REKLAMA I DZIECKO REKLAMA I DZIECKO Nowoczesne środki komunikacji przenikają w głąb życia społecznego a ich multimedialnemu oddziaływaniu poddawany jest już człowiek w coraz młodszym wieku. Dominujące miejsce w życiu dzieci na równi z komputerem, zajmuje również telewizja, która jest dla dziecka atrakcyjnym środkiem spędzania czasu wolnego, bardzo wygodnym i łatwym, ze względu na wielość programów, różnorodność treści, form, metod przekazu i bogactwo środków wyrazu. Telewizja staje się, więc magnesem przyciągającym, uzależniającym dziecko, podporządkowującym rytm i organizację dnia, w której niemałą rolę odgrywa reklama, która stała się swoistym znakiem naszych czasów. Znaleźć ją można nie tylko w telewizji ale także na ulicy, nawet na ścianach budynków szkolnych, na zeszytach czy samochodach. Znaczenie reklamy wydaje się ogromne, także z wychowawczego i pedagogicznego punktu widzenia. Reklama stanowi ważny instrument kreowania potrzeb, sposobów ich zaspokajania, stylów życia, wzorów osobowych. Niejednokrotnie w reklamie ?produkowane? są ?zbiorowe marzenia?. Adresowana jest zarówno do dorosłych, jak i do dzieci, we wszystkich przedziałach wiekowych - począwszy od niemowlaka. Przez publiczną prezentację produktów reklama informuje człowieka o wprowadzonym na rynek towarze, jego przeznaczeniu i zaletach wyróżniających go spośród innych, konkurencyjnych na rynku. Spełnia także funkcję nakłaniającą, ?udowadniając?, że dany produkt najlepiej zaspakaja nasze potrzeby i właśnie on ma stać się przedmiotem zakupu. Reklama kojarzy się zazwyczaj głównie z ?krótkimi filmikami?, jako przerywnik telewizyjnych programów, jednak jest ona zjawiskiem o nieporównywalnie szerszym zasięgu. Specjaliści od reklamy, tworząc przekazy reklamowe, posługują się różnymi kanałami informacyjnymi (reklama telewizyjna, radiowa, prasowa, bilbordy itp.) Tworząc przekaz reklamy jego producenci starają się oddziaływać na wszystkie zmysły człowieka przez: barwę, jasność, kształt, używane rekwizyty oraz starają się uwzględnić cechy indywidualne ( wiek, płeć, profesję). Różnymi sposobami chcą zwrócić uwagę na reklamowy produkt, stosując różne mechanizmy manipulacyjne. Reklamy oddziałują na współczesne dzieci już od pierwszych miesięcy życia i stopniowo, wraz z rozwojem przybierają coraz szersze rozmiary. Dzieci w wieku przedszkolnym nie rozumieją jeszcze mechanizmów stosowanych w reklamach i są wobec nich całkowicie bezbronne. Wierzą, że mówią one prawdę i traktują je jak każdy inny film. Oglądają je nie tylko przed oczekiwanym programem, ale przerywają w domu ulubione zabawy, gdy usłyszą i zobaczą, że na ekranie jest reklama, orientują się, kiedy i w jakim czasie jest emisja reklam, ulegają czarowi reklamowanych produktów, wierzą, że reklamowany towar jest wysokiej jakości, tzn. dobry, smaczny, piękny, doskonały, wspaniały i trzeba go koniecznie mieć. Dzieci w wieku przedszkolnym nie rozumieją sensu i celu reklam. Pojmują tylko, że jest to program, który zachęca, informuje i prezentuje to, co klienci mogą na rynku kupić. Znają 1/2 REKLAMA I DZIECKO nazwy reklamowych wyrobów i nazwy firm produkujących towary. To, co najbardziej podoba się dzieciom w programach reklamowych, to wpadające w ucho melodyjne piosenki. Lubią je nucić i śpiewać przy różnych okazjach. Często znajomość tych śpiewanych treści reklam jest źródłem popisów dziecięcych w rodzinnym gronie, a także okazją do wykazania się wśród rówieśników, kto jest lepszy. Podoba się także dzieciom w reklamach animacja. przemawia do ich wyobraźni świat barw, spostrzegają piękną kolorystykę, estetykę i smak. Podobają się im także śmieszne dialogi. Reklamy telewizyjne wzbudzają dążenia do zaspokojenia potrzeb posiadania. Dzieci chcą mieć reklamowane zabawki, słodycze i napoje. Choć nie zawsze wywierają one dobry wpływ. Słodycze ze względów zdrowotnych powinny być np. spożywane z umiarem, jednak w reklamie jest inaczej. Mleczny batonik, według reklamy, zastępuje szklankę mleka, a cudowne mleczne dropsy ?przeniosą każdego w krainę dzieciństwa? , co sugeruje, że są bardzo zdrowe.. Reklamy skłaniają dzieci do molestowania rodziców o ciągłe kupowanie reklamowanych produktów. Dzieci najczęściej i najchętniej oglądają reklamy przed dobranocką. Najbardziej podobają im się reklamy prezentujące następujące zabawki i gry komputerowe. Oglądanie ich na ekranie telewizora wywołuje u dzieci marzenia i pragnienia ich posiadania.. Reklama stała się tematem codziennych rozmów. Niektóre z fragmentów są cytowane, a dzieci odgrywają też role charakterystycznych postaci, próbują je naśladować, posługują się zapożyczonym z reklam słownictwem (nie zawsze adekwatnym do rzeczywistości). Podświadomie utożsamiają się czasem z ich bohaterami. Reasumując magia reklam telewizyjnych oddziałuję na dzieci silnie, iż wymuszają one na rodzicach zakup zabawek, słodyczy itp. , reklamy w rodzinach gorzej sytuowanych stają się źródłem napięć i konfliktów, dziecko odbiera reklamę bezkrytycznie, w przypadku posiadania reklamowanego przedmiotu, dziecko często przekonuję się, że wymarzony przedmiot nie jest tak doskonały lub funkcjonalny, a cukierek nie smakuje tak, jak sobie wyobrażało ? i zaczyna wątpić w autentyzm opinii ludzi dorosłych. To drastyczne odkrycie i odsłonięcie utajonego fałszu stanowi dla dziecka prawdziwą klęskę. Niewątpliwie oddziaływanie mediów ( telewizji, reklam) na dzieci w wieku przedszkolnym i nie tylko jest ogromne, ma ono skutki pozytywne tzn. rozwija wyobraźnię dziecka, poszerza jego słownictwo, a także wiedzę o świecie. Jednak oprócz pozytywów płynących z oglądania telewizji ( filmów i reklam ), jest mnóstwo negatywnych tego stron i od nas zależy by te pozytywne skutki przewyższyły te negatywne. mgr Barbara Szołtysek 2/2