ZMIANY W OBSZARZE ZZL W KORPORACJACH MIĘDZYNARODOWYCH ZMIANY W ZZL PRAKTYKI STOSOWANE W ZAGRANICZNYCH JEDNOSTKACH KORPORACJI MIĘDZYNARODOWYCH USYTUOWANYCH W EUROPIE ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ ORAZ W POLSCE (CEEIRT) 2015 (Kwestionariusz) 2015 Międzynarodowy Zespół Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej - CEEIRT 1 ZMIANY W OBSZARZE ZZL W KORPORACJACH MIĘDZYNARODOWYCH WPROWADZENIE Międzynarodowy Zespól Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej (CEEIRT) – w którego skład wchodzą badacze z różnych uniwersytetów regionu Europy Środkowej i Wschodniej – kontynuuje wieloletni projekt badawczy, którego przedmiotem są zmiany zachodzące w obszarze zarządzania zasobami ludzkimi (ZZL) w zagranicznych jednostkach korporacji międzynarodowych oraz w organizacjach krajowych. Badania prowadzone są z powodzeniem od roku 2009. Celem naszych obecnych badań (2015) jest poznanie aktualnych i przyszłych wyzwań stawianych zarządzaniu zasobami ludzkimi przez współczesne, złożone i dynamicznie zmieniające się uwarunkowania. W związku z tym zwracamy się do Państwa – jako do osób pracujących w obszarze HR lub też pełniących funkcje kierownicze bądź specjalistyczne w innych obszarach funkcjonowania firmy – z prośbą o podzielenie się z nami swoim spostrzeżeniami i doświadczeniami odnośnie pojawiających się zmian. Państwa wkład w przedsięwzięcie badawcze polega na wypełnieniu załączonego kwestionariusza. Oczekiwane przez nas dane dotyczą roku 2015. WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. W niektórych pytaniach można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź. Te pytania są oznaczone skrótem „W-W”, czyli wybór wielokrotny. 2. W razie jakichkolwiek wątpliwości prosimy o zamieszczanie odpowiednich komentarzy do poszczególnych pytań. Państwa komentarze będą brane pod uwagę w analizowaniu udzielanych przez Państwa odpowiedzi. Jeżeli pytanie nie jest dostatecznie zrozumiałe – prosimy o stosowną wzmiankę. 3. Na ostatniej stronie kwestionariusza ankiety mogą też Państwo zamieszczać swoje podsumowania, uwagi, komentarze czy sugestie dotyczące pytań lub badania. W razie jakichkolwiek pytań proszę kontaktować się z menedżerem projektu badawczego w Państwa kraju Bardzo dziękujemy za czas i uwagę poświęcone wypełnieniu naszej ankiety. Marzena Stor Profesor Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, 53-345 Wroclaw, ul: Komandorska 118/120, Polska e-mail:[email protected] phone:+48 71 368 06 72 Adam Suchodolski Adiunkt Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, 53-345 Wroclaw, ul: Komandorska 118/120, Polska e-mail: [email protected] +48 71 368 06 73 Międzynarodowy Zespół Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej - CEEIRT 2 ZMIANY W OBSZARZE ZZL W KORPORACJACH MIĘDZYNARODOWYCH Data:……………....2015 1.1 INFORMACJE O RESPONDENCIE IMIĘ I NAZWISKO: NAZWA FIRMY (Prosimy o podanie nazwy jednostki lokalnej): E-MAIL: (Jeśli chcą Państwo otrzymać kopię raportu z badań, prosimy o podanie adresu e-mailowego) Lokalizacja jednostki (KRAJ) Poziom wykształcenia Kierunek wykształcenia Zajmowane stanowisko Liczba lat pracy na obecnym stanowisku 1.2 1 doktor 2 magister 3 licencjat 4 inny –jaki?……………… 1 nauki przyrodnicze (np. chemia, biologia, geografia, medycyna) 2 nauki techniczne (inżynierskie, np. informatyka, architektura, robotyka, elektronika, budownictwo) 3 nauki społeczne (ekonomia, zarządzanie) 4 nauki humanistyczne (np. lingwistyka, kulturoznawstwo, psychologia, socjologia) 5 inny jaki? ……………….. 1 prezes, dyrektor zarządzający 2 wiceprezes ds. HR 3 dyrektor personalny 4 kierownik działu kadr 5 specjalista ds. kadr/płac 6 menedżer niezwiązany z HR (jaki?..............................) 7 inne jakie?………………. 1 (0-3) 2 (4-5) 3 (6-10) 4 (11-15) 5 (powyżej 15) OGÓLNE DANE O ORGANIZACJI 1.2.1 LICZBA JEDNOSTEK LOKALNYCH DANEJ KORPORACJI W BADANYM KRAJU tylko 1 (jedna), jednostka lokalna danej korporacji działa w badanym kraju oprócz badanej jednostki lokalnej są inne podmioty prawne zależne od danej korporacji w badanym kraju 1.2.2 ROLE JEDNOSTEK LOKALNYCH W TWORZENIU WARTOŚCI KORPORACJI Proszę zaznaczyć w poniższej tabeli, jakie role w tworzeniu wartości korporacji przypisuje się jednostkom lokalnym działającym w badanym kraju (W-W – wybór wielokrotny) Główne role jednostki lokalnej respondenta Główne role innych jednostek korporacji działających w badanym kraju A. B. C. Badania i Rozwój Zakupy Produkcja/ Usługi D. Sprzedaż i Marketing E. Inne:…… ……….. Międzynarodowy Zespół Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej - CEEIRT 3 ZMIANY W OBSZARZE ZZL W KORPORACJACH MIĘDZYNARODOWYCH 1.2.3 PODSTAWOWY SEKTOR DZIAŁALNOŚCI BADANEJ JEDNOSTKI Proszę zaznaczyć podstawowy sektor działalności Państwa jednostki. Przemysł Handel (hurtowy, detaliczny, powierzchnie magazynowe) Usługi finansowe Inne usługi (jakie?) …………………… Wewnętrzne usługi biznesowe (jakie?):……………….. Inny (jaki?):………………………………………… 1.2.4 ROK POWSTANIA BADANEJ JEDNOSTKI LOKALNEJ Proszę zaznaczyć, kiedy macierzysta korporacja kupiła lub założyła badaną jednostkę lokalną A. B. C. E. przed 1995 1995-2000 2001-2005 F. 2006-2010 po 2010 1.2.5 FORMA ZAŁOŻENIA LUB PRZEJĘCIA BADANEJ JEDNOSTKI LOKALNEJ PRZEZ MACIERZYSTĄ KORPORACJĘ Proszę zaznaczyć w jaki sposób korporacja macierzysta przejęła lub założyła badaną jednostkę lokalną. A. B. Przejęcie lub zakup Budowa od podstaw tzw. “Green-field” 1.2.6 MIEJSCE POCHODZENIA MACIERZYSTEJ KORPORACJI Proszę wpisać lokalizację Centrali macierzystej korporacji. Kraj: __________________________ Miasto: _______________________________________ 1.2.7 CENTRUM REGIONALNE Proszę zapisać miejsce lokalizacji lokalnego Centrum macierzystej korporacji, któremu podlega bezpośrednio badana jednostka lokalna. Kraj: __________________________ Miasto: _______________________________________ 1.3 ROZWÓJ JEDNOSTKI 1.3.1 JAKI BYŁ KIERUNEK ROZWOJU JEDNOSTKI LOKALNEJ W BADANYM OKRESIE? Rok Wzrost, ekspansja rynkowa Stabilizacja Redukcja, outsourcing Inny:…………. 2015 Międzynarodowy Zespół Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej - CEEIRT 4 ZMIANY W OBSZARZE ZZL W KORPORACJACH MIĘDZYNARODOWYCH 1.3.2 JAKIE CZYNNIKI STANOWIŁY PRZEWAGĘ KONKURENCYJNĄ BADANEJ JEDNOSTKI LOKALNEJ? (W-W - WYBÓR WIELOKROTNY) Proszę zaznaczyć czynniki stanowiące przewagę konkurencyjną badanej jednostki lokalnej! (W-W – wybór wielokrotny) Czynniki konkurencyjne 2015 1. Optymalna wielkość (rozmiar) organizacji 2. Jakość siły roboczej 3. Zasoby finansowe 4. Jakość Zarządu 5. Technologia produkcji 6. Niskie koszty pracy 7. Inne :…………. 1.3.3 NA TLE INNYCH ORGANIZACJI DZIAŁAJĄCYCH W TYM SAMYM SEKTORZE (W PORÓWNANIU DO KONKURENCJI), JAK OCENIAJĄ PAŃSTWO WYMIENIONE PARAMETRY CHARAKTERYZUJĄCE BADANĄ JEDNOSTKĘ LOKALNĄ? Źle Rentowność Jakość usług Innowacyjność Ochrona środowiska Poniżej średniej Podobnie do innych Powyżej średniej Bardzo dobrze 1.4 OGÓLNE DANE KADROWE 1.4.1 WIELKOŚĆ ZATRUDNIENIA PERSONALNEGO I LICZBA PRACOWNIKÓW SZTABU Proszę określić w przybliżeniu liczbę osób zatrudnionych w badanej jednostce lokalnej oraz liczbę osób zatrudnionych w dziale kadr. Lata Ogólna liczba zatrudnionych w badanej jednostce Liczba pracowników zatrudnionych w dziale kadr w badanej jednostce 2014 2015 Międzynarodowy Zespół Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej - CEEIRT 5 ZMIANY W OBSZARZE ZZL W KORPORACJACH MIĘDZYNARODOWYCH 1.4.2 ROCZNE KOSZTY PRACY Proszę określić, jaki procent kosztów operacyjnych jest zaliczany do kosztów pracy: _____% 1.4.3 ROCZNY BUDŻET SZKOLEŃ Proszę określić, jaki procent rocznego budżetu wynagrodzeń stanowią wydatki na szkolenia. Wydatki na szkolenia Procenty (% rocznego budżetu wynagrodzeń) poniżej 1% 1-3 % 3-5% powyżej 5% 1.5 ORGANIZACJA ZZL, PODMIOTY I ICH ROLE 1.5.1 JAKI WPŁYW NA REALIZACJĘ ZZL W BADANEJ JEDNOSTCE LOKALNEJ MA CENTRALA KORPORACJI? (W-W – WYBÓR WIELOKROTNY) Proszę zaznaczyć typowe podejścia Centrali Korporacji do realizacji ZZL w badanej jednostce lokalnej. 2015 Podejścia Centrali do realizacji ZZL Zapewnianie pełnej autonomii w podejmowaniu decyzji i realizacji ZZL w jednostce lokalnej Przekazywanie ogólnych wytycznych dotyczących realizacji ZZL w jednostce lokalnej Przekazywanie szczegółowych wytycznych do polityki, modeli, zasad i procedur realizacji ZZL w jednostce lokalnej Scentralizowane podejmowanie decyzji ze ścisłą kontrolą realizacji ZZL w jednostce lokalnej 1.5.2 KTO W BADANEJ JEDNOSTCE LOKALNEJ PODEJMUJE DECYZJIE W POSZCZEGÓLNYCH OBSZARACH ZZL? Proszę zaznaczyć decydentów w każdym z wymienionych obszarów ZZL. Obszary ZZL Bezpośredni Bezpośredni przełożony przełożony w konsultacji z działem kadr Dział kadr w konsultacji z bezpośrednim przełożonym Dział kadr Planowanie kadr Rekrutacja Selekcja Ocenianie Szkolenie i rozwój Zarządzanie talentami Wynagrodzenia Stosunki pracy Międzynarodowy Zespół Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej - CEEIRT 6 ZMIANY W OBSZARZE ZZL W KORPORACJACH MIĘDZYNARODOWYCH Komunikacja System informacji personalnej Bezpieczeństwo i zdrowie Inne (jakie?):…………….…. 1.5.3 JAKI RODZAJ ZMIAN ZOSTAŁ WDROŻONY W ORGANIZACJI ZZL W BADANEJ JEDNOSTCE LOKALNEJ? (W-W – WYBÓR WIELOKROTNY) Proszę zaznaczyć odpowiednie pole odnośnie każdej zmiany wprowadzonej w 2015 roku w obszarze ZZL. 1. Outsourcing zadań lub funkcji ZZL 2. Decentralizacja zadań lub funkcji ZZL 3. Wdrożenie koncepcji HR jako Partnera biznesowego 4. Rozwijanie roli HR jako Partnera biznesowego 5. Utworzenie lokalnego Centrum Usług Wspólnych ZZL (HR Shared Services Center) 6. Utworzenie regionalnego Centrum Usług Wspólnych ZZL (HR Shared Services Center) 7. Wdrożenie systemu “Employee self service” 8. Wdrożenie systemu “Management self service” Wdrożono w 2015 Tak Nie Aktualna skuteczność i efektywność Wysoka Przeciętna Niska 1.5.4 W JAKI SPOSÓB WPROWADZENIE PODMIOTÓW ZEWNĘTRZNYCH (NP. KONSULTANTÓW LUB FIRM OUSOURCINGOWYCH) ZMIENIŁO REALIZACJĘ POSZCZEGÓLNYCH OBSZARÓW ZZL W BADANEJ JEDNOSTCE LOKALNEJ W ROKU 2015? (W-W – WYBÓR WIELOKROTNY) Proszę zaznaczyć najistotniejsze trendy. 2015 Poprawiło Pogorszyło Planowanie kadr Nie wprowadzono podmiotów zewnętrznych Rekrutacja Selekcja Obszary ZZL Bez zmian Międzynarodowy Zespół Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej - CEEIRT 7 ZMIANY W OBSZARZE ZZL W KORPORACJACH MIĘDZYNARODOWYCH Ocenianie Szkolenie i rozwój Zarządzanie talentami Wynagrodzenia Stosunki pracy Komunikacja System informacji personalnej Bezpieczeństwo i zdrowie 1.5.5 W PRZYPADKU BRAKU DZIAŁU KADR, KTO JEST ODPOWIEDZIALNY ZA REALIZACJĘ ZADAŃ Z OBSZARU ZZL W BADANEJ JEDNOSTCE LOKALNEJ? Proszę zaznaczyć najodpowiedniejsze pole. Dyrektor naczelny / Dyrektor zarządzający Dyrektor ds. administracyjnych Dyrektor finansowy Dyrektor pionu produkcji Dyrektor sprzedaży / marketingu Inny (jaki?):………………. 1.6 NAJISTOTNIEJSZE PROBLEMY ZZL 1.6.1 JAKIE OBSZARY Z ZAKRESU ZZL BYŁY NAJISTOTNIEJSZE W BADANEJ JEDNOSTCE LOKALNEJ W ROKU 2015? Proszę wybrać spośród zaproponowanych obszarów pięć najbardziej charakterystycznych dla badanej jednostki lokalnej i ułożyć je w kolejności według przypisywanej im istotności (proszę w rankingu użyć następujących not: 1- najmniej istotna, …, 5 – najbardziej istotna). Obszary ZZL 2015 Planowanie kadr Rekrutacja Selekcja Ocenianie Szkolenie i rozwój Zarządzanie talentami Wynagrodzenia Stosunki pracy Komunikacja System informacji personalnej Bezpieczeństwo i zdrowie Inne (jakie?):…………….…. Międzynarodowy Zespół Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej - CEEIRT 8 ZMIANY W OBSZARZE ZZL W KORPORACJACH MIĘDZYNARODOWYCH 1.6.2 JAKIE BYŁY TYPOWE UWARUNKOWANIA REALIZACJI ZZL W BADANEJ JEDNOSTCE LOKALNEJ? Proszę zaznaczyć odpowiednie pole odnośnie każdego z uwarunkowań Występujące Występujące Bardzo sporadycznie częso typowe Uwarunkowania występujące w roku 2015 Nietypowe Duża dostępność pracowników wykonawczych na rynku pracy Duża dostępność kadry technicznej na rynku pracy Odpowiedni poziom znajomość języków obcych przez pracowników W badanej jednostce nie ma problemów z zatrzymaniem talentów Badana jednostka oferuje atrakcyjne wynagrodzenia na każdym stanowisku Duża siła związków zawodowych Inne (jakie?):………………….. 1.6.3 EKSPATRIACI Czy w badanej jednostce lokalnej są ekspatrianci, którzy pracują dłużej niż 6 miesięcy? Jeśli nie to proszę przejść do pytania 4.6.5. Tak 1 Nie 0 Proszę określić liczbę ekspatriantów na poszczególnych stanowiskach w badanej jednostce lokalnej. Rok Specjaliści Kierownicy Razem 2015 1.6.4 SKĄD WYWODZĄ SIĘ EKSPATRIANCI? Proszę określić procentowo ilu ekspatriantów wywodzi się z Centrali lub kraju macierzystego Korporacji, a ilu z innych jednostek lokalnych lub krajów. Rok Centrala Macierzysty kraj Korporacji (%) Inne kraje (%) Razem (%) 100 2015 1.6.5 EKSPACI WYWODZĄCY SIĘ Z BADANEJ JEDNOSTKI Czy z badanej jednostki lokalnej zostali wysłani do jednostek w innych krajach na dłużej niż 6 miesięcy jacyś pracownicy? Jeśli nie to proszę przejść do pytania 4.7. Tak 1 Nie 0 Proszę określić liczbę pracowników badanej jednostki lokalnej, którzy zostali wysłani do jednostek w innych krajach na dłużej niż 6 miesięcy. Proszę o wskazanie rodzaju zajmowanego przez nich stanowiska w firmie, do której zostali oddelegowani. Rok Stanowiska Stanowiska kierownicze niekierownicze Razem 2015 Międzynarodowy Zespół Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej - CEEIRT 9 ZMIANY W OBSZARZE ZZL W KORPORACJACH MIĘDZYNARODOWYCH 1.7 KLUCZOWE KWALIFIKACJE KIEROWNIKÓW PERSONALNYCH 1.7.1 JAK ISTOTNE (W BADANYM OKRESIE) BYŁO POSIADANIE WYMIENIONYCH KWALIFIKACJI KLUCZOWYCH PRZEZ KIEROWNIKÓW PERSONALNYCH W BADANEJ JEDNOSCE LOKALNEJ? (W-W – WYBÓR WIELOKROTNY) Nieistotne Istotne sporadycznie Istotne często Znajomość języków obcych Inne (jakie?):………………………… Kwalifikacje kluczowe Wiedza biznesowa Zarządzanie strategiczne (zarządzanie kulturą, zarządzanie zmianą, myślenie strategiczne) Odpowiedzialność, rzetelność, wiarygodność (osiąganie zamierzonych rezultatów, budowanie skutecznych relacji, umiejętności komunikacyjne) Umiejętności z zakresu ZZL (rekrutacji, selekcji, szkolenia i rozwoju, itp.) Korzystanie z system informacji personalnej 1.8 Bardzo istotne WIEDZA Z ZAKRESU ZARZĄDZANIA I ZZL 1.8.1 JAK WAŻNY JEST SPOSÓB NABYWANIA KWALIFIKACJI Z ZAKRESU ZZL? SPOSÓB NABYWANIA Nieważny KWALIFIKACJI Z ZAKRESU ZZL Nieformalne uczenie się w dziale kadr badanej jednostki lokalnej Nieformalne uczenie się w dziale kadr innej jednostki lokalnej Nieformalne uczenie się w dziale kadr w Centrali Korporacji Uczestniczenie w programach rozwoju kwalifikacji z zakresu ZZL organizowanych przez jednostkę lokalną Uczestniczenie w programach rozwoju kwalifikacji z zakresu ZZL organizowanych przez Centralę Korporacji Uczestniczenie w programach rozwoju kwalifikacji z zakresu ZZL organizowanych przez inne jednostki lokalne Mało ważny Przeciętnie ważny Ważny Bardzo ważny Międzynarodowy Zespół Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej - CEEIRT 10 ZMIANY W OBSZARZE ZZL W KORPORACJACH MIĘDZYNARODOWYCH 1.8.2 JAK WAŻNY JEST SPOSÓB TRANSFERU WIEDZY Z ZAKRESU ZZL POMIĘDZY CENTRALĄ KORPORACJI A JEDNOSTKĄ LOKALNĄ? Transfer wiedzy z zakresu ZZL Wiedza z zakresu ZZL przepływa z Centrali Korporacji do jednostki lokalnej Wiedza z zakresu ZZL przepływa z jednostki lokalnej do Centrali Korporacji Wiedza z zakresu ZZL przepływa pomiędzy jednostkami lokalnymi Korporacji Wiedza z zakresu ZZL krąży wewnątrz działu kadr jednostki lokalnej Wiedza z zakresu ZZL przepływa pomiędzy działem kadr a innymi działami jednostki lokalnej 1.9 Nieważny Mało ważny Przeciętnie ważny Ważny Bardzo ważny PROGNOZA ROZWOJU ZZL W BADANEJ JEDNOSTCE W PERSPEKTYWIE NAJBLIŻSZYCH DWÓCH LAT 1.9.1 PROSZĘ SPRÓBOWAĆ ZIDENTYFIKOWAĆ LUB PRZEWIDZIEĆ ISTOTNE KWESTIE, TRENDY LUB WZORCE, KTÓRE WPŁYNĄ NA SPOSÓB REALIZACJI ZZL W BADANEJ JEDNOSTCE LOKALNEJ W PERSPEKTYWIE NAJBLIŻSZYCH DWÓCH LAT. Bardzo dziękujemy za poświęcony czas i uwagę. Międzynarodowy Zespół Badawczy z Europy Środkowej i Wschodniej - CEEIRT 11