Informacje na temat różyczki Różyczka jest chorobą zakaźną, wywoływaną przez wirus różyczki, który charakteryzuje się wysoką zakaźnością. Jak dochodzi do zakażenia? Źródłem zakażenia jest chory na różyczkę człowiek. Do zakażenia dochodzi droga kropelkową (wraz z powietrzem), w przypadku zakażeń wrodzonych przez łożysko. Jak przebiega? U dzieci choroba najczęściej przebiega łagodnie, a u około 25% do 50% zakażenie jest bezobjawowe. Cięższy przebieg choroby zdarza się u dorosłych, a istotny problem stanowią zakażenia wirusem różyczki w czasie życia płodowego. U kobiet ciężarnych, wrażliwych na zakażenie (nieuodpornionych) wirus może zakazić płód, prowadząc do jego obumarcia lub do jego licznych wad rozwojowych (czytaj dalej). Rodzaje : nabyta wrodzona Czym jest różyczka wrodzona? Różyczka wrodzona powstaje na skutek zakażenia matki wirusami różyczki. Przedostają się one do płodu przez łożysko. Wystąpienie poważnych powikłań w przebiegu ciąży jest tym większe im wcześniej doszło do zachorowania. Zakażenie w pierwszym trymestrze ciąży często prowadzi do obumarcia płodu i/lub poronienia, zaś w późniejszym okresie do wystąpienia wielu wad wrodzonych min: zmiany w obrębie oczu, zaburzenia neurologiczne- uszkodzenie mózgu, małogłowie, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, upośledzenie rozwoju umysłowego; wady serca, głuchota, upośledzony rozwój psycho- ruchowy, zapalenie narządów wewnętrznych: wątroby, śledziony, nerek, skazę małopłytkową i zmiany skórne o charakterze plamicy. Jak objawia się różyczka nabyta? O różyczce nabytej mówi się, jeśli do zakażenia wirusem dochodzi u dziecka lub osoby dorosłej. Początkowe objawy: złe samopoczucie, utrata apetytu gorączka, zapalenie gardła i spojówek, Następnie... bolesne powiększenie węzłów chłonnych za uszami, w tylnej części szyi i karkowych, plamista lub plamisto-grudkowa wysypka. Pierwsze różowe plamki pojawiają się na twarzy, najczęściej za uszami, następnie na tułowiu, a po 1-2 dniach plamki występują na kończynach. Czasem zmianom skórnym towarzyszy swędzenie. Czerwone plamki mogą występować również na podniebieniu miękkim i błonach śluzowych jamy ustnej. Wysypka znika po 2-3 dniach bez pozostawienia przebarwień. Może wystąpić nieznaczne łuszczenie się skóry. Kiedy jest zakaźna? Wirusy są wydzielane przez zakażone osoby w czasie od 7 dni przed do 14 dni po wystąpieniu wysypki. Jaka jest liczba zachorowań w Polsce? Dane z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego wskazują, że od początku 2013 roku do końca maja liczba podejrzeń zachorowań na różyczkę wyniosła ponad 32 tysiące. Jest to ok. 10 krotny wzrost w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego. Wspomnieć należy iż podejrzenie zachorowań oparte jest wyłącznie na badaniu klinicznym przeprowadzonym przez lekarza. Tylko ok. 0,1 % z wszystkich zgłoszonych przypadków zachorowań jest potwierdzonych laboratoryjnie. Kto najczęściej choruje? W obecnej sytuacji epidemiologicznej ok. 70% zachorowań dotyczy młodych mężczyzn w wieku 15-19 lat oraz 20-24 lata. Prawdopodobnie jest to następstwem tego, że osoby te w dzieciństwie nie otrzymały szczepienia przeciw różyczce. Przed wprowadzeniem szczepień do Programu Szczepień Ochronnych, w latach 1989-2003 szczepienia przeciw różyczce obejmowały tylko dziewczęta w wieku 13 lat. Po wprowadzeniu szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce w 2004 roku, szczepieniem objęte są wszystkie dzieci bez względu na płeć. Obecnie, po 8 latach powszechnych szczepień, obejmujących dzieci w wieku 12-15 miesięcy i 10 lat, większość dzieci jest uodporniona. Czy kobiety są bezpieczne? Mimo iż zachorowania dotyczą głównie mężczyzn nie oznacza to, że kobiety nie mogą zachorować. Istnieje możliwość zakażenia się od mężczyzn. Ostrożne muszą być zwłaszcza kobiety, które nie chorowały w dzieciństwie na różyczkę lub nie były szczepione dwoma dawkami szczepionki. Warto rozważyć możliwość poddania się szczepieniu lub przeprowadzenia badania serologicznego celem określenia poziomu przeciwciał dla wirusa różyczki szczególnie przed planowaną ciążą. Kiedy szczepić? Szczepienia przeciw różyczce ujęte są w Programie Szczepień Ochronnych. Wykonuje się je skojarzoną szczepionką przeciw odrze, śwince i różyczce. Wyróżnia się szczepienia: obowiązkowe – dla dzieci (finansowane z budżetu Ministra Zdrowia) Schemat szczepienia obowiązkowego obejmuje podanie szczepienia: podstawowego w 13-14 miesiącu życia uzupełniającego w wieku 10 lat Dzieciom powyżej 10 roku życia, które nie otrzymały dwóch dawek szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce należy systematycznie uzupełnić brakującą dawkę szczepionki, nie później niż do ukończenia 19 roku życia. Dotyczy to dzieci urodzonych po 31 grudnia 1996 r. zalecane (nie finansowane z budżetu Ministra Zdrowia) osobom: nieszczepionym przeciw odrze, śwince i różyczce w ramach szczepień obowiązkowych, podaje się dwie dawki szczepionki w odstępie co najmniej 4 tygodni, młodym kobietom, zwłaszcza pracującym w środowiskach dziecięcych (przedszkola, szkoły, szpitale, przychodnie) dla zapobiegania różyczce wrodzonej szczególnie nieszczepionym w 13 roku życia lub, jeżeli od szczepienia podstawowego w 13 roku życia minęło więcej niż 10 lat. Nie zaleca się podawania szczepionki w okresie ciąży, a przez 1 miesiąc po szczepieniu nie należy zachodzić w ciążę. Źródło: www.rozyczka.com.pl www.pzh.gov.pl www.szczepienia.pzh.gov.pl „Choroby zakaźne i pasożytnicze” Wiesław Magdzik http://www.gis.gov.pl/dep/?lang=pl&dep=13&id=47 Sporządziła: Anna Kolasa