Rynek i gospodarka rynkowa. Własność i jej formy. • Przedsiębiorca – w ujęciu prawnym podmiot prawa, który prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą. • Konsument – w potocznym rozumieniu osoba, która konsumuje lub nabywa towary oraz usługi Rynek Rynek-ogół transakcji kupna-sprzedaży dóbr i usług, w których decyzje sprzedających i kupujących kształtują popyt i podaż oraz wpływają na poziom cen danego dobra lub usługi. Mechanizm rynkowy to zależności zachodzące między popytem i podażą, które prowadzą do wyceny towaru i zrównoważenia popytu i podaży. Rynek Popyt Cena Podaż Rodzaje rynków Wyróżniamy typy rynków ze względu na zasięg kupna-sprzedaży: Wyróżniamy typy rynków ze względu na przedmiot transakcji: Lokalny Regionalny Krajowy Międzynarodowy Światowy (globalny) Dóbr i usług Kapitałowy (finansowy) Pracy Nieruchomości Ziemi i surowców Cena- ilość pieniędzy, którą w określonym miejscu i czasie należy zapłacić za nabycie określonego dobra i usługi. Popyt -ilość dóbr i usług, którą konsumenci mogą i chcą kupić w określonym czasie i po określonej cenie. Prawo popytu- polega na tym, że wraz ze wzrostem ceny dobra spada wielkość popytu na nie, natomiast wraz ze spadkiem ceny wielkość popytu na nie wzrasta. Na wielkość popytu wpływa: -cena towaru -dochody klientów -reklama stosowana przez producentów -gusty, przyzwyczajenia, potrzeby konsumentów -czynniki demograficzne -warunki naturalne Podaż-ilość towarów i usług, jaką producenci oferują w określonym czasie za określoną cenę. Prawo podaży-polega na tym, że wraz ze wzrostem ceny dobra, rośnie wielkość podaży, natomiast spadek ceny dobra powoduje, że wielkość podaży również spada. Na wielkość podaży wpływa: -cena towaru -koszty produkcji -możliwości techniczne zwiększenia produkcji w krótkim czasie -technologia -liczba producentów na rynku oraz ich zdolności wytwórcze Cena równowagi rynkowej- jest to określenie punktu, w którym wielkość podaży równoważy się z wielkością popytu na to dobro. Gospodarka rynkowa- to gospodarka, w której podstawowym regulatorem procesów gospodarczych jest rynek, czyli ogół transakcji kupna i sprzedaży w określonym czasie na określonym obszarze. ograniczona rola rządu nastawienie na zysk Cechy gospodarki rynkowej poszanowanie prywatnej prywatnej wolna konkurencja Własność – podstawowe prawo rzeczowe, pozwalające właścicielowi korzystać z rzeczy i rozporządzać nią z wyłączeniem innych osób, chyba że wyrazi na to zgodę właściciel. Istnieją rodzaje własności: -prywatna (przedsiębiorstwa, lasy, grunty) -publiczna: państwowa przedsiębiorstwa, lasy, grunty państwowe), komunalna (własność gminy) -spółdzielcza, jest to pośrednia forma własności.