Rachunek kosztów w szpitalu – podejście praktyczne Violetta Cymbała [email protected] Wrocław, 10 czerwca 2013 Plan prezentacji 1. 2. 3. 4. 5. 2 Rachunek kosztów w szpitalu – założenia System finansowo – księgowy Koszty pośrednie i bezpośrednie – trudności w kwalifikacji i klucze podziałowe Najczęstsze problemy rozliczania kosztów Moduł kontrolingowo-zarządczy – wycena obiektów kosztowych i kalkulacja planowanych kosztów obiektów – problemy i pułapki metodologiczne Definicja szpitala Szpital to przedsiębiorstwo podmiotu leczniczego, w którym podmiot ten wykonuje działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne. (Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, Dz.U. 2011 nr 112 poz. 654) 3 Rachunek kosztów - założenia System rachunku kosztów w szpitalu: 1. Informacje medyczne o pacjentach (zużycie leków i wyrobów medycznych, procedury, osobodni), 2. System finansowo-księgowy (koszt rzeczywisty ośrodków kosztu: zarządu, działalności podstawowej i pomocniczej), 3. Moduł kontrolingowo-zarządczy (koszt: leczenia pacjenta, procedury, hospitalizacji, osobodni, niewykorzystanego potencjału, gotowości i in.). Źródło: G.K. Świderska (red. nauk.): Rachunek kosztów w Zakładzie Opieki Zdrowotnej. Podręcznik. Wyd. II, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2011. 4 System Finansowo-Księgowy Sprawozdanie finansowe jednostki: 1) Bilans 2) Rachunek zysków i strat 3) Zestawienie zmian w kapitale/funduszu własnym 4) Rachunek przepływów pieniężnych 5) Informacje dodatkowe Źródło: Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. 5 Koszty działalności podstawowej cz. 1 Koszty działalności podstawowej (konta 500-509) np. Oddziały szpitalne (504) I poziom analityczny wg ośrodków kosztów np. Oddział Angiologiczny (XXXX) II poziom analityczny wg kategorii kosztów np. 5. Zasoby ludzkie III poziom analityczny wg pozycji rodzajowych np. 402n wynagrodzenia za dyżury 6 Koszty działalności podstawowej cz. 2 Kategorie kosztów prostych: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Produkty lecznicze Wyroby medyczne i inne materiały zużywane jednorazowo Wyroby medyczne i inne materiały używane wielorazowo niebędące środkami trwałymi Środki trwałe i wartości niematerialne i prawne Zasoby ludzkie Pomieszczenia Usługi zewnętrzne nabywane na rzecz pacjenta Usługi z innych ośrodków kosztów działalności podstawowej i pomocniczej Żródło: G.K. Świderska, W. Baran, M. Kwiatkowski: Wzorcowy plan kont dla Zakładów Opieki Zdrowotnej – ewidencja kosztów w systemie finansowo-księgowym, wyd. II, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2011 7 Koszty pośrednie Koszty usług z innych ośrodków działalności podstawowej (poradnie, pracownie, blok operacyjny, anestezjologia) Koszty usług z innych ośrodków działalności pomocniczej (apteka, sterylizacja, usługi techniczne) Koszty zarządu (funkcje ogólnego zarządzania, kadrowe, finansowe, administracyjne) 8 Koszty pośrednie – klucze podziałowe cz.1 Koszty usług z innej działalności podstawowej: Anestezjologia – wg rodzaju znieczulenia, przypisanej mu ilości punktów i wartości punktu vs ilość i rodzaj znieczuleń, Tomograf i rezonans - wg ilości i rodzaju badań, RTG - wg ilości punktów vs wg ilości i rodzaju badań, Blok Operacyjny – wg czasu pracy bloku na rzecz oddziału. 9 Koszty pośrednie – klucze podziałowe cz.2 Koszty komórek pomocniczych niemedycznych Sterylizacja – wg ilości i rodzajów pakietów, Apteka – wg wartości wydanych leków vs wg ilości wydanych opakowań, Usługi techniczne – wg wartości wydanych materiałów, Koszty zarządu 10 Proporcjonalnie do kosztów bezpośrednich ośrodka vs Proporcjonalnie do wysokości kontraktu ośrodka. Koszty bezpośrednie – klucze podziałowe cz.1 Koszty usług z innych ośrodków działalności pomocniczej: Amortyzacja budynków Energia elektryczna Sprzątanie Woda i ścieki CO Odpady komunalne Odpady medyczne Spalanie odp. med. 11 - wg kosztów bezpośrednich oddziału - wg mocy zainstalowanej - wg powierzchni sprzątanej, - oddziały szpitalne (80%)-wg ilości łóżek, - administracja (10%)- wg liczby zatrudnionych, - poradnie (10%) - wg ilości pacjentów - wg powierzchni grzewczej, - wg ilości worków lub kg - wg ilości worków lub kg, - wg ilości worków lub kg Problemy rozliczania kosztów - przykłady Koszty nadwykonań – koszty nie sprzedanych usług, Koszty gotowości – ostre dyżury, oddziały współpracujące z SOR, Koszty reoperacji i przekładanych operacji, Zmienność kosztu jednostkowego zrealizowanych procedur w zależności od ich ilości - duża ilość zmniejsza koszt jednostkowy i odwrotnie, Brak zwymiarowanego kosztu utrzymania niewykorzystanego majątku – ustalić stałą cenę wewnętrzną procedury. 12 Problemy rozliczania kosztów-przykłady c.d. Wpływ wymogów NFZ w zakresie ofertowania na wzrost kosztów niewykorzystanego majątku Przekłamania w kalkulacjach wyceny procedur: 13 Rozliczanie kosztów robocizny do czasu nominalnego, a nie efektywnego Nieuwzględnianie czasu przygotowawczo – zakończeniowego realizowanych procedur oraz urządzeń, brak specjalistów ds. opracowania technologii procedur medycznych, uśrednianie kosztów procedur w danym ośrodku – np. TK z kontrastem i bez, nieuwzględnianie w kalkulacji kosztów pracy urządzeń i sprzętu zamortyzowanego. Moduł kontrolingowo-zarządczy Wpływ błędnie wydzielonych ośrodków działalności podstawowej na wycenę i kalkulację kosztów obiektów – przykłady: 1. Osobodzień – oddział neonatologii i chirurgii ogólnej 2. 14 Sala porodowa – oddział ginekologiczno - położniczy Moduł kontrolingowo-zarządczy Ile kosztują a ile powinny kosztować procedury? – uwagi praktyczne do wyceny 1. Blok operacyjny - wycena kosztu godziny pracy bloku, - wycena kosztu zabiegu operacyjnego. 2. Pracownia endoskopowa (procedury). 3. Ośrodek Diagnostyki Obrazowej (procedury). 4. Osobodzień. 5. Koszty niewykorzystanego potencjału vs koszty gotowości – przykłady i zadania. 15 Moduł kontrolingowo-zarządczy Pacjent kosztochłonny: 1. Pojęcie pacjenta kosztochłonnego. 2. 3. Zasady wyliczania kosztów pacjentów kosztochłonnych (NFZ) Przedstawienie problemów i możliwych rozwiązań na rzeczywistych przykładach (oddział zabiegowy): Koszty operacji (koszty osobowe, środki farmaceutyczne, koszty pozamedyczne), Koszty środków farmaceutycznych (koszt standardowy leków i materiałów + skumulowany koszt apteki jako koszt pozamedyczny), Usługi obce (podatek vat). 16 Moduł kontrolingowo-zarządczy Zasoby ludzkie: 1. 2. 3. 17 Zasoby elastyczne i zasoby zaangażowane. Praktyczna vs teoretyczna dostępność zasobów. Ustalanie minimalnych norm zatrudnienia w oparciu o kategoryzację pacjentów na przykładzie personelu pielęgniarskiego (przykład oddziału angiologicznego i chirurgicznego - wyliczenia). Dziękuję za uwagę [email protected] 18