SPIS TREŚCI Przedmowa 9 1 PRZEDROZUMIENIE 11 1.1

SPIS TREŚCI
Przedmowa
9
1
PRZEDROZUMIENIE
1.1 Elementy przedrozumienia
1.1.1 Ocena moralna
1.1.2 Sumienie
1.1.3 Dobrowolność
1.1.4 Odpowiedzialność
1.1.5 Odniesienie społeczne
1.1.6 Wartość własna
1.2 Wskazówki etymologiczne
11
11
11
12
13
13
14
15
15
2
ETYKA EMPIRYSTYCZNA
2.1 Empiryzm i praktyka
2.2 Hedonizm
2.3 Hedonizm starożytny
18
18
23
24
2.4
3
DAVID HUME
2 5
2.4.1 Przedmiot moralnej afirmacji
2.4.2 Sympatia a uczucie moralne
2.4.3 Uczucie a rozum
2.5 Utylitaryzm
2.5.1 Charakterystyka ogólna
2.5.2 Aspekty dyskusji na temat utylitaryzmu
2.6 „Siedzący Sokrates"
25
26
29
32
32
34
40
ZASADA MORALNA A WOLNA WOLA
3.1 Filozofia transcendentalna
3.1.1 Różnica transcendentalna
3.1.2 Określenia transcendentalne
3.2 Zasada moralna
3.2.1 Imperatyw kategoryczny
3.2.2 Osoba jako cel sam w sobie
3.2.3 Obowiązki wynikające z prawa i obowiązki
na zasadzie cnoty
3.2.4 Państwo celów
3.2.5 Antytezy
3.2.6 Konkretyzacja zasady moralnej
3.2.7 Dobro i zło
3.3 Moralnie relewantna wolność
43
43
44
49
50
51
57
http://d-nb.info/1002033756
61
63
65
69
74
75
6
Spis treści
4
5
6
SUMIENIE
4.1 Conscientia i synderesis
4.1.1 Wiedza w sumieniu
4.1.2 Sumienie przed-i pouczynkowe
4.2 L e x naturalis
4.2.1 L e x naturalis jako uczestnictwo w lex aeterna
4.2.2 Sprecyzowanie pojęcia lex naturalis
4.2.3 TOMASZ a KANT
4.3 Autonomia sumienia
4.4 Sumienie prawdziwe i sumienie błędne
4.5 Nieostrości
NORMA IETYCZNOŚĆ
5.1 Konieczność norm etycznych
5.1.1 Dialektyka sumienia
5.1.2 Normatywność etyczna a społeczeństwo
5.1.3 Sumienie i etos
5.2 Płaszczyzny sensu praktyki
5.3 Ustanawianie norm
5.3.1 Ustanawianie norm przez autorytet
5.3.1.1 Osoby
5.3.1.2 Teksty
5.3.1.3 Tradycje
5.3.1.4 Prawo
5.3.1.5 Nauka
5.3.1.6 Podsumowanie
5.3.2 Ustanawianie norm drogą dyskursu
5.3.2.1 Utylitarystyczna forma argumentacji
5.3.2.2 Forma argumentacji oparta na teorii
sprawiedliwości
5.3.2.3 Forma argumentacji oparta na klasycznym
prawie natury
5.3.2.4 Podsumowanie
CNOTA
i KANT
6.2 Klasyczne pojęcie cnoty
6.3 Tabele cnót
6.3.1 Cnoty kardynalne u PLATONA
6 . 3 . 2 Tabela cnót u ARYSTOTELESA
6.3.3 Tabela cnót u TOMASZA Z AKWINU
6.4 Roztropność jako cnota kardynalna
6.5 Ekskurs: Etyka cnót u MACLNTYREA
6.1
SCHILLER
82
82
83
86
88
88
90
99
101
103
107
111
111
111
113
115
116
118
119
120
120
121
122
123
125
126
127
129
134
136
136
137
140
140
142
145
145
148
7
Spis treści
7
SZCZĘŚCIE I SENS
7.1 Szczęście
7.2 Stopnie sensu i roszczenia do sensu
7.2.1 Sfera naturalna: Hedonizm bezpośredni
7.2.2 Sfera naturalna: Hedonizm pośredni
7.2.3 Stopień sensu sfery swoiście ludzkiej
7.3 Etyka a wiara
7.3.1 Przejściowość sensu
7.3.2 Niemożność decydowania o dobru zupełnym
7.3.3 Problem winy
7.3.4 Roszczenie sumienia
152
152
156
158
159
160
164
164
166
167
169
8
RELATYWIZACJE
8.1 Materializm historyczny (MARKS)
8.1.1 Tęoria materializmu historycznego
8.1.2 Nadbudowa i etos
8.1.3 Uniwersalna zasada moralna czy moralność klasowa?
8.1.4 Podmiot moralny czy układ stosunków?
8 . 1 . 5 Ekskurs: Moralność a teoria systemów (LUHMANN)
8 . 2 Genealogiczna relatywizacja moralności (NIETZSCHE)
8.2.1 Pojęcia podstawowe
8.2.2 Genealogia moralności
8.2.3 Historia
8.2.4 Nadczłowiek
8.2.5 Podsumowanie
8.2.6 Ekskurs: Postmodernizm
8 . 3 Etyka a psychoanaliza (FREUD)
8.3.1 Aparat psychiczny
8.3.2 Sens praktyki i życia
8.3.3 Etyka a kultura
8.3.4 Superego indywidualne i kulturowe
8.3.5 Podsumowanie
8.4 Naturalizm w philosophy o f m i n d
8.4.1 Problematyka
8.4.2 Uwagi krytyczne
8.5 Relatywizacje a różnica transcendentalna
172
173
173
175
178
180
NOWSZE KONCEPCJE
9.1 Materialna etyka wartości
9.1.1 Koncepcja etyki wartości
9.1.2 Uwagi krytyczne
9.1.3 Ekskurs: Moralność a uczucie
9.2 Etyka egzystencjalistyczna
229
229
229
232
234
236
9
184
188
189
191
194
195
197
199
202
203
205
207
210
212
217
218
220
224
8
Spis treści
9.2.1
KIERKEGAARD
9.2.1.1 Refleksja przedmiotowa i podmiotowa
9.2.1.2 Jaźń - rozpacz - wiara
9.2.1.3 Praktyka
9 . 2 . 2 Cechy charakterystyczne
9 . 2 . 3 Uwagi krytyczne
9.3 Etyka dyskursu i komunikacji
9.3.1
9.3.2
JURGEN HABERMAS
KARL-OTTO APEL
9.3.3 Uwagi krytyczne
9.4 Inne stanowiska
9.4.1
10
THEODOR W . ADORNO
236
237
238
241
243
2 4 8
250
250
256
258
261
261
9.4.2 Racjonalizm krytyczny
262
9.4.3
JOHN RAWLS
263
9.4.4
9.4.5
HANS JONAS
PETER SINGER
265
266
ETYKA ANALITYCZNA
10.1 Klasyfikacje
1 0 . 2 Intuicjonizm (MOORE)
10.2.1 Znaczenie pojęcia „dobry"
10.2.2 Błąd naturalistyczny (naturalistic fallacy)
10.2.3 Uwagi krytyczne
10.2.4
Prawo HuME'a
10.3 Pozytywizm
10.3.1
WlTTGENSTEIN
10.3.2 AYER
10.3.3 Uwagi krytyczne
1 0 . 4 Emotywizm (STEVENSON)
1 0 . 5 Deskryptywizm (AUSTIN, SEARLE)
1 0 . 6 Preskryptywizm (HARE)
10.6.1 Znaczenie pojęcia „dobry"
10.6.2 Decyzjonizm
10.6.3 Uwagi krytyczne
Główne dzieła na temat etyki
Wykaz wykorzystanej literatury
Indeks pojęć
Indeks nazwisk
269
269
272
272
273
274
2 7 5
277
2 7 8
279
280
281
285
289
290
292
294
297
301
313
321