OPCJE – POZYCJE I DEPOZYTY

OPCJE – POZYCJE I DEPOZYTY
Opcje to instrumenty o niesymetrycznym profilu wypłaty, które dają cztery możliwości
inwestycyjne.
Otwarcie pozycji
Aktualnie na giełdzie dostępne są jedynie opcje, których instrumentem bazowym jest indeks
WIG20. Możliwe jest otwarcie poniższych pozycji:
1.
2.
3.
4.
LONG CALL – nabycie opcji kupna indeksu WIG20
SHORT CALL – wystawienie opcji kupna indeksu WIG20
LONG PUT – nabycie opcji sprzedaży indeksu WIG20
SHORT PUT – wystawienie opcji sprzedaży indeksu WIG20
Mniej ryzykowne są pozycje długie (long), ponieważ wiąże się z nimi ograniczone ryzyko
straty. Pozycje long call oraz short put są przeznaczone dla Inwestorów spodziewających się
wzrostów; na pozycje short call oraz long put powinny decydować się rynkowe niedźwiedzie.
Jedynym negocjowanym przez strony transakcji parametrem jest cena opcji, czyli premia
płacona wystawcy przez kupującego. Wszystkie pozostałe są wystandaryzowane (np. termin
wygaśnięcia, cena wykonania).
Depozyt zabezpieczający
Nabywca dokonuje zapłaty za opcję w formie premii opcyjnej, czyli ceny opcji na rynku.
Środki te trafiają do wystawcy, który jest z kolei zobowiązany do wniesienia depozytu
zabezpieczającego w celu gwarancji dojścia umowy do skutku. Wysokość depozytu jest
określana przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych na podstawie Modelu
Portfelowej Kalkulacji Ryzyka. Arkusz do obliczenia wysokości minimalnego depozytu
zabezpieczającego można znaleźć na stronie KDPW.
Istotne jest również rozróżnienie dwóch pojęć: opcji nierozliczonej i rozliczonej, które mają
znaczenie w przypadku ustalania wysokości depozytu dla krótkich pozycji w opcjach
(wystawienia opcji). Opcja otwierająca pozycję pozostaje nierozliczona aż do rozliczenia
danej sesji, w której została dokonana taka transakcja. Zmiana statusu na „rozliczoną”
zwiększa wysokość wymaganego depozytu, jednakże depozyt jest zasilany przez otrzymaną
przez wystawcę premię opcyjną.
Od długich pozycji w opcjach (transakcji kupna opcji) nie jest pobierany depozyt
zabezpieczający. Inwestor jest jedynie zobowiązany do opłacenia premii opcyjnej oraz
prowizji od transakcji.
Ze względu na korelację instrumentów łączny depozyt zabezpieczający dla całego portfela
może być niższy niż dla każdego instrumentu osobno. Łączny depozyt można także wyliczyć
na podstawie arkusza ze strony KDPW.
Zamknięcie pozycji
Zamknięcie pozycji na rynku opcji może nastąpić na dwa sposoby. Można poczekać do
terminu wygaśnięcia opcji lub dokonać tzw. transakcji równoważącej. Opcje na GPW są
opcjami rodzaju europejskiego, dlatego możliwość zawarcia transakcji równoważącej jest
bardzo istotna dla Inwestora, gdyż jest to jedyna możliwość wyjścia z inwestycji przed
terminem wygaśnięcia opcji posiadanych w portfelu inwestycyjnym.
Transakcja równoważąca polega na zajęciu przeciwstawnej pozycji na tym samym typie
opcji (tj. kupna lub sprzedaży). Nabywca opcji musi zatem wystawić opcję, aby dokonać
takiej transakcji. Również wystawca może dokonać transakcji równoważącej – będzie ona
polegała na zakupie opcji tego samego typu, która wcześniej została wystawiona.
Przykład
Inwestor dokonuje zakupu opcji kupna (call) z kursem wykonania 2900 punktów i terminem
wygaśnięcia za 2 miesiące. Cena takiej opcji to 500zł. Po miesiącu wartość indeksu wzrasta
do 2950 punktów i opcja ta jest warta 1000zł. Inwestor mógłby poczekać do terminu
wygaśnięcia i wtedy zrealizować opcję, nie ma jednak pewności czy korzystna dla niego
sytuacja rynkowa się utrzyma. W związku z tym decyduje się na zajęcie pozycji
równoważącej. W tym celu musi wystawić opcję kupna z tym samym kursem wykonania i
terminem wygaśnięcia. Dokonując takiej transakcji osiąga zysk w wysokości 500zł i zamyka
pozycję.