TALES

Z MILETU
Urodził się ok. 624–625 r. p.n.e. – filozof
grecki okresu przedsokratejskiego,
przedstawiciel jońskiej filozofii przyrody.
Powszechnie uznawany za pierwszego filozofa
cywilizacji zachodniej oraz za inicjatora badań
nad przyrodą jako nauki. Należy też do kanonu
siedmiu mędrców. Talesa postrzega się jako
pierwszego filozofa głównie dlatego, że
zainicjował wyjaśnianie rzeczywistości przez
odwoływanie się do natury i rozumu bardziej
niż do mitologii i tradycji – Grecy widzieli w
nim jednak raczej mędrca, niż filozofa.
Talesowi zawdzięczamy słynne
powiedzenie: "Poznaj samego
siebie!" Uważany jest za jednego z
"siedmiu mędrców" starożytności,
był pierwszym, który ogłosił ogólne
wyniki dotyczące obiektów
matematycznych. Interesował się
przede wszystkim figurami
geometrycznymi: kołami, prostymi i
trójkątami.
Charakterystyczne są poglądy filozoficzne
Talesa. Zrywały one z panującą we
wcześniejszych koncepcjach, dotyczących
powstania wszechświata, mitologiczną
interpretacją zjawisk przyrody. Tales za
prapierwiastek rzeczywistości uważał wodę,
która miała otaczać ze wszystkich stron
płaski krąg Ziemi. Tales przeprowadził
eksperymenty z bursztynami, stanowiące
pierwsze doświadczenia fizyczne z zakresu
elektryczności.
★
RZECZ:
○ najpiękniejsza – świat, dzieło Boga;
○ najstarsza – Bóg, bo nie zrodzony;
○ największa – miejsce, bo wszystko w sobie
mieści;
○ najszybsza – myśl, poprzez wszystko przebiega;
○ najsilniejsza – konieczność, wszystkim rządzi;
○ najmądrzejsza – czas, wszystko ujawni;
★
★
★
★
★
★
●
●
●
●
●
●
●
●
●
trudne – poznać samego siebie;
łatwe – udzielać rad innym;
najprzyjemniejsze – osiągnąć to, czego się pragnie;
boskie – to, co nie ma początku, ani końca;
widokiem niezwykłym – tyran, który dożył późnego wieku;
życiem najlepszym i najbardziej sprawiedliwym – nie czyniąc tego, co u innych ganimy;
najłatwiej znieść nieszczęście widząc nieprzyjaciół dotkniętych większym nieszczęściem;
ten jest szczęśliwy, kto ma bogatą duszę, zdrowe ciało i naturę podatną do kształcenia;
nie należy twarzy upiększać , ale być pięknym przez swe postępowanie;
trzeba pamiętać o przyjaciołach;
śmierć niczym nie różni się od życia;
boskość to wieczność , mądrość (rozum), dobroć i nadzieja; bóg i boskość to symbol wyzwolenia
człowieka z ograniczeń i nieśmiertelności;
wszędzie jest dusza (nieśmiertelność, życie, rozum); świat ma duszę; świat jest pełen demonów;
wszystko, co istnieje – żyje; wszystko, co żyje – porusza się;
świat zbudowany jest z materii (wody); materia jest pierwotna względem myśli.
Zasługi Talesa polegają głownie na położeniu fundamentów
matematyki (a zwłaszcza geometrii) jako nauki
dedukcyjnej. Według jej reguł każdy obiekt powinien
posiadać precyzyjną definicję, a każda jego własność
powinna być uzasadniona na gruncie wyjściowych założeń
na drodze logicznego rozumowania. Przed Talesem
matematyków egipskich, babilońskich i greckich
interesował wynik, odpowiedź na pytanie "ile" i "jak", Tales
jako pierwszy zadał pytanie "dlaczego". Wprowadził do
matematyki pojęcie dowodu twierdzenia i formalnie
udowodnił wiele geometrycznych faktów uznawanych
wcześniej za oczywiste. Szczególnie badał własności
trójkątów podobnych i wielkości zachowywane przy
rzutowaniu równoległym.
W zapiskach Herodota jest wzmianka o przepowiedzianym
przez Talesa z dokładnością do roku zaćmieniu Słońca, które
rozsławiło jego imię. A przecież nie można zrobić tego
precyzyjnie bez dokładnej wiedzy o budowie kosmosu. Tales
nie miał wiedzy potrzebnej do przewidywań astronomicznych,
np. nie wiedział, że Ziemia jest kulista. Mógł natomiast oprzeć
się na obliczeniach wynikających z obserwacji powtarzających
się zaćmień Słońca i Księżyca prowadzonych przez wiele stuleci
przez Egipcjan i Babilończyków. Prawdopodobnie Tales
przebywał w Egipcie w roku 603 p.n.e. i był tam świadkiem
zaćmienia Słońca. Tam też zapoznał się ze sposobami
przepowiadania zjawisk astronomicznych i na tej podstawie
przewidział zaćmienie w ciągu roku 585 p.n.e. Kallimach
wspomina, że obserwacje Małej Niedźwiedzicy przekonały
Talesa, że ten gwiazdozbiór będzie lepszą wskazówką do
odszukania bieguna północnego niż Wielka Niedźwiedzica.
Świadczy to o jego zainteresowaniach nawigacyjnych.
Twierdzenie nazywane imieniem Talesa
w polskiej tradycji nauczania brzmi:
Jeśli ramiona kąta płaskiego przetniemy
dwiema prostymi równoległymi, to
odcinki wyznaczone przez te proste na
jednym z ramion kąta są proporcjonalne
do odpowiednich odcinków na drugim
ramieniu kąta. Innymi słowy stosunki
długości odcinków są zachowane w
rzucie równoległym. Prawdziwe jest też
twierdzenie odwrotne.
●
●
●
●
●
●
Średnica dzieli koło na połowy.
Kąty przy podstawie trójkąta
równoramiennego są przystające.
Kąty wierzchołkowe są przystające.
Jeśli jeden bok i przyległe do niego kąty
jednego trójkąta są przystające
odpowiednio do boku i przyległych do niego
kątów drugiego trójkąta, to trójkąty te są
przystające (cecha KBK).
Na każdym trójkącie można opisać okrąg.
Trójkąt jest określony, jeżeli dana jest
jego podstawa i kąty przy podstawie.
Jońska filozofia przyrody (szkoła
milezyjska, szkoła jońska) reprezentuje archaiczny, grecki
materializm żywiołowy zapoczątkowany
przez Talesa z Miletu około VI - IV
wieku p.n.e. . Podjęła pierwsze
niemitologiczne, racjonalne próby
wyjaśnienia natury (physis), będące
punktem wyjścia dla rozwoju filozofii i
nauki europejskiej.
●
●
●
●
●
●
●
Zmierzył wysokość piramid egipskich, wykorzystując taki moment dnia, gdy cień obiektu był
równy jego wysokości.
Wykorzystując własności trójkątów podobnych obliczał odległości od brzegu okrętów
znajdujących się na pełnym morzu.
Przewidział niemal całkowite zaćmienie Słońca 28 maja 585 r. p.n.e., które zmusiło do rozejmu
walczących od 6 lat w wojnie Medów i Lidyjczyków, a Talesowi zjednało sławę wielkiego
uczonego.
Rozdzielił rzekę Halys na dwa rozgałęzienia i w ten sposób spłyciwszy ją umożliwił Krezusowi
przeprowadzenie wojsk w bród.
Według Platona Tales, obserwując gwiazdy, wpadł w ciemności do studni. Wtedy piękna
niewolnica rzekła żartem, że chciał zobaczyć, co się dzieje na niebie, a nie dostrzegł tego, co
znajduje się pod jego nogami.
Tales nie miał własnych dzieci, ale adoptował i wychowywał syna swojej siostry.
Tales był miłośnikiem sportu. W młodości niejeden raz zdobywał olimpijskie laury. Podobno umarł
na stadionie w Milecie na skutek udaru słonecznego, oklaskując walczących o zwycięstwo
olimpijczyków.
●
●
●
●
●
●
Początkiem wszechrzeczy jest woda.
Najsilniejszą rzeczą jest konieczność,
wszystkim bowiem rządzi.
Człowieka ocenia się wedle pieniędzy: nikt,
kto biedny, nie cieszy się szacunkiem.
Nie bogać się w nieuczciwy sposób, żebyś nie
ściągnął na siebie złej sławy tych, którzy ci
zaufali.
Noc jest przedsionkiem dnia.
Poznaj samego siebie.



http://www.nawrocka44.republika.pl/link%20IX
B.htm
http://pl.wikipedia.org/wiki/Tales_z_Miletu
http://www.serwismatematyczny.pl/static/st_starozytnosc_mat_
tales_z_miletu.php



Marta Gajda
Magdalena Bareja
Katarzyna Rosińska