Slide 1 - odziomek.pl

Kierunek ZARZĄDZANIE - Wykład
Studia II stopnia
MAKROEKONOMIA
Dr Monika Wyrzykowska-Antkiewicz
Makroekonomia I
RYNEK PIENIĘŻNY
Rynek pieniężny i Bank Centralny
Pieniądz i podaż pieniądza
 Pieniądz:
Powszechnie akceptowany towar, za pomocą
którego dokonujemy płatności za dostarczone
dobra lub wywiązujemy się z zobowiązań (np.
spłata długu). Inaczej mówiąc, jest to środek
wymiany
 Podaż pieniądza:
Podaż pieniądza ustalana jest przez bank
centralny (w Polsce przez Radę Polityki
Pieniężnej i NBP).
3
Rodzaje pieniądza
 Pieniądz towarowy (np. złoto,
muszelki, skóry itp.)
 Pieniądz symboliczny (banknoty,
monety).
 Pieniądz bezgotówkowy
4
Funkcje pieniądza
 Środek wymiany
 Jednostka rozrachunkowa
 Środek przechowywania wartości
(tezauryzacji)
 Płynność pieniądza to łatwość z jaką
dane aktywo można zamienić na gotówkę
(przez łatwość rozumiemy szybkość i
pewność takiej zamiany).
5
Miary pieniądza
 M0 = gotówka w obiegu pozabankowym (C) +
rezerwy gotówkowe banków (R) = baza monetarna
(H)
 M1= gotówka w obiegu pozabankowym (C) +
depozyty na żądanie (D) = C + D
 M2 = M1+ depozyty terminowe z terminem
pierwotnym od 2 lat włącznie + depozyty z terminem
wypowiedzenia do 3 miesięcy włącznie
 M3 = M2+ operacje z przyrzeczeniem odkupu +
dłużne papiery wartościowe z terminem pierwotnym
do 2 lat włącznie
6
Przykładowy bilans banku
centralnego
Aktywa
Pasywa
Pieniądz rezerwowy
Aktywa zagraniczne netto
NFA
Aktywa krajowe netto
NDA
Gotówka w obiegu
pozabankowym
C
Kredyt krajowy netto
NDC
Rezerwy gotówkowe w
bankach komercyjnych
R
Kredyt udzielony sektorowi
rządowemu
NCG
Kredyt udzielony sektorowi
bankowemu
CDMB
Kredyt udzielony pozostałym
sektorom
Pozostałe aktywa
Razem aktywa
RM
CPS
OIN
NFA+NDA+OIN
Razem pasywa
RM
7
Bilans banku centralnego
 Ograniczenie budżetowe banku
centralnego to:
RM ≡ NFA + NDA + OIN =
NFA + NCG + CDMB + CPS + OIN
 lub:
ΔRM ≡ ΔNFA + ΔNCG + ΔCDMB +
ΔCPS + ΔOIN
8
Mnożnik kreacji pieniądza
 Zmiana którejkolwiek wielkości po stronie pasywów
wiąże się z taką samą zmianą po stronie aktywów.
Podaż wąskiego pieniądza (czyli M1) to C+D. Czyli:
M=C+D
gdzie: C to gotówka w obiegu pozabankowym, zaś D
to depozyty na żądanie. Aby mieć pieniądze na
pokrycie depozytów banki komercyjne utrzymują
pewną ilość rezerw gotówkowych R:
R = cB∙D
Gdzie: 0<cB<1.
9
Mnożnik kreacji pieniądza
 Oznaczając stosunek gotówki w
obiegu do depozytów przez:
cP= C/D
oraz dzieląc zasób wąskiego pieniądza
przez bazę monetarną (czyli pieniądz
rezerwowy) otrzymamy:
 Gdzie: M = m∙H
10
Mnożnik kreacji pieniądza
 Mnożnik kreacji pieniądza:
 H = RM = C + R = baza monetarna
(zasób pieniądza wielkiej mocy)
11
Narzędzia polityki monetarnej
 Bank centralny może regulować podaż pieniądza
zmieniając bazę monetarną lub mnożnik.
 Zmiana bazy monetarnej dokonywana jest poprzez
operacje otwartego rynku (skup/sprzedaż obligacji
skarbowych, aktywów zagranicznych).
 Zmiana mnożnika dokonywana jest poprzez wpływ na
parametry cB oraz cP. Parametr cP można zmienić
wpływając np. na zaufanie obywateli do sektora
bankowego (np. poprzez gwarancje depozytów itp.).
Parametr cB można zmienić ustalając:
 stopę rezerw obowiązkowych
 stopę dyskontową
12
Popyt na pieniądz
 Motywy trzymania pieniądza
 Motyw transakcyjny (wymiana)
 Motyw przezornościowy
 Motyw portfelowy (unikanie ryzyka)
13
Popyt na pieniądz
 Popyt na pieniądz zależy dodatnio od
dochodu (Y) oraz ujemnie od stopy
procentowej (R). Stopa procentowa to
koszt alternatywny trzymania pieniędzy.
Pod pojęciem popytu na pieniądz będziemy
rozumieli popyt na gotówkę oraz depozyty
na żądanie (czyli popyt na M1). Tak więc
całkowity popyt na pieniądz składa się z
popytu na gotówkę (C) oraz wkłady na
żądanie (D).
14