Czy mózg ma płeć? Często przywi±zujemy duż± warto¶ć do tego, iż mężczyzn i kobiety trzeba traktować tak samo. Twierdzimy, że niczym się nie różnimy i możemy wymieniać się rolami. W ci±gu ostatnich lat nast±piła eksplozja badań nad tym, co różni obie płcie. Do niedawna różnice między zachowaniem kobiet i mężczyzn wyja¶niane były uwarunkowaniami społecznymi. Chłopcom od najmłodszych lat powtarza się,że nie mog± płakać, a dziewczynkom- jak wiele nie wypada młodej damie. Szczególnie pasjonowali się badaniami nad różnicami między mózgami Niemcy. Bayerthal uznał, że minimalnym wymogiem wobec profesora chirurgii powinien być obwód głowy rzędu 53-53 centymetrów: poniżej 52 cm nie można oczekiwać żadnej znacz±cej działalno¶ci intelektualnej, natomiast poniżej 50,5 cm nie można oczekiwać normalnego poziomu inteligencji”. W zwi±zku z tym stwierdził on także:”Nie mamy co pytać o obwód głowy genialnych kobiet – one nie istniej±”. Dzisiaj mamy już wiele dowodów na to,iż istniej± różnice biologiczne między mózgiem kobiety i mężczyzny i to one determinuj± nasze zachowanie. W sze¶ć lub siedem tygodni po zapłodnieniu mózg zaczyna się kształtować wedle męskiego lub kobiecego wzorca.W tym okresie tożsamo¶ć płciowa dziecka zostaje ostatecznie okre¶lona poprzez wspólne działanie genów i hormonów. Je¶li płód jest genetycznie żeński, podstawowy schemat mózgu nie ulega żadnym zasadniczym zmianom. Inaczej jest z chłopcami. Tak jak wykształcenie się męsko¶ci zależało od występowania hormonu męskiego, tak też potrzebne jest działanie o radykalnym charakterze, aby naturalnie żeńsk± strukturę mózgu zmienić w schemat męski. Podczas rozwoju mózgu w łonie matki hormony kontroluj± powstawanie schematu sieci neuronów. PóĽniej, w okresie dojrzewania,hormony ponownie odwiedz± mózg, aby uruchomić sieć, która wcze¶niej stworzyły.Tak wiec różnice w zachowaniu ludzi uzależnione s± od interakcji miedzy hormonami a mózgiem.By dostrzec różnice między mózgiem męskim i kobiecym spróbujmy zapoznać się z ogóln± struktur± mózgu człowieka.Tak wiec lewa strona mózgu odpowiada przede wszystkim za sprawno¶ci werbalne i za szczegółowe, uporz±dkowane przetwarzanie informacji: mówienie, pisanie, czytanie i logiczne procesy my¶lowe. Prawa półkula to centrum informacji wizualnych i relacji przestrzennych. Ta strona odpowiedzialna jest także za: postrzeganie cało¶ciowe, emocjonalne, abstrakcyjne, kształty i schematy. Prawa półkula mózgu kontroluje lew± stronę ciała,a lewa półkula- praw±. Około trzydziestu lat temu psycholog Herbert Landsell odkrył, że uszkodzenie tych samych obszarów mózgu powoduje u kobiet i u mężczyzn inne skutki. MężczyĽni z uszkodzeniami prawej półkuli Ľle sobie radzili z testami dotycz±cymi orientacji przestrzennej. U kobiet z podobnymi uszkodzeniami mózgu te same umiejętno¶ci ograniczone zostały w nikłym stopniu. MężczyĽni z uszkodzeniami lewej strony mózgu stracili wiele ze swoich językowych umiejętno¶ci, natomiast kobiety z podobnym uszkodzeniem zachowały je niemal w cało¶ci. Tak więc Landsell doszedł do wniosku, że u kobiet zdolno¶ci językowe i przestrzenne zlokalizowane s± w o¶rodkach w obu czę¶ciach mózgu. U kobiet podział funkcji miedzy lew± i praw± półkul± mózgow± jest mniej wyraĽnie okre¶lony, natomiast mózgi mężczyzn s± bardziej wyspecjalizowane. Następn± różnic± w budowie mózgu mężczyzny i kobiety dotycz± ciała modzelowatego ( wi±zek włókien ł±cz±cych praw± i lew± półkulę). Te wła¶nie włókna nerwowe zapewniaj± wymianę informacji między obiema półkulami mózgowymi.Naukowcy stwierdzili, że pewien istotny obszar ciała modzelowatego jest u kobiet grubszy i bardziej bulwiasty niż u mężczyzn.Oznacza to, że między półkulami mózgowymi kobiet następuje większa wymiana informacji. Odkrycie to stanowi dodatkowe wyja¶nienie sprawno¶ci werbalnej kobiet.Kobiert również na ogół lepiej rozpoznaj± emocjonalne odcienie głosu, gestykulacji i mimiki twarzy, krótko mówi±c- cał± gamę informacji zmysłowych, mog± one jednocze¶nie więcej wykonywać na ich podstawie, bo zarazem maj± większ± niż mężczyĽni umiejętno¶ć ł±czenia i kojarzenia ze sob± informacji werbalnych i wizualnych. Zdaniem niektórych naukowców różnice między płciami w reakcjach emocjonalnych można również wytłumaczyć na podstawie różnic w strukturze i organizacji mózgu. U mężczyzny emocje znajduj± się w prawej półkuli, a zdolno¶ć wyrażania ich w mowie znajduje się po drugiej stronie. Ponieważ obie półkule poł±czone s± mniejsza ilo¶ci± włókien nerwowych niż u kobiety, przepływ informacji między nimi jest bardziej ograniczony. A zatem mężczyĽnie trudniej wyrazić uczucia, a kobiecie trudniej oddzielić emocje od rozumowania. Funkcje emocjonalne umieszczone s± u kobiety w obu półkulach, a w dodatku jest większy przepływ informacji między nimi.Na przestrzeni lat odkryć dotycz±cych różnic miedzy udow± mózgu a obu płci znacznie przybywało. Przez ostatnie kilkadziesi±t lat politycznie niepoprawne było uznanie, że takowe istniej± i dlatego wielu badaczom odmówiono ¶rodków finansowych. Pierwsze systematyczne testy dotycz±ce różnic miedzy płciami przeprowadzone zostały w 1882 roku przez Francisa Gattona w Londynie.Twierdził on, że zidentyfikował on znacz±ce różnice płciowe daj±ce mężczyznom pierwszeństwo pod względem siły chwytu, wrażliwo¶ci na ostre, ¶wiszcz±ce dĽwięki i zdolno¶ci do pracy w warunkach stresu. Wykrył również, że kobiety s± wrażliwsze na ból. Dziesięć lat póĽniej w Stanach Zjednoczonych badania wykazały, że kobiety słysz± lepiej niż mężczyĽni, maj± bardziej konwencjonalne słownictwo i wol± kolor niebieski od czerwonego. MężczyĽni woleli kolor czerwony i mieli swobodniejsze słownictwo.Preferowali także my¶lenie bardziej abstrakcyjne i ogólne,a kobiety praktyczne i konkretne zadania. Havellock Ellis w ksi±żce “Mężczyzna i kobieta” pisze między innymi o takich różnicach jak: przewaga kobiet nad mężczyznami pod względem pamięci, sprytu, umiejętno¶ci udawania, zdolno¶ci do współczucia, cierpliwo¶ci i schludno¶ci Na podstawie testów IO Wechsler doszedł nawet do wniosku, że dałoby się wykazać wymiern± wyższo¶ć kobiet nad mężczyznami pod względem inteligencji ogólnej, jednak, je¶li chodzi o uzdolnienia matematyczne to na każd± wyj±tkowo uzdolnion± dziewczynkę przypadał ponad trzynastu równie uzdolnionych chłopców. Chłopcy maj± także lepsz± koordynacje ręka- oko, konieczn± w grach w piłkę. Różnice widoczne s± już w pierwszych godzinach po urodzeniu. Stwierdzono,że nowo narodzone dziewczynki wykazuj± wiele większe zainteresowanie ludĽmi i ich twarzami niż chłopcy. One też wcze¶niej wypowiadaj± pierwsze słowa.Kobiety lepiej widz± w nocy,a mężczyĽni w jasnym ¶wietle.Wyniki badań wykazuj± również różnice pod względem smaku,węchu i słuchu. Stwierdzono także różnice pod względem pamięci miedzy kobietami a mężczyznami.Kobiety mog± zmagazynować, przynajmniej na krótki czas, więcej informacji przypadkowych i nieistotnych. „Nasze badania potwierdziły to, o czym często zapewniali poeci i powie¶ciopisarze, a w co od dawna wierzyli zwykli ludzie, mianowicie, że mężczyĽni nie tylko zachowuj± się, ale i my¶l± inaczej niż kobiety”(Wechsler).Uważam, ze odpowiedziałam na pytanie zawarte w tytule. Nikt nie powinien mieć w±tpliwo¶ci, co do istnienia różnic miedzy mózgiem kobiety i mężczyzny. Pamiętajmy jednak, że inny nie oznacza gorszy i odnosi się to do obydwóch stron.Bibliografia:Moir A., Jessel D.,(1993). Pleć mózgu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. x60