podsumowanie-xvi-w

3
Podsumowanie XVI w. W XVI w. prawo ewoluowało od elementów prywatno-prawnych do
dominujące później elementy publiczno-prawne. Doszło do rozgraniczenia tych elementów.
Wyodrębniono: prawo karne, gdzie kary miały charakter głównie publiczny, oraz prawo cywilne, o
prywatno-prawnym charakterze.
Nastąpiło znaczne zaostrzenie stosowanych kar za przestępstwa. Często były one wręcz okrutne i
niewspółmierne do winy - jednak w tym zakresie należy mówić o postępie, gdyż za ciężkie
przestępstwa winni byli ścigani przez państwo.
Wiek XVI to czas recepcji prawa rzymskiego. Na uniwersytetach rozwija się nauka prawa, które
następnie poprzez wykształcone elity trafia do wszystkich krajów Europy. Recepcja prawa
rzymskiego nie była jednakowo silna dla całej Europy, były kraje, które całkowicie jej się oparły.
Stanowiła jednak najważniejsze zjawisko XVI w.
W I połowie XVII w., za sprawą Hugo Grotiusa, koncepcja prawa naturalnego nabiera nowego
znaczenia. Zgodnie z jego teorią źródłem prawa naturalnego nie jest Bóg. Źródło prawa tkwi w
rozumie ludzkim, wypływa z rozumu ludzkiego. III. Późne czasy nowożytne i najnowsze - od
połowy XVIII w. Założenia programu kodyfikacji prawa w Oświeceniu. Wiek Oświecenia (wiek
światła, wiek rozumu) nazywano wiekiem kodyfikacji . W tym czasie wśród elit umysłowych
panowało przeświadczenie, że rozum ludzki jest wszechmocny i że właściwie użyty może
zaprowadzić ludzkość do szczęścia. Filozofia oświeceniowa mówiła, że człowiek ma prawo do
szczęścia „tu i teraz”. Rolą filozofów było zadbać o taki stan rzeczy, aby to szczęście
urzeczywistnić. Doskonale prawo miało wskazywać właściwy kierunek postępowania. Filozofowie
badając prawo porównywali je z prawem naturalnym (nadrzędnym ). Uznali, że prawo stworzone
przez władze jest tak straszne, że nie nadaje się do poprawienia. Określili wiec drogę do prawa
doskonałego: Należy zniszczyć całe prawo dotychczasowe. Znane było powiedzenie Voltaire'a:
„Chcecie mieć dobre prawa? Spalcie istniejące i napiszcie nowe”. W myśli tej widać cechę
charakterystyczną dla ruchu kodyfikacyjnego XVIII w.. polegającą na budowie prawa od podstaw a nie na udoskonalaniu prawa już istniejącego.
(Voltaire - filozof, publicysta znany na dworach królewskich. Pochwalił rozbiory Polski pod
wpływem carycy Katarzyny). Należy ustalić treści praw naturalnych (spisać kodeks naturalny) Praw
naturalnych nikt nie tworzy - przysługują człowiekowi z racji tego, że urodził się człowiekiem.
Prawa naturalne po prostu są i w związku z tym nie ma przeszkód by je ustalić. Należy stworzyć na
Ziemi takie prawo, które będzie zgodne z naturalnym Tylko takie prawo będzie można nazwać
prawem doskonałym i tylko takie zapewni ludzkości szczęście
(…)
… i matematycznych. Człowiek uważany był za cząstkę wielkiego mechanizmu Natury. Powstanie
nowożytnego prawa natury związane jest z postacią Hugona Grotiusa, który sformułował w swych
dziełach katalog stałych, niezmiennych, wynikających z natury człowieka praw, takich jak:
obowiązek dotrzymywania umów, obowiązek naprawienia szkody, nienaruszalność własności,
uznanie, że pewne czyny muszą być ukarane.
W epoce Oświecenia wyróżnia się dwa etapy rozwoju filozofii prawa natury:
etap absolutnego prawa natury - oderwana od praktyki spekulacja filozoficzna. Powstające wówczas
abstrakcyjno-utopijne kodeksy natury były zbiorami reguł naturalnej sprawiedliwości,
podręcznikami moralności, a nie kodeksami w ścisłym znaczeniu.
etap względnego prawa natury - z biegiem czasu prawo natury stało się nadbudową nad prawem
pozytywnym. Prawo natury uznawano powszechnie za czynnik pozwalający ocenić prawo
obowiązujące.
Oświeceniowy program „walki ze starym ładem” podejmowany był w atmosferze krytyki wszelkich
zastanych urządzeń. Krytyce poddano: feudalną nierówność i niesprawiedliwość społeczną,
przywileje szlacheckie, poddaństwo chłopów, skrępowanie własności. Główne cele ruchu
kodyfikacyjnego Oświecenia:
zerwanie z prawnym partykularyzmem i zastąpienie go jednolitym zbiorem praw, zawartym w
wyłącznie obowiązujących kodeksach,
zerwanie z dotychczasowym stanem niepewności prawa, samowolą i nadużyciami w dziedzinie
wymiaru sprawiedliwości - nowy kodeks ma być pewny i zupełny pod względem zawartości, bez
luk. Postulat zupełności prawa wyrażony został przez hasła „nullum crimen sine lege” oraz „nulla
poena sine lege”, wyrażające istotę…
Doktryny prawa natury
Myśl polityczna w Niderlandach
Podstawowe założenia epoki oświecenia
Wykład - wokół genezy nowożytności
oświecenie - omówienie
Pruskie prawo krajowe
Reklama































Prawa autorskie
Reklama
Kontakt