Oświecenie

Test wiedzy o epoce oświecenia.
1. Jakich pojęć nie kojarzysz z epoką oświecenia?
a) racjonalizm i empiryzm
b) deizm i ateizm
c) tolerancja i libertynizm
d) humanizm i konceptyzm
2. Wskaż zdanie, w którym na pewno wykorzystano peryfrazę.
a) Krasicki był genialnym obserwatorem życia.
b) Mikołaj Doświadczyński to syn szlacheckiego rodu, który przypadkiem trafia na
wyspę Nipu.
c) Chodzi o króla najdzielniejszego z dzielnych, słynnego pogromcę Turków spod
Wiednia.
d) Kandyd nie był może najdzielniejszym z dzielnych, ale sprytu mu nie brakowało.
3. Hymn narodowy trzeba znać. Która postać historyczna nie pojawia się w pieśni
Wybickiego?
a) generał Dąbrowski
b) generał Chodkiewicz
c) Napoleon
d) hetman Czarniecki
4. Z jakiego słynnego wiersza doby oświecenia pochodzi apostrofa?
„Święta miłości kochanej ojczyzny,
Czują cię tylko umysły poczciwe”.
a) Pieśni Legionów polskich we Włoszech Józefa Wybickiego
b) Ptaszków w klatce Ignacego Krasickiego
c) Hymnu do miłości Ignacego Krasickiego
d) Dwóch lip Dionizego Kniaźnina
5. Który z działaczy politycznych polskiego oświecenia był założycielem Collegium
Nobilium?
a) Stanisław Staszic
b) Hugo Kołłątaj
c) Stanisław Konarski
d) Stanisław August Poniatowski
6. Wskaż wypowiedzenia prawdziwe:
a) Nazwa sentymentalizm pochodzi od powieści Jeana – Jacquesa Rousseau „Podróż
sentymentalna”.
b) Utwory sentymentalne mówią wyłącznie o miłości, zazwyczaj nieszczęśliwej
c) sentymentalizm głosił odejście od cywilizacji, która deprawuje człowieka i powrót do
natury
d) Najważniejszym ośrodkiem sentymentalizmu w Polsce była rezydencja
Czartoryskich w Puławach
7. Podkreśl nieprawdziwe zakończenia wypowiedzenia:
Libertyn to:
a) w potocznym rozumieniu człowiek rozpustny, pozbawiony zasad moralnych
b) wolnomyśliciel potępiający fanatyzm religijny
c) człowiek głębokiej wiary, która jest według niego źródłem moralności człowieka
8. Napisz jaki wypływa z poniższych bajek morał:
Filozof
Zaufany filozof w zdaniach przedsięwziętych
Nie wierzył w Pana Boga, śmiał się z wszystkich świętych.
Przyszła słabość, aż mędrzec, co firmament mierzył,
Nie tylko w Pana Boga - i w upiory wierzył.
Kruk i lis
Bywa często zwiedzionym,
Kto lubi być chwalonym.
Kruk miał w pysku ser ogromny;
Lis, niby skromny,
Przyszedł do niego i rzekł: "miły bracie,
Nie mogę się nacieszyć, kiedy patrzę na cię!
Cóż to za oczy!
Ich blask aż mroczy!
Takową postać?
A pióra jakie!
Szklniące, jednakie.
A jeśli nie jestem w błędzie,
Pewnie i głos śliczny będzie".
Więc kruk w kantaty; skoro pysk rozdziawił,
Ser wypadł, lis go porwał i kruka zostawił.
Wstęp do bajek
Był młody, który życie wstrzemięźliwie pędził;
Był stary, który nigdy nie łajał, nie zrzędził;
Był bogacz, który zbiorów potrzebnym udzielał;
Był autor, co się z cudzej sławy rozweselał;
Był celnik, który nie kradł; szewc, który nie pijał;
Żołnierz co się nie chwalił; łotr co nie rozbijał;
Był minister rzetelny, o sobie nie myślał;
Był na koniec poeta, co nigdy nie zmyślał:
- A coż to za bajka? Wszystko to być może!
- Prawda, jednakże ja to między bajki włożę.
9. Wyjaśnij pojęcia: bajka, satyra, oda.
Test wiedzy o epoce Oświecenia Gr. II
1. Który z myślicieli oświecenia wprowadził pojęcie „tabula rasa”.
a) Francis Bacon
b) Denis Diderot
c) John Locke
d) Kartezjusz
2. Autorem słynnej maksymy ,,Cogito ergo sum” jest:
a) Wolter
b) Kartezjusz
c) John Locke
d) Jan Jakub Rousseau
3. Puławy zasłynęły z tego, że:
a) Tu znajdowała się siedziba biskupa I. Krasickiego
b) Były prężnym ośrodkiem kultury, kolebką polskiego sentymentalizmu.
c) Otwarto tu pierwszą polską bibliotekę publiczną.
d) Stąd pochodził bohater pierwszej polskiej powieści-Mikołaj Doświadczyński.
4. Głównym zadaniem pierwszego polskiego czasopisma, „Monitor”, było:
a) dostarczanie aktualnych informacji ze świata
b) kształtowanie gustów estetycznych
c) propagowanie programów politycznych
d) krytyka tradycji sarmackiej, walka o zmianę mentalności Polaków
5. Wskaż zdanie, w którym na pewno wykorzystano peryfrazę.
a) Krasicki był genialnym obserwatorem życia.
b) Mikołaj Doświadczyński to syn szlacheckiego rodu, który przypadkiem trafia na
wyspę Nipu.
c) Chodzi o króla najdzielniejszego z dzielnych, słynnego pogromcę Turków spod
Wiednia.
d) Kandyd nie był może najdzielniejszym z dzielnych, ale sprytu mu nie brakowało.
6. Przeczytaj charakterystyki postaci. Zastanów się, jakimi określeniami, typowymi dla
postaw ludzi epoki oświecenia, należy uzupełnić każde ze zdań.
a)Piotr, jako typowy ……………., nigdy nie podważył wiary w to, że Bóg stworzył
świat. Głosi tylko, że za wszystko, co się na tym świecie dzieje, odpowiada człowiek.
c) Marek chce być …………….., jak chociażby Casanova. Wierzy, że człowiek dążąc
do szczęścia, ma prawo łamać normy i zasady społeczne.
b) Paweł to nasz klasowy ……………….Zanim w coś uwierzy, sam przeprowadza
tysiące eksperymentów.
7. Wyjaśnij pojęcia: racjonalizm, satyra, oda.
8. Dokonaj interpretacji utworu Adama Naruszewicza „Balon”.
9. Na wybranych przykładach wskaż, jakie wady piętnował I. Krasicki w bajkach.
Odwołaj się do 4.