Rozpoczęcie działalności gospodarczej cz. 1 Przed rozpoczęciem działalności, zastanów się nad : •Czy masz wystarczającą wiedzę? •Czy Twój charakter predysponuje Ciebie do samodzielnej działalności? •Czy masz konkretny pomysł na działalność? •Wyborem branży, skalą działalności. •Planem działania (lokal, środki finansowe, wyposażenie, zatrudnienie). Wskaźnik przeżycia firm zarejestrowanych w 2003 r. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% nie przetrwały przetrwały Źródło : GUS po 5 latach po 1 roku 20% 10% 0% Wskaźniki przeżycia – czyli ile żyją firmy Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że z 273.600 podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w 2007 roku, tylko niewiele ponad 70% firm utrzymało się na rynku do końca roku 2008. Wskaźnik ten był wyższy dla podmiotów należących do osób prawnych (79,0%) niż fizycznych (70,1%). Wskaźnik przeżycia a branża Najwyższy wskaźnik przeżycia stwierdzono w następujących obszarach działalności gospodarczej po pierwszym roku,(przedsiębiorstwa powstałe w 2007 r. i aktywne w 2008 r.): - ochrona zdrowia- 81,8%, - obsługa nieruchomości i firm- 78,5%, - edukacja 75,4%, - przemysł - 75,4% -transport - 74,0%, po 5 latach,(przedsiębiorstwa powstałe w 2003 r. i aktywne w 2008 r.) - w budownictwie - 34,3% - transporcie - 33,9% Wskaźnik przeżycia, a branża Najniższy wskaźnik przeżycia wystąpił w następujących obszarach działalności gospodarczej po pierwszym roku,(przedsiębiorstwa powstałe w 2007 r. i aktywne w 2008 r.): -firmy z sektora pośrednictwa finansowego - 56,9%. po 5 latach, (przedsiębiorstwa powstałe w 2003 r. i aktywne w 2008 r.): - handel - zaledwie 27,6%. Szansa na sukces (1) Czynniki zewnętrzne : - Prawne - Polityka ekonomiczna - Znajomość rynku, w tym konkurencji - Dostawcy/odbiorcy - Dostęp do środków finansowych (np. dotacje, kredyty) - Warunki naturalne i ekologiczne Szansa na sukces (2) Czynniki wewnętrzne : - Osobiste predyspozycje przedsiębiorcy (charakter, wykształcenie, doświadczenie) - Rodzaj i skala podejmowanej działalności - Prawidłowy dobór firm i współpracowników (np. prowadzenie księgowości) - Finansowe środki własne Finansowanie nowej działalności Finansowanie Środki własne Środki obce Finansowanie środkami własnymi Środki własne Finansowanie zewnętrzne Finansowanie wewnętrzne Zysk zatrzymany Sprzedaż majątku Emisja akcji Pozostale Amortyzacja Pozostałe Podwyższenie kapitału Finansowanie środkami obcymi Środki obce Kredyty Pożyczki Factoring Leasing Zobowiązania u kontrahentów Dotacje Pozostałe Umowa Franchisingu Zastanawiając się nad pomysłem na przyszłą działalność można też rozważyć czy koniecznie wymyślać swój biznes od nowa, czy może nie skorzystać z gotowych rozwiązań i podpisać umowę Franchisingu. Franczyza System sprzedaży i świadczenia usług oparty na ścisłej i stałej współpracy pomiędzy podmiotami, które są prawnie i finansowo niezależne. Jedną stroną umowy jest franczyzodawca, a drugą franczyzobiorca. Umowa Franchisingu zakłada, że przez okres jej obowiązywania będzie stały przepływ know-how. Franchising, poprzez zawarcie umowy franszyzy polega na udzieleniu praw przez franczyzodawcę i przyjęciu obowiązków przez franczyzobiorcę. Umowa franczyzowa określa: •Sposób prowadzenia działalności gospodarczej •obowiązek zaopatrywania się u konkret-nego dostawcy •prawa ochronne •zakres usług franczyzodawcy na rzecz franczyzobiorcy Umowa franczyzowa określa: •zobowiązania do prowadzenia akcji reklamowych i korzystania z określonych materiałów promocyjnych •uprawnienia do kontroli •obowiązek zachowania tajemnicy Działalność franczyzowa w Polsce Dynamiczny rozwój franczysingu w naszym kraju obserwujemy od lat 90 – tych ubiegłego wieku. W 2000 r. powstała Polska Organizacja Franczyzodawców, która 8 lat później została przyjęta do European Franchise Federation. Działalność franczyzowa w Polsce W 2008 r. liczba systemów franczyzowych w Polsce wyniosła 500 m.in.. • Yves Rocher; • McDonald's Polska Sp. z o.o.; • Yes Biżuteria Sp. z o.o.; • TelePizza Poland Sp. z o.o.; • Laboratorium Kosmetyczne Dr Irena Eris S.A.; • A.Blikle Sp. z o.o.; • Akademia Językowa Open School. Wybrane pojęcia ekonomiczne w działalności gospodarczej •Rynek •Popyt •Podaż •Przychód •Koszty •Zysk •Koszty stałe •Koszty zmienne •Przedsiębiorca •Działalność gospodarcza RYNEK to ogół procesów umożliwiających relacje między wytwórcami, a konsumentami. Rynek determinuje warunki, w jakich przebiegają wszystkie transakcje kupna i sprzedaży. Na rynku dokonują się ustalenia dotyczące ilości sprzedawanych i kupowanych dóbr oraz ich ceny. Część uczestników rynku to kupujący (nabywcy) – oni tworzą popyt, zaś część uczestników rynku reprezentuje ofertę sprzedaży – to wytwórcy (sprzedawcy) – oni odpowiadają za podaż. RYNEK •Na rynku dokonują się ustalenia dotyczące ilości sprzedawanych i kupowanych dóbr oraz ich ceny. •Część uczestników rynku to kupujący (nabywcy) – oni tworzą popyt, zaś część uczestników rynku reprezentuje ofertę sprzedaży – to wytwórcy (sprzedawcy) – oni odpowiadają za podaż. POPYT (1) •to poparta odpowiednimi możliwościami finansowymi chęć klienta do kupna dóbr i usług w określonym czasie i miejscu, inaczej mówiąc jest wielkość zapotrzebowania zgłoszonego przez nabywców na jakieś dobro przy danej cenie w danym okresie. RODZAJE POPYTU •Popyt efektywny: to chęć nabycia towaru mająca pokrycie w pieniądzu. •Popyt potencjalny: oznacza chęć nabycia określonych towarów i dóbr jednakże nie mającą pokrycia w możliwościach dochodowych. W przypadku poprawy sytuacji materialnej nabywcy popyt potencjalny może się przekształcić w popyt efektywny. POPYT (2) Przy uruchamianiu własnej działalności gospodarczej i planowaniu jej zakresu należy brać pod uwagę przede wszystkim popyt efektywny, bieżący jednakże nie zapominając o popycie potencjalnym. Elastyczność popytu możemy określić jako wskaźnik informujący o wrażliwości popytu na zmiany czynników wewnętrznych i zewnętrznych wpływających na ten popyt. Krzywa popytu Dla łatwiejszego zobrazowania zależności między ceną, a zapotrzebowaniem na dane dobro, krzywa popytu została na poniższym wykresie przedstawiona jako prosta. W rzeczywistości rzadko jest ona linią prostą, jednakże powinna spełniać warunek mówiący o tym, że popyt jest funkcją ceny. Wykres krzywej popytu Cena (P) D A PA B PB 0 QA QB Ilość Produktów (Q Czynniki mające wpływ na popyt •cena (dobra/substytuty/towary komplementarne) •moda •reklama •promocja •jakość •bieżący dochód, dochód przyszły •zdolność kredytowa •tradycja i religia •czynniki demograficzne i geograficzne Substytut Zwany także produktem substytucyjnym lub usługą substytucyjną to: produkt / usługa nabywana w zamian za inny produkt / usługę ze względu na ich cechy pozwalające na zaspokojenie danych potrzeb. Często dobro substytucyjne ma korzystniejszą cenę. Mówimy o zastępowalności bezpośredniej, gdy dobro substytucyjne ma większość cech dobra zastępowanego lub o zastępowalności pośredniej, gdy dobro zastępujące ma tylko niektóre cechy dobra zastępowanego. Towar/usługa komplementarna to dobra wzajemnie się uzupełniające, aby jedno mogło prawidłowo działać, drugie również musi być sprawne. Planując swoją działalność gospodarczą trzeba zrobić dobre rozeznanie rynku. Często większe firmy zlecają badania rynku Wyspecjalizowanym instytucjom. Podaż to ilość danych dóbr, którą sprzedający oferują do sprzedaży w danym czasie i miejscu w zależności od poziomu cen. Podaż zależy przede wszystkim od ceny towaru. Należy pamiętać, że zmiany podaży i popytu na to samo dobro to dwa Współistniejące procesy i jeden jest zależny od drugiego. Wykres krzywej podaży Cena (P) S B PB A PA 0 QA QB Wielkość Podaży (S) Czynniki wpływające na podaż •koszty produkcji •koszty pozyskania źródeł finansowania •ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych, •liczba producentów na danym rynku, Czynniki wpływające na podaż: •wielkość zapasów, •technologia i postęp techniczny, •czynniki losowe •oczekiwania dotyczące zmian cen •eksport oraz import •warunki prawne •polityka państwa Elastyczność podaży jest to wskaźnik informujący o wrażliwości podaży na zmiany czynników wpływających na jej wielkość. Mówimy, że podaż jakiegoś towaru lub usługi jest elastyczna jeżeli ilość oferowanych do sprzedaży towarów lub usług może być szybko i łatwo zmieniona. Natomiast jako podaż nieelastyczną określamy taką podaż, której zmiana nie jest możliwa ani łatwo ani szybko. Wykres równowagi cenowej Cena (P) Podaż (S) Popyt (D) nadwyżka podaży nad popytem, P>P0 B cena równowagi P0 A nadwyżka popytu nad podażą , P<P0 0 Ilość dóbr (Q) Przychód (1) to zrealizowany lub należny wpływ wartości pieniężnych lub niepieniężnych w ramach: •prowadzonej działalności gospodarczej •działalności wykonywanej osobiście •pracy wykonywanej na podstawie stosunku pracy lub stosunku służbowego •pracy nakładczej •spółdzielczego stosunku pracy Przychód (2) •wynajmu •dzierżawy •sprzedaży ruchomości i nieruchomości. Najczęściej przychodem jest łączna wartość sprzedaży dóbr, towarów i usług netto (bez podatku VAT) w okresie rozliczeniowym. Koszt to wyrażone wartościowo zużycie: • środków pracy (środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych) • przedmiotów pracy • usług obcych • samej pracy związane z prowadzeniem działalności przez jednostkę gospodarczą w określonym czasie. Podział kosztów Prowadząc działalność gospodarczą należy posiąść wiedzę o kosztach: • stałych • zmiennych • kosztach uzyskania przychodu • nie stanowiących kosztów uzyskania przychodu Koszty stałe i zmienne Koszty stałe to nakłady, które musi ponieść przedsiębiorca, bez względu na wielkość produkcji, sprzedaży, świadczonych usług. Koszty zmienne są to obciążenia finansowe konieczne do poniesienia przez przedsiębiorcę, bezpośrednio uzależnione od wielkości produkcją, sprzedaży, świadczonych usług. Koszty uzyskania przychodu (k.u.p.) Koszt uzyskania przychodów – wg prawa podatkowego, to wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu lub utrzymania źródła przychodów. O k.u.p. zmniejsza się przychód, uzyskując w ten sposób dochód. Nie wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu są kwalifikowane jako koszty uzyskania przychodów. Koszty nie będące kosztami uzyskania przychodów Ustawy o podatkach dochodowych zawierają zamkniętą listę wydatków, które poniesione w celu osiągnięcia przychodów nie stanowią kosztów jego uzyskania. Wykaz wydatków nie będących k.u.p. zawiera art. 16 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zysk Zysk jest to dodatnia różnica pomiędzy uzyskanymi przychodami a poniesionymi nakładami na ich realizację. Zysk brutto to zysk osiągnięty przed opodatkowaniem, stanowiący podstawę opodatkowania. Zysk netto z działalności to zysk pomniejszony o podatki. Praktyczne wykorzystanie dotychczasowej wiedzy Kryteria podziału przedsiębiorstw na mikro, małe, średnie i duże, według Ustawy o Swobodzie działalności gospodarczej Nasze miejsce na rynku Zwiększanie szans na przetrwanie firmy na rynku poprzez kreowanie popytu Czynniki mające wpływ na popyt cena moda reklama, promocja warunki ekonomiczne jakość towaru, usługi i obsługi bieżący dochód, dochód przyszły zdolność kredytowa tradycja i religia czynniki demograficzne i geograficzne dostępność Czynniki kreujące popyt (1) Kreatywność przedsiębiorcy Dobre przygotowanie do prowadzenia działalności Umiejętne i szybkie reagowanie na zmieniające się potrzeby klientów Właściwe relacje z dostawcami, dystrybutorami i innymi partnerami biznesowymi Czynniki kreujące popyt (2) Analiza działań konkurencji Reklama i promocja Poprawa jakości towarów i usług Poprawa jakości obsługi Nadążanie za modą i zmieniającymi się gustami klientów Czynniki kreujące popyt (3) Właściwe dopasowanie oferty do odbiorcy Rozpoznawanie nowych grup konsumentów Wychodzenie poza dotychczasowe schematy funkcjonowania Nakierowanie się na potrzeby klientów, a nie na produkty