praca magisterska - 0116231140

advertisement
Czy mózg ma płeć?
Często przywi±zujemy duż± warto¶ć do tego, iż mężczyzn
i kobiety trzeba traktować tak samo. Twierdzimy, że niczym się nie różnimy i możemy
wymieniać się rolami. W ci±gu ostatnich lat nast±piła eksplozja badań nad tym, co
różni obie płcie. Do niedawna różnice między zachowaniem kobiet i mężczyzn
wyja¶niane były uwarunkowaniami społecznymi. Chłopcom od najmłodszych lat
powtarza się,że nie mog± płakać, a dziewczynkom- jak wiele nie wypada młodej
damie. Szczególnie pasjonowali się badaniami nad różnicami między mózgami
Niemcy. Bayerthal uznał, że minimalnym wymogiem wobec profesora chirurgii
powinien być obwód głowy rzędu 53-53 centymetrów: poniżej 52 cm nie można
oczekiwać żadnej znacz±cej działalno¶ci intelektualnej, natomiast poniżej 50,5 cm
nie można oczekiwać normalnego poziomu inteligencji”. W zwi±zku z tym
stwierdził on także:”Nie mamy co pytać o obwód głowy genialnych kobiet
– one nie istniej±”.
Dzisiaj mamy już wiele dowodów na to,iż
istniej± różnice biologiczne między mózgiem kobiety i mężczyzny i to one
determinuj± nasze zachowanie. W sze¶ć lub siedem tygodni po zapłodnieniu mózg
zaczyna się kształtować wedle męskiego lub kobiecego wzorca.W tym okresie
tożsamo¶ć płciowa dziecka zostaje ostatecznie okre¶lona poprzez wspólne działanie
genów i hormonów. Je¶li płód jest genetycznie żeński, podstawowy schemat mózgu
nie ulega żadnym zasadniczym zmianom. Inaczej jest z chłopcami. Tak jak
wykształcenie się męsko¶ci zależało od występowania hormonu męskiego, tak też
potrzebne jest działanie o radykalnym charakterze, aby naturalnie żeńsk± strukturę
mózgu zmienić w schemat męski. Podczas rozwoju mózgu w łonie matki hormony
kontroluj± powstawanie schematu sieci neuronów. PóĽniej, w okresie
dojrzewania,hormony ponownie odwiedz± mózg, aby uruchomić sieć, która
wcze¶niej stworzyły.Tak wiec różnice w zachowaniu ludzi uzależnione s± od
interakcji miedzy hormonami a mózgiem.By dostrzec różnice między mózgiem
męskim i kobiecym spróbujmy zapoznać się z ogóln± struktur± mózgu człowieka.Tak
wiec lewa strona mózgu odpowiada przede wszystkim za sprawno¶ci werbalne i za
szczegółowe, uporz±dkowane przetwarzanie informacji: mówienie, pisanie, czytanie i
logiczne procesy my¶lowe. Prawa półkula to centrum informacji wizualnych i relacji
przestrzennych. Ta strona odpowiedzialna jest także za: postrzeganie cało¶ciowe,
emocjonalne, abstrakcyjne, kształty i schematy. Prawa półkula mózgu kontroluje
lew± stronę ciała,a lewa półkula- praw±. Około trzydziestu lat temu psycholog
Herbert Landsell odkrył, że uszkodzenie tych samych obszarów mózgu powoduje u
kobiet i u mężczyzn inne skutki. MężczyĽni z uszkodzeniami prawej półkuli Ľle sobie
radzili z testami dotycz±cymi orientacji przestrzennej. U kobiet z podobnymi
uszkodzeniami mózgu te same umiejętno¶ci ograniczone zostały w nikłym stopniu.
MężczyĽni z uszkodzeniami lewej strony mózgu stracili wiele ze swoich językowych
umiejętno¶ci, natomiast kobiety z podobnym uszkodzeniem zachowały je niemal w
cało¶ci. Tak więc Landsell doszedł do wniosku, że u kobiet zdolno¶ci językowe i
przestrzenne zlokalizowane s± w o¶rodkach w obu czę¶ciach mózgu. U kobiet
podział funkcji miedzy lew± i praw± półkul± mózgow± jest mniej wyraĽnie okre¶lony,
natomiast mózgi mężczyzn s± bardziej wyspecjalizowane. Następn± różnic± w
budowie mózgu mężczyzny i kobiety dotycz± ciała modzelowatego ( wi±zek włókien
ł±cz±cych praw± i lew± półkulę). Te wła¶nie włókna nerwowe zapewniaj± wymianę
informacji między obiema półkulami mózgowymi.Naukowcy stwierdzili, że pewien
istotny obszar ciała modzelowatego jest u kobiet grubszy i bardziej bulwiasty niż u
mężczyzn.Oznacza to, że między półkulami mózgowymi kobiet następuje większa
wymiana informacji. Odkrycie to stanowi dodatkowe wyja¶nienie sprawno¶ci
werbalnej kobiet.Kobiert również na ogół lepiej rozpoznaj± emocjonalne odcienie
głosu, gestykulacji i mimiki twarzy, krótko mówi±c- cał± gamę informacji zmysłowych,
mog± one jednocze¶nie więcej wykonywać na ich podstawie, bo zarazem maj±
większ± niż mężczyĽni umiejętno¶ć ł±czenia i kojarzenia ze sob± informacji
werbalnych i wizualnych. Zdaniem niektórych naukowców różnice między płciami w
reakcjach emocjonalnych można również wytłumaczyć na podstawie różnic w
strukturze i organizacji mózgu. U mężczyzny emocje znajduj± się w prawej półkuli, a
zdolno¶ć wyrażania ich w mowie znajduje się po drugiej stronie. Ponieważ obie
półkule poł±czone s± mniejsza ilo¶ci± włókien nerwowych niż u kobiety, przepływ
informacji między nimi jest bardziej ograniczony. A zatem mężczyĽnie trudniej
wyrazić uczucia, a kobiecie trudniej oddzielić emocje od rozumowania. Funkcje
emocjonalne umieszczone s± u kobiety w obu półkulach, a w dodatku jest większy
przepływ informacji między nimi.Na przestrzeni lat odkryć dotycz±cych różnic miedzy
udow± mózgu a obu płci znacznie przybywało. Przez ostatnie kilkadziesi±t lat
politycznie niepoprawne było uznanie, że takowe istniej± i dlatego wielu badaczom
odmówiono ¶rodków finansowych. Pierwsze systematyczne testy dotycz±ce różnic
miedzy płciami przeprowadzone zostały w 1882 roku przez Francisa Gattona w
Londynie.Twierdził on, że zidentyfikował on znacz±ce różnice płciowe daj±ce
mężczyznom pierwszeństwo pod względem siły chwytu, wrażliwo¶ci na ostre,
¶wiszcz±ce dĽwięki i zdolno¶ci do pracy w warunkach stresu. Wykrył również, że
kobiety s± wrażliwsze na ból. Dziesięć lat póĽniej w Stanach Zjednoczonych badania
wykazały, że kobiety słysz± lepiej niż mężczyĽni, maj± bardziej konwencjonalne
słownictwo i wol± kolor niebieski od czerwonego. MężczyĽni woleli kolor czerwony i
mieli swobodniejsze słownictwo.Preferowali także my¶lenie bardziej abstrakcyjne i
ogólne,a kobiety praktyczne i konkretne zadania. Havellock Ellis w ksi±żce
“Mężczyzna i kobieta” pisze między innymi o takich różnicach jak:
przewaga kobiet nad mężczyznami pod względem pamięci, sprytu, umiejętno¶ci
udawania, zdolno¶ci do współczucia, cierpliwo¶ci i schludno¶ci Na podstawie testów
IO Wechsler doszedł nawet do wniosku, że dałoby się wykazać wymiern± wyższo¶ć
kobiet nad mężczyznami pod względem inteligencji ogólnej, jednak, je¶li chodzi o
uzdolnienia matematyczne to na każd± wyj±tkowo uzdolnion± dziewczynkę
przypadał ponad trzynastu równie uzdolnionych chłopców. Chłopcy maj± także
lepsz± koordynacje ręka- oko, konieczn± w grach w piłkę. Różnice widoczne s± już w
pierwszych godzinach po urodzeniu. Stwierdzono,że nowo narodzone dziewczynki
wykazuj± wiele większe zainteresowanie ludĽmi i ich twarzami niż chłopcy. One też
wcze¶niej wypowiadaj± pierwsze słowa.Kobiety lepiej widz± w nocy,a mężczyĽni w
jasnym ¶wietle.Wyniki badań wykazuj± również różnice pod względem smaku,węchu
i słuchu. Stwierdzono także różnice pod względem pamięci miedzy kobietami a
mężczyznami.Kobiety mog± zmagazynować, przynajmniej na krótki czas, więcej
informacji przypadkowych i nieistotnych. „Nasze badania potwierdziły to, o
czym często zapewniali poeci i powie¶ciopisarze, a w co od dawna wierzyli zwykli
ludzie, mianowicie, że mężczyĽni nie tylko zachowuj± się, ale i my¶l± inaczej niż
kobiety”(Wechsler).Uważam, ze odpowiedziałam na pytanie zawarte w tytule.
Nikt nie powinien mieć w±tpliwo¶ci, co do istnienia różnic miedzy mózgiem kobiety i
mężczyzny. Pamiętajmy jednak, że inny nie oznacza gorszy i odnosi się to do
obydwóch stron.Bibliografia:Moir A., Jessel D.,(1993). Pleć mózgu. Warszawa:
Państwowy Instytut Wydawniczy. x60
Download