2 . Historia prawa karnego - rozwój historyczny Do II połowy XVIII w. panowała obiektywna ocena przy dochodzeniu do odpowiedzialności za popełnione przestępstwa. Do tego czasu sprawca odpowiadał za każde przyczynienie się do przestępstwa, karano za popełnieni przestępstwa a także za nie doniesienie o jego popełnieniu. Karano także zastępczo tzn. np. burmistrz miasta dawał głowę za rozruchy w mieście, karano też śmiercią zwierzęta. Wymiar sprawiedliwości w tym czasie miał charakter stanowy, rodzaje kar zależały od pozycji w społeczeństwie. W Polsce, jak i w większości państw, osobnemu prawu podlegała szlachta, odrębnemu mieszczanie a jeszcze innemu chłopi. Od II poł. XIII w. pod wpływem postanowień IV Soboru Laterańskiego rozpowszechniły się tortury, jednakże znaczna krytyka spowodowała iż od XVI w. powoli ich się zakazywało. W Polsce zakaz tortur wszedł w roku 1776 r. Prawo karne wówczas funkcjonujące charakteryzowała niejasność i chaotyczność uregulowań, okrucieństwo kar i arbitralność stosowania tego prawa przez władców i ich urzędników. Pod wpływem filozofii Oświecenia w wieku XVIII rozpoczyna się okres przeobrażeń systemu prawa karnego materialnego i procesowego. Na gruncie idei filozofów: Montesquieu (Monteskiusz), Beccarii powstaje nowy model prawa i procesu karnego zapoczątkowany Deklaracją Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. i kodeksem karnym francuskim z 1791 r. Postulaty Oświecenia w prawie karnym - kierunek postępowo - humanitarny. Ruch ten domagał się ścisłego określenia czynów zabronionych i kar za nie grożących, ograniczenia katalogu przestępstw do tych naprawdę szkodliwych, poszanowania człowieka w czasie postępowania karnego, zniesienia tortur. Postulaty formalnej równości wobec prawa i laicyzacji prawa karnego (rozróżnienie sfer: grzech - naruszenie praw Boga, przestępstwo - naruszenie prawa) Wybitni ideolodzy Oświecenia: Voltaire, Rousseau, Montesquieu, Diderot, Marat, Beccaria, w Polsce: Ostrowski, Kołłątaj, Szymanowski. W Oświeceniu nawoływania do reformy państwa i prawa najdobitniej odzwierciedlał się w kierunku postępowo - humanitarnym, który zakładał za Beccarią : — wyznawał zasadę równości wszystkich obywateli wobec prawa ; — przeciwstawiał się okrucieństwu i bezmyślności kar; w szczególności ostro zwalczał kary cielesne i był przeciwnikiem kary śmierci ; — wysuwał tezę, że kara powinna być wprost proporcjonalna do ciężkości przestępstwa, gdyż tylko wtedy będzie sprawiedliwa ; — kara nie powinna stanowić ślepego odwetu, lecz być celowa - dostosowana do potrzeb zwalczania przestępczości ; — niedopuszczalne jest karanie za samą myśl, jak to miało miejsce w prawie feudalnym ( herezja, czary ), lecz tylko za czyn człowieka polegający na zewnętrznym zachowaniu się ; (…) … przestępstwa i grożące za nie kary, aby zapobiec samowoli sądów. Pogląd ten stał się podstawą sformułowania zasad : nullum crimen sine lege i nulla poena sine lege. Model francuski nazwano modelem klasycznym prawa karnego materialnego. Cechy tego modelu to: a) zasada nullum crimen sine lege et nulla poena sine lege (odpowiedzialność tylko za czyn zabroniony w ustawie, kara za czyn musi być przewidziana… …, kodeks Napoleona. … Postulaty szkoły humanitarnej Leopoldina, Josephina i Franciscana- ustawy Historia prawa wykłady - Josephina Pojęcie prawa karnego Kodeksy karne austriackie - wykład Prawo karne - Obrona konieczna Reklama Prawa autorskie Reklama Kontakt