5 Substytuty (surogaty) pieniądza (1) Surogaty pieniądza, są to środki płatnicze emitowane poza systemem bankowym i skarbowym mające najczęściej postać papierów wartościowych. W niektórych przypadkach surogatem pieniądza może być określony towar przyjmowany jako zamiennik oficjalnego środka płatniczego. Typowym i najczęściej występującym surogatem pieniądza jest weksel. Substytuty NIE tworzą podaży pieniądza w gospodarce e, czeki, weksle, losy loteryjne emitowane przez przedsiębiorstwa) w transporcie towarów) akcyjnych (akcje)) „punkty premium”, payback, Era Premia itp., Substytuty (surogaty) pieniądza (2) „(…) niedobór pieniędzy kruszcowych w koloniach był jeszcze jednym przejawem prawa Greshama. Od samego początku koloniści eksperymentowali w zakresie substytutów pieniądza kruszcowego. (…) Pierwszy substytut przejęto od Indian. Od Nowej Anglii aż po Wirginię WAMPUM, czyli nanizane na sznurek paciorki z muszelek było w pierwszych latach osadnictwa przyjmowane jako monety zdawkowe. W 1641r. muszelki zostały w Massachusetts uznane za prawny środek płatniczy (…) możliwość przyjmowania muszelek jako pieniędzy zależała również od tego, czy zostaną one wykupione przez Indian za skóry. Bo w gruncie rzeczy Indianie grali rolę banku centralnego w muszelkowym systemie pieniężnym, a skóry bobrowe stanowiły walutę rezerwową (…). Ta wymienialność podtrzymywała siłę nabywczą muszelek. (…) Rola TYTONIU, choć ograniczona do pewnych tylko regionów była o wiele poważniejsza niż muszelek. (…) w 1642r. Został uznany (…) jako prawny środek płatniczy (…). Był to środek, który hodowano, a nie wydobywano w kopalniach, bito, czy drukowano, a więc jego podaż zależała nie od szczęścia, dobrej organizacji lub od władzy państwowej, lesz od woli jednostek. (…) Ponieważ funt nawet lichego tytoniu był jednak funtem tytoniu, (…) prawo Greshama działało z wyjątkową siłą (…). W południowej Karolinie w ostatnich latach ery kolonialnej RYŻ występował przez jakiś czas w roli pieniądza, w podobny praktycznie biorąc sposób, jak tytoń w Wirginii i Marylandzie. W innych stanach podejmowano na mniejszą skalę eksperymenty ze ZBOŻEM, BYDŁEM, WHISKEY* czy BRANDY(…). Stosowanie whiskey i brandy jako pieniądza nadaje specjalnej pikanterii (…) … specjalnej pikanterii powszechnemu w ciągu całej historii amerykańskiej zakazowi »przepijania całego majątku« . Ale żaden z tych substytutów pieniądza nie odegrał ważniejszej roli w porównaniu z pieniądzem papierowym.”. /„Pieniądz. Pochodzenie i losy”, J. K. Galbraith, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2011 [pierwsze wydanie 1975], s. 69-72/ Gotówka w obiegu Gotówka w obiegu to banknoty (i bilon… … instytucje finansowe, instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych, instytucje samorządowe i fundusze ubezpieczeń społecznych. Do tej kategorii wliczane są również depozyty z terminem „over-night” czyli 24-godzinne. M0 („baza monetarna”, „pieniądz wielkiej mocy”) = C + R M1 (podaż pieniądza bankowego, „pieniądz transakcyjny”) = C + D Baza monetarna jest bardzo ważnym składnikiem podaży pieniądza, gdyż jej wzrost prowadzi do wielokrotnego wzrostu podaży pieniądza kreowanego przez banki komercyjne. Dlatego też baza monetarna jest często nazywana pieniądzem wielkiej mocy. jest szerszym agregatem obejmującym oprócz gotówki w obiegu (nie obejmuje rezerw banków) depozyty bieżące złotowe i walutowe złożone w bankach komercyjnych przez gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, niebankowe… … instytucje finansowe oraz instytucje samorządowe i fundusze ubezpieczeń społecznych. Do tej kategorii wliczane są również depozyty z terminem „over-night” czyli 24-godzinne. Agregat ten nazywany jest też czasem pieniądzem transakcyjnym, gdyż może on służyć do natychmiastowego zrealizowania transakcji pieniężnej, na przykład wykonania przelewu. M2 = M1 + depozyty terminowe: wkłady oszczędnościowe i wkłady… Bank centralny - charakterystyka Polityka monetarna - Dobra Agregaty -opracowanie Finanse - materiały na zaliczenie Polityka pieniężno-kredytowa-opracowanie Pieniądz - Stopa procentowa Reklama Prawa autorskie Reklama Kontakt