SZCZEPIENIA OCHRONNE Podstawowa metoda profilaktyki chorób zakaźnych. Szczepienie indywidualne chroni poszczególne osoby. Dzięki szczepieniom masowym i zaszczepieniu na danym terenie 8090% osób (w przypadku odry 95%) uzyskuje się tzw. odporność zbiorowiskową (gromadną, grupową). Dotyczy to chorób, w których rezerwuarem zarazka jest człowiek. Szczepienia masowe powodują, że zmniejsza się liczba osób, które mogą być potencjalnym źródłem zakażenia (zmniejsza się „krążenie" drobnoustrojów). Efektem wieloletnich, masowych na całym świecie szczepień ochronnych, jest: wykorzenienie (eradykacja) ospy prawdziwej, eliminacja w wielu krajach błonicy i poliomyelitis (choroby Heine-Medina), wybitne zmniejszenie zachorowalności na choroby, przeciw którym prowadzi się szczepienia oraz znaczne zmniejszenie późnych następstw ostrych chorób zakaźnych (np. odry). Szczepienie jest to zabieg medyczny polegający na wprowadzeniu do organizmu szczepionki (preparatu biologicznego zawierającego antygeny bakteryjne lub wirusowe), drogą iniekcji lub doustnie, w celu wytworzenia swoistej odporności. Dla uzyskania uodpornienia niezbędny jest cały cykl szczepienia. Obejmuje on szczepienie podstawowe (w tym pierwotne - 2-3 dawki szczepionki, podanej zwykle w odstępach 4-6 tyg. oraz dawka uzupełniająca po 6-12 mieś. od pierwszej dawki) oraz przypominające - co kilka (3-8) lat od szczepienia podstawowego. Program szczepień ochronnych w Polsce ustalany jest corocznie przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Określa on szczepienia: obowiązkowe (bezpłatne) kalendarz szczepień według wieku i szczepienia w grupach ryzyka oraz zalecane (odpłatne). (B.Woynarowska.)