Pan Profesor Teodor Szymanowski obecnie pracuje w Katedrze Kryminologii i Polityki Kryminalnej, Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Wydziału Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego. Jest twórcą Stowarzyszenia Penitencjarnego „Patronat”. To dzięki Jego osobistemu zaangażowaniu pozycja i rola „Patronatu” ma ciągle tak duże znaczenie w realizacji świadczeń pomocy postpenitencjarnej na rzecz byłych więźniów i ich rodzin. W Jego aktywności na rzecz ochrony praw człowieka, na podkreślenie zasługuje zwłaszcza uczestnictwo w Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Internowanym i Skazanym w latach 1981-1983, a także organizowanie i kierowanie punktem pomocy przy Kościele Świętego Krzyża w Warszawie. Angażując się na rzecz zagwarantowania praw obywatelskich osobom pozbawionym wolności Pan Profesor Szymanowski zajmował się także funkcjonowaniem kuratorów sądowych, analizował problem przeludnienia zakładów karnych, jego następstwa i metody ograniczania tego zjawiska. Opisywał, w jaki sposób społeczeństwo reaguje na zmiany w prawie karnym, badał opinię publiczną w tym zakresie. Jego publikacja, wnosząca wiele do teorii i praktyki stosowania prawa karnego w Polsce obejmowała analizę porównawczą wyroków sądów zapadających na gruncie kodeksu karnego z 1969 i 1997 r. Ponadto Pan Profesor jest autorem kilkudziesięciu publikacji naukowych z dziedziny kryminologii, prawa karnego materialnego oraz prawa karnego penitencjarnego. Zajmuje się badaniem przestępczości w Polsce, stopniem jej występowania, przyczynami powstawania i sposobami zapobiegania. Badał także problemy wykonywania kary pozbawienia wolności na podstawie opinii dyrektorów zakładów karnych i aresztów śledczych. Pan Profesor Teodor Szymanowski jest jednym z redaktorów dzieła „System Prawa Karnego” wydanego w 2010 r. W ubiegłym roku wydał pierwszą od ponad dwudziestu lat monografię poświęconą problematyce recydywy pt „Recydywa w Polsce. Zagadnienia prawa karnego, kryminologii i polityki karnej”. Książka została napisana na podstawie analizy przepisów prawa karnego, wyników badań oraz statystyk kryminalnych i literatury przedmiotu. Pan Profesor prowadził także badania dotyczące opinii i postawy społeczeństwa polskiego wobec przestępstw, zachowań patologicznych, kontrowersyjnych oraz środków kontroli nad tymi zachowaniami. Pan Profesor Teodor Szymanowski jest uznanym społecznikiem, podejmującym wiele działań jako wolontariusz. Przykładem tego jest, między innymi udział w Kolegium redakcyjnym „Przeglądu Więziennictwa Polskiego”, które zostało uhonorowane Srebrnym Medalem Pamiątkowym Ministra Sprawiedliwości. W swojej pracy naukowej promuje ideę traktowania osób pozbawionych wolności z poszanowaniem ich człowieczeństwa, godności oraz prawa powrotu do społeczeństwa.