Źródła inspiracji Dwa modelowe podejścia w procesie formułowania strategii marketingowych z zewnątrz do wewnątrz (źródłem inspiracji są popyt oraz preferencje nabywców); z wewnątrz na zewnątrz (źródłem inspiracji są posiadane przez przedsiębiorstwo zasoby i umiejętności). Oba podejścia wzajemnie się uzupełniają. Zmienne wyznaczające obszar możliwych strategii marketingowych możliwe strategie marketingowe popyt zasoby i umiejętności przedsiębiorstwa szanse i zagrożenia Procedury formułowania strategii marketingowych 1. Podejście modelowe (planistyczne), zakładające uporządkowany i systematyczny tryb postępowania. 2. Podejście empiryczne, zakładające ciągłe dostosowywanie się do zmieniających się warunków rynkowych oraz zasobów i umiejętności. Oba podejścia różnią się: fazowością postępowania; zakresem gromadzonych informacji; rodzajem gromadzonych informacji; wartością gromadzonych informacji. Informacja jako podstawa formułowania strategii marketingowych 1. Formułowanie strategii marketingowych musi być oparte na coraz większych zasobach informacji (aspekt ilościowy) i na coraz większej ich wartości (aspekt jakościowy). 2. Informacje muszą cechować się dokładnością, aktualnością, odpowiedniością i kompletnością. 3. Eliminowanie luki informacyjnej jest możliwe dzięki prowadzeniu systematycznych badań marketingowych. 4. Podstawowe znaczenie dla kształtowania strategii marketingowej ma zbiór informacji charakteryzujących zjawiska zewnętrzne w stosunku do przedsiębiorstwa. Misja firmy jako podstawa strategii marketingowej Pojęcie: deklaracja celów działalności: określająca relacje z każdym z rynków, na których firma działa; stanowiąca uzasadnienie jego istnienia i rozwoju. 1. Klienci Kim są klienci firmy? 2. Wyroby lub usługi Jakie są główne wyroby i usługi firmy? 3. Lokalizacja Gdzie firma konkuruje? 4. Technologia Jaka jest podstawowa technologia przedsiębiorstwa? 5. Sposób na przetrwanie 6. Filozofia Jakie jest zaangażowanie firmy w osiąganie celów ekonomicznych? Jakie są podstawowe przekonania, wartości, aspiracje i priorytety firmy? 7. Własna koncepcja rozwoju 8. Publiczny wizerunek 9. Stosunek do pracowników Jakie są główne atuty i przewaga konkurencyjna firmy? Jaka jest społeczna odpowiedzialność firmy i jaki jest jej pożądany wizerunek? Jaki jest stosunek przedsiębiorstwa do pracowników? Wizja firmy jako podstawa strategii marketingowej Pojęcie: możliwy do spełnienia obraz przyszłości firmy i jej docelowej pozycji na rynku; zestaw dążeń i aspiracji związanych z działalnością firmy. Elementy: opis postrzeganego środowiska biznesu; definicja biznesu (obecne i potencjalne rynki); kompetencje firmy; prawdopodobna droga z obecnie zajmowanej pozycji do miejsca, w którym przedsiębiorstwo chce znaleźć się w przyszłości. Etapy procesu formułowania strategii marketingowej 1. Analiza warunków działania. 2. Zestawienie wyników analizy warunków działania. 3. Skonkretyzowanie celów marketingowych. 4. Formułowanie alternatyw strategicznych, obejmujące: wybór rynków docelowych; wybór sposobów postępowania; wybór instrumentów marketingu mix. 5. Ocena alternatyw i wybór wariantu najlepszego (kryteriami wyboru mogą być: stopień ryzyka, spodziewane efekty, wielkość potrzebnych nakładów, wykorzystanie zasobów firmy i okazji rynkowych, czas realizacji i wykonalność strategii). Podstawy informacyjne wyboru rynku docelowego 1. Informacje charakteryzujące potencjalnych nabywców. 2. Informacje charakteryzujące postępowanie konkurentów (liczba, pozycja rynkowa i zachowania konkurentów). 3. Informacje charakteryzujące funkcjonowanie innych podmiotów rynku - tzw. partnerów (m. in. możliwość wykorzystania istniejących towarzystwami ubezpieczeniowymi). kanałów dystrybucji, współpracy z bankami, Kryteria wyboru rynku docelowego 1. Nawiązujące bezpośrednio do oceny rynku: wielkość i dynamika segmentu rynku; atrakcyjność strukturalna segmentu rynku (postrzegana przez pryzmat rentowności). 2. Nawiązujące bezpośrednio do sytuacji wewnętrznej przedsiębiorstwa: wielkość i struktura zasobów przedsiębiorstwa; umiejętności przedsiębiorstwa. Kryteria wyboru sposobu postępowania 1. Kryterium syntetyczne: skuteczność oddziaływania na rynek. 2. Kryteria szczegółowe: faza rozwoju rynku docelowego; postępowanie konkurentów na rynku docelowym; pozycja konkurencyjna przedsiębiorstwa na rynku docelowym; źródła przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa. Szczegółowe kryteria muszą być uwzględnione kompleksowo. Pominięcie któregokolwiek z nich może prowadzić do wyboru sposobu postępowania nie zapewniającego pożądanej skuteczności. Kryteria wyboru instrumentów marketingowych 1. Kryteria podstawowe: skuteczność; efektywność. 2. Kryteria szczegółowe: specyfika postępowania nabywców tworzących dany rynek docelowy, zachowania konkurentów na tym rynku oraz charakter sposobu postępowania (pasywny lub ofensywny); możliwość zmian instrumentów w czasie i przewidywany czas wywołania pozytywnych efektów; stopień zintegrowania instrumentów; wielkość i struktura zasobów oraz umiejętności przedsiębiorstwa. Warunki działania przedsiębiorstwa warunki ogólne czynniki demograficzne czynniki społeczno - kulturowe warunki rynkowe podaż przedsiębiorstwo popyt postępowanie konkurentów postępowanie konsumentów czynniki ekonomiczne czynniki prawne czynniki organizacyjne czynniki przyrodniczo - techniczne Podmiotowa struktura warunków rynkowych przedsiębiorstwa Stosunki przetargowe 1. Łączą przedsiębiorstwo z: instytucjami usługowymi (dostawcami, bankami, innymi; nabywcami. 2. Rezultaty przetargów przedsiębiorstwa z instytucjami usługowymi zależą od siły przetargowej przedsiębiorstwa oraz siły przetargowej tych instytucji. 3. Większa siła przetargowa przedsiębiorstwa w stosunku do instytucji usługowych pozwala na opracowanie struktury marketingu o większej sile oddziaływania. Stosunki konkurencyjne 1. Łączą przedsiębiorstwo z innymi przedsiębiorstwami działającymi na tym samym rynku. 2. Pomiędzy przedsiębiorstwami i jego konkurentami powstaje konflikt interesów. 3. Konflikty interesów są źródłem stosunków konkurencyjnych. 4. Siła konkurencyjna przedsiębiorstwa decyduje o: zakresie swobody przy kształtowaniu struktury marketingu; możliwościach tworzenia barier dla potencjalnych konkurentów. 5. Siła konkurencyjna zależy od siły przetargowej (większa siła przetargowa zapewnia większą siłę konkurencyjną).