Mikroekonomia – Wykład 04 CENA – informuje nas o relacji między produktami 3. relatywna , informacyjna mówi nam o rzadkości produktu 4. żywiołowa , administrowana 5. funkcja agregacyjna - pozwala nam na przejście od systemu ilościowego do jakościowego 6. ma zdolność równoważenia popytu i podaży 7. funkcja kosztowa – wchodzi w skład produktów jako koszt 8. nie jest wielkością jednorodną : elementem ceny są koszty nabywania czynników produkcji np. maszyny , surowce zawiera obciążenia prawne – podatki zysk 9. funkcja dochodowa – pokazuje ona wartość naszego dochodu ( możemy za jej pomocą wyliczyć siłę nabywczą pieniądza – wartość realna – ilość dóbr i usług które możemy za nią nabyć ) Cena sprawiedliwa – św. Tomasz z Akwinu – powinna być ustalana zgodnie z wartościami chrześcijańskimi . Milton Friedman – monetaryzm – Cena jest czynnikiem motywującym do aktywności gospodarczej . Po to aby można było posiadać pewne produkty – motywuje do działania . POPYT – zapotrzebowanie zgłoszone na dobra i usługi na rynek przez nabywców ( rynek konsumpcji , rynek czynników produkcji ) NABYWCY KONSUMENCI PRODUCENCI dobra finalne czynniki produkcji Rodzaje popytu : popyt efektywny – popyt poparty siłą nabywczą pieniądza popyt potencjalny – ( co by było gdyby ) preferencje popyt na dobra komplementarne – popyt na jedno dobro jest ograniczony popytem na drugie dobro www.wkuwanko.pl 1 Mikroekonomia – Wykład 04 popyt na dobra substytucyjne – potrzebę zaspokaja dobro A lub dobro B popyt złożony – popyt na opony zależy od popytu na samochody POPYT – elementy regulujące : 1. Cena dobra cena substytutów ceny dóbr komplementarnych przewidywania co do kształtowania się cen w przyszłości zjawisko antypacji popytu – wyprzedzanie faktycznego popytu 2. Dochód – ile mamy i ile możemy wziąć na kredyt - ujęcie statystyczne i dynamiczne 3. Preferencje popytowe – upodobania indywidualne , tradycje , religia , moda 4. warunki geograficzne – demograficzne PODAŻ – ilość dóbr i usług zaoferowanych na rynek w danym czasie określonemu lub nieokreślonemu nabywcy ( występuje dzisiaj częściej ) Czynniki motywujące podaż : 1. Cena produktu cena dóbr substytucyjnych cena dóbr komplementarnych statystyczne i dynamiczne badania – kształtowanie się cen cena czynników produkcji technologia ilość przedsiębiorstw w gałęzi – warunki konkurencji warunki prawne pomoc państwa ( dotacje , subwencje ) PRAWO POPYTU ( Zależności na rynku konkurencyjnym , produkt jest jednorodny , ilość produktu jest ograniczona , konsumenci i producenci decydują na podstawie swoich korzyści . Nabywcy podejmują decyzję niezależnie od siebie . Rynek dotyczy dóbr konsumpcyjnych , ceteris paribus . ) - mówi ono że , wraz ze wzrostem ceny danego dobra lub usługi w sytuacji ceteris paribus spada zapotrzebowanie na to dobro lub usługę . Funkcja jednoczynnikowa www.wkuwanko.pl 2 Mikroekonomia – Wykład 04 cena wg Marshalla popyt POPYT : potencjalny , efektywny komplementarny substytucyjny złożony , ograniczony Dobra substytucyjne - cena B spada popyt A spada Dobra komplementarne - cena B rośnie popyt A i B spada PRAWO PODAŻY ( Celem producentów jest maksymalizacja zysków . Producenci są niezależni od siebie – rynek konkurencyjny . Producenci są sprzedawcami ceteris paribus . ) - wraz ze wzrostem ceny wzrasta ilość produktu czy usługi oferowana przez producentów na rynek . cena wg Marshalla podaż Mechanizm równoważenia rynku – cena , popyt , podaż . CENA RÓWNOWAGI RYNKOWEJ – cena czyszcząca rynek , pozwala ona na uwolnienie rynku z nadmiernej ilości popytu lub podaży . www.wkuwanko.pl 3 Mikroekonomia – Wykład 04 RÓWNOWAGA RYNKOWA cena C3 - niedobór popytu , nadwyżka podaży C2 - cena równowagi ( punkt przecięcia E krzywej popytu i podaży ) C1 - nadwyżka popytu , niedobór podaży podaż , popyt Cena równowagi – sytuacja modelowa Flubturencje – ruch wokół ceny równowagi Procesy dostosowawcze – krótko lub długo okresowe Krótki okres czasu – przynajmniej jeden czynnik constans ( technologia ) – podaż jest mało elastyczna – limituje nas wielkość produkcji Długi okres czasu – wszystkie czynniki produkcji są zmienne Bardzo krótki okres czasu – tylko cena się zmienia Ex – ante –działanie wyprzedzające Ex – post – działanie po wystąpieniu jakiegoś czynnika MODEL PAJĘCZYNY – opisuje opóźnione dostosowanie podaży w stosunku do zmian popytu na rynku ( rolnictwo – opóźnienie jednoroczne ) Dostosowanie ekstrapolacyjne – dostosowanie z opóźnieniem , podaż w danym okresie dostosowuje się do podaży bazowej ( rok poprzedni ) . www.wkuwanko.pl 4