KRZTUSIEC Co to jest krztusiec i co go wywołuje? Krztusiec to ostra choroba zakaźna dróg oddechowych, wywoływana przez bakterie: Bordetella pertussis Dlaczego jest godny zainteresowania? W 2012r. zarówno w województwie lubuskim jaki i w Polsce nastąpił gwałtowny wzrost zachorowań na krztusiec. Choroba występująca dotychczas głównie u dzieci obecnie coraz częściej dotyka młodzież, osoby dorosłe oraz starszych. W związku z tym starsze rodzeństwo, rodzice, opiekunowie, dziadkowie mogą stać się groźnym źródłem zakażenia dla niezaszczepionych lub nie w pełni uodpornionych dzieci, dla których krztusiec jest bardzo groźny i może prowadzić do ciężkich powikłań. Jak dochodzi do zakażenia? Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową tzn. bakterie krztuśca dostają się do dróg oddechowych wraz z powietrzem. Po przedostaniu się do organizmu, bakterie wnikają do tkanek, gdzie namnażają się. Jednocześnie wzrasta stężenie wielu toksyn wydzielanych przez bakterie. Toksyny niszczą miejscowo nabłonek układu oddechowego, a po przedostaniu się do układu krwionośnego, wywołują szereg ogólnych objawów Jakie są pierwsze objawy? Na początku (1-3 tydzień od zakażenia) objawy krztuśca mogą nie różnić się od innych infekcji górnych dróg oddechowych. Występuje: nieżyt nosa (katar), łagodny kaszel nieżyt gardła, nieżyt spojówek, czasem gorączka W tej fazie krztusiec jest najbardziej zakaźny! Co dzieje się następnie? Pojawiają się typowe dla krztuśca objawy: napadowy, ciężki, szczekający kaszel z wydzielaniem lepkiej plwociny, napady kaszlu nasilają się szczególnie w nocy, prowadzą do wyczerpania organizmu objawy duszenia się (zsinienie twarzy, wytrzeszcz oczu) mogą pojawić się wymioty po kaszlu u niemowląt napad kaszlu może zakończyć się całkowitym bezdechem lub drgawkami, Powikłania zagrażające życiu: zapalenie płuc, uszkodzenie mózgu, zaburzenia w fizycznym i umysłowym rozwoju dziecka. Szczepienia ochronne - najskuteczniejsza metoda prewencyjna W Polsce realizowany jest obowiązkowy program szczepień przeciw krztuścowi obejmujący podanie pięciu dawek szczepionki do 6 roku życia. w 2 miesiącu życia, w 3-4 miesiącu, w 5-6 miesiącu, w 16-18 miesiącu , w 6 roku życia – dawka przypominająca dawki podstawowe Ostatnie wyniki badań wskazują, że ochrona przed zachorowaniem na krztusiec po podaniu piątej dawki szczepionki stopniowo zanika w ciągu 5-12 lat po podaniu pełnego cyklu szczepień u dzieci. Dlatego w celu poprawy efektywności szczepień przeciw krztuścowi niezbędne jest zwiększenie częstotliwości podawania dawek przypominających. Zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych zaleca się stosowanie szczepień przypominających wśród: nastolatków w 14 roku życia oraz powtarzanie szczepień u osób dorosłych co 10 lat. O szczepieniach szczególnie powinni pamiętać: pracownicy służby zdrowia, zwłaszcza na oddziałach pediatrycznych i neonatologicznych, członkowie rodzin i osoby kontaktujące się z noworodkiem oraz osoby w podeszłym wieku, które ze względu na wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie. Źródło: „Choroby zakaźne i pasożytnicze epidemiologia i profilaktyka” – Wiesław Magdzik „Kompendium wiedzy o krzuścu” – pod red. Prof. dr hab.med. Janusza Ślusarczyka www.szczepienia.pzh.gov.pl http://www.pzh.gov.pl/page/ http://www.szczepienia.pl/ sporządziła: mgr Anna Kolasa –Oddział Epidemiologii