Pieniądz, stopa procentowa i polityka pieniężna

Pieniądz i polityka pieniężna
Pojęcie i funkcje pieniądza
Agregaty pieniężne.
Banki i kreacja pieniądza
Mnożnik pieniężny.
Popyt i podaż pieniądza.
Polityka pieniężna.
Inflacja, stabilność cen i banki centralne.
Pojęcie i funkcje pieniądza
Pieniądz to aktywa finansowe, które
spełniają funkcje środka płatniczego i
przechowywania wartości; to także
abstrakcyjna jednostka pieniężna
stosowana jako jednostka
rozrachunkowa.
funkcje: powszechny środek płatniczy;
środek przechowywania wartości;
jednostka obrachunkowa.
Agregaty pieniężne
M1: gotówka + rachunki płatne
natychmiast i bez ograniczeń.
M2: M1 + rachunki terminowe, depozyty
z określonym terminem wypowiedzenia;
M3: M2 + operacje z przyrzeczeniem
odkupu, dłużne papiery wartościowe
Podaż pieniądza M1, M2, M3 w Polsce
VIII/2009
Gotówka w obiegu (poza kasami banków)
Depozyty i inne zobowiązania bieżące
M1
Depozyty z terminem pierwotnym do 2 lat i inne
zablokowane
Depozyty z terminem wypowiedzenia do 3 mies.
M2
Dłużne papiery wartościowe z terminem pierwotnym
do 2 lat
Operacje z przyrzeczeniem wykupu
M3
Źródło: www. NBP. 2009
90 953,3
280 138,0
371 091,3
307 785,1
13,4
678 889,8
2 454,0
4 047,3
685 391,1
Kreacja pieniądza w systemie bankowym
(stopa rezerw obowiązkowych 10%)
Bank A
Aktywa
gotówka
Pasywa
10 000
rachunek bieżący
Aktywa
rezerwy w BC
kredyt udzielony
10 000
Pasywa
1 000
9 000
rachunek bieżący
10 000
Bank B
Aktywa
rezerwy w BC
kredyt udzielony
Pasywa
900
8 100
rachunek bieżący
810
7 290
rachunek bieżący
729
6 561
rachunek bieżący
9 000
Bank C
Aktywa
rezerwy w BC
kredyt udzielony
Pasywa
8 100
Bank D
Aktywa
rezerwy w BC
kredyt udzielony
Pasywa
..........
Bilans skonsolidowany wszystkich banków
Aktywa
rezerwy w BC
10 000
kredyt udzielony
90 000
Pasywa
stan rachunków bieżących
7 290
100 000
Zasób pieniądza i mnożnik:
M = Got + De
Mb = Got + Re
Got
Got
Re
De
mnożnik:  = M / Mb
M b
M
Mnożnik pieniężny cd.
cp = Got / De
cb = Re /De
M = cp De + De
Mb = cp De + cbDe = De (cp + cb)
De (1  c p )
1  cp
M
 


M b De (c p  c b ) c p  c b
im wyższe cp i cb tym niższa wartość
mnożnika  i odwrotnie.
Popyt na pieniądz
Motywy utrzymywania pieniądza:
transakcyjny, spekulacyjny, przezornościowy
MT = MT(Y)
MS = MS(r)
Dlaczego podmioty utrzymują
nieoprocentowany pieniądz zamiast
oprocentowanych aktywów finansowych?
Wybór portfela lokat aktywów:
Trzy kryteria wyboru:
 oczekiwany przychód,
 ryzyko,
 płynność.
Funkcja popytu na pieniądz:
MD = P L(Y,i)
i – nominalna stopa procentowa od
aktywów niepieniężnych;
iM – nominalna stopa procentowa od lokat
bankowych pieniężnych (pomijamy);
nominalna i realna stopa procentowa:
i = r + 0 ;
M = P L (Y,r+0)
Równowaga na rynku pieniężnym:
MD/P = L (Y, r+0)
Cele polityki pieniężnej:
stopa procentowa albo zasób pieniądza
r
r0
r1
M0/P M1/P
M2/P
M/P
bezpośredni cel inflacyjny
Regulowanie bazy pieniężnej
polityka otwartego rynku;
zmiana stóp procentowych BC;
zmiana rezerw obowiązkowych;
Bilans banku centralnego
Aktywa
Pasywa
kupione od
płynne rezerwy
banków
banków
waluty obce
udzielone bankom gotówka w obiegu
kredyty
refinansowe
papiery
wartościowe
Inflacja, stabilność cen i instytucja
banków centralnych
Inflacja i podaż pieniądza.
Koszty inflacji
podważa funkcjonowanie rynku
finansowego;
redystrybucja dochodów i zasobów;
osłabienie wzrostu gospodarczego;
koszty polityki anty-inflacyjnej.
Rola banku centralnego (dlaczego BC
powinien być niezależny)