mgr Karolina Muszy*ska Kszta*towanie modelu komunikacji w

advertisement
Praca grupowa i komunikacja
w zespole
Karolina Muszyńska
Oprac. własne na podst. materiałów K. Górniak, http://wazniak.mimuw.edu.pl/
Zakres tematyczny wykładu














Praca grupowa – podstawa współczesnych organizacji
Korzyści pracy grupowej w różnych wymiarach
Definicja zespołu i rodzaje zespołów
Fazy tworzenia zespołu
Normy grupowe – funkcje, źródła i tworzenie
Cele grupowe
Integracja i spójność grupowa – znaczenie i mechanizmy
Pożądane umiejętności członków zespołu i zróżnicowanie zespołu
Konstruktywne i destrukcyjne zachowania członków zespołu
Pożądane role i umiejętności członków zespołu
Znaczenie komunikacji w pracy grupowej
Pojęcie komunikacji i elementy procesu komunikacji
Rodzaje i funkcje komunikacji
Jakość komunikacji i bariery komunikacyjne
Definicja organizacji
W definiowaniu organizacji ważne są:
• cel
• wewnętrzna struktura
• specyficzna kultura
• odrębność
Wymiary korzyści pracy zespołowej
Korzyści działania grupowego można rozpatrywać ze
względu na trzy wymiary :
• wymiar operacyjny
• wymiar społeczny
• wymiar psychologiczny
Operacyjne korzyści pracy zespołowej
•
•
•
•
Bogactwo wiedzy i doświadczeń
Skuteczniejsze rozwiązywanie problemów
Powstanie synergii grupowej
Większe zrozumienie pracowników dla
podejmowanych decyzji
• Większa elastyczność i szybsza reakcja na zmiany
dzięki uproszczeniu struktur hierarchicznych
• Redukcja kosztów
Społeczne korzyści pracy zespołowej
• Działanie grupowe daje większą siłę przebicia
• Grupa jest odporniejsza na naciski i groźby
• Większa identyfikacja pracowników z celami i
założeniami organizacji
• Większy prestiż i szacunek ze strony innych
Psychologiczne korzyści pracy
zespołowej
•
•
•
•
Zapewnienie akceptacji członkom
Wsparcie emocjonalne i inne
Element samopomocy
Większe poczucie bezpieczeństwa i wpływu na
własne życie
Praca zespołowa odpowiedzią na
współczesne wyzwania
• Konieczność odnalezienia się w szybko
zmieniającym się otoczeniu
• Pojawienie się nowej konkurencji
• Potrzeba zastosowania nowych rozwiązań i
technologii
• Potrzeba elastycznej koordynacji
Definicja zespołu
• Zespół to dwie lub więcej osób, które w ramach
określonej struktury współdziałają ze sobą i wzajemnie
oddziałują na siebie,
• co prowadzi do wytworzenia się więzi pomiędzy nimi,
• dążą do wspólnego celu,
• podzielają wspólne normy i wartości,
• mają poczucie odrębności
i wspólnoty losów
Rodzaje zespołów
•
•
•
•
•
Komitet
Zespół projektowy
Koła jakości
Superzespół
Zespół samorządowy
Fazy tworzenia zespołu
• Etap kształtowania się
• Etap burzliwy
• Etap stabilizacji
• Etap efektywności
Niekiedy również:
• Etap kończenia działalności
• Etap zmian
Normy grupowe
Normy to reguły określające sposoby działań i
zachowań jednostek przez nie akceptowane.
Funkcje norm:
• Utrzymują grupę
• Świadczą o specyfice grupy
• Tworzą atmosferę
• Gwarantują ład grupowy
• Umożliwiają realizację wspólnych celów
• Dostarczają wzorców w nowych sytuacjach
Źródła norm grupowych
•
•
•
•
Normy indywidualne
Normy wypracowane
Normy narzucone
Normy kulturowe
Dla sprawności funkcjonowanie zespołu powinny się
uzupełniać, nie mogą być rozbieżne.
Tworzenie norm
Tworząc lub kształtując normy należy pamiętać żeby:
• były jasno i jednoznacznie sformułowane
• były trwałe i stabilne
• były powszechnie akceptowane i uznawane
• nie prowadziły do nadmiernego konformizmu
grupowego
• nie tłumiły inicjatywy i otwartości
Formułowanie celów grupowych
Cel grupowy to punkt, do którego dąży grupa.
Formułując te cele należy zadbać, żeby:
•
•
•
•
były akceptowane przez członków zespołu,
były jasno, przejrzyście i konkretnie sformułowane
pozostawiały pracownikom margines swobody
członkowie zespołu mieli
wpływ na ich formułowanie,
• cele grupowe nie były sprzeczne,
• cele grupowe były zgodne z
indywidualnymi celami członków
zespołu.
Integracja i spójność grupowa
Im bardziej zintegrowany/spójny zespół tym:
• lepiej, efektywniej i wydajniej działa
• większe jest zadowolenie członków zespołu z przynależności
do niego
• mniej jest napięć i wrogości między członkami grupy
Bezpieczne i niebezpieczne metody
integracji grupy
Bezpieczne metody integracji grupy:
•
•
•
•
•
•
zachęcanie do wzajemnej sympatii
zwiększenie częstotliwości kontaktów
doprowadzenie do wspólnoty losów i celów
nagłaśnianie sukcesów
wprowadzanie wspólnych rytuałów
odpowiednie kształtowanie przestrzeni
Niebezpieczne metody integracji grupy:
•
•
•
•
wprowadzenie elementu rywalizacji z innym zespołem
wprowadzenie elementu zagrożenia
dotkliwa inicjacja
wprowadzenie roli ‘kozła ofiarnego’
Pożądane umiejętności członków
zespołu i zróżnicowanie zespołu
Członkowie zespołu powinni wykazywać się:
• Umiejętnościami technicznymi i merytorycznymi
• Umiejętnościami rozwiązywania problemów i podejmowania
decyzji
• Umiejętnościami interdyscyplinarnymi
Zróżnicowanie zespołu:
• Zespół jednolity
• Zespół zróżnicowany
Konstruktywne zachowania członków
zespołu
Konstruktywne zachowania zadaniowe:
•
•
•
•
inicjowanie
poszukiwanie i dostarczanie informacji i opinii
wyjaśnianie, opracowywanie i podsumowanie
osiąganie konsensusu
Konstruktywne zachowania związane z utrzymaniem grupy:
•
•
•
•
•
harmonizowanie i zachęcanie
ułatwianie komunikacji
zawieranie kompromisów
obserwacja grupy i dokonywanie oceny
redukowanie napięć
Destrukcyjne zachowania członków
zespołu
•
•
•
•
•
•
•
Okazywanie agresji
Blokowanie
Dominowanie
Skłonność do zwierzeń
Poszukiwanie uznania
Nadmierne żartowanie
Znudzenie
Pożądane role i umiejętności członków
zespołu
• Różnorodność orientacji i psychologicznych preferencji
członków zespołu
• Budując zespół należy w miarę możliwości ‘obsadzić’
wszystkie niezbędne role, zgodnie z podziałem wg
C. Margerison i D. McCann lub R. M. Belbin
Role w zespole wg C. Margerison i D. McCann
Role w zespole wg
R. Meredith Belbin
Znaczenie komunikacji w pracy
grupowej
• Fundamentalny i integralny element wymiany
informacji, współdziałania i efektywnej kooperacji
• Źródło przewagi konkurencyjnej
• Kluczowy czynnik dla zapewnienia
sukcesu projektu
• Czynnik wymagający odpowiednio
ukształtowanej i wykorzystywanej
infrastruktury telekomunikacyjnej
Pojęcie komunikacji
• Komunikacja to:
– proces, w którym ludzie dążą do dzielenia się znaczeniami
przy użyciu komunikatów w formie symboli (słowa, gesty,
dźwięki)*
– dynamiczny dwustronny proces przekazywania informacji
w formie symbolicznej poprzez odpowiednie kanały,
między nadawcą a odbiorcą, dzięki czemu mogą oni
nawiązywać kontakt ze sobą**
– główny proces organizacyjny polegający na wymianie
informacji między różnymi uczestnikami, wiążący z sobą
jednostki organizacyjne firmy i firmę z otoczeniem***
* J. A. F. Stoner i R. E. Freeman
** J. Stankiewicz
*** U. Gros
Proces komunikacji
Model procesu komunikacji wg U. Gros
Rodzaje komunikacji
• Rodzaje komunikacji:
– bezpośrednia lub pośrednia,
– jednokierunkowa lub wielokierunkowa,
– werbalna lub niewerbalna,
– pozioma lub pionowa,
– wewnętrzna lub zewnętrzna
Rodzaje sieci komunikacyjnych
• Rodzaje sieci komunikacyjnych:
– koło (gwiazda)
– łańcuch
– wzorzec litery Y
– okrąg
– „każdy z każdym” (kokon)
Typy sieci komunikacyjnych wg H. J. Leavitta
Funkcje komunikacji
• Funkcje komunikacji:
– informacyjna,
– kontrolna,
– motywacyjna
– emotywna (ekspresja emocji)
– społeczna
Jakość komunikacji
• Efektywna komunikacja:
– przebiega w odpowiednim czasie
– wymaga współdziałania i zaangażowania nadawcy i
odbiorcy
– uwzględnia interesy i potrzeby
uczestników
– angażuje właściwe osoby i jest
na odpowiednim poziomie
szczegółowości
– gwarantuje jednolite rozumienie
treści i wniosków (obie strony
posługują się tym samym kodem)
Bariery komunikacyjne
Leżące po stronie nadawcy i/lub odbiorcy:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
wysyłanie sprzecznych lub niespójnych sygnałów
brak wiarygodności nadawcy
posługiwanie się odmiennymi kodami,
nieumiejętność odpowiedniego zakodowania intencji
niechęć do komunikowania się, brak kooperacji
wady fizyczne nadawcy powodujące zniekształcenie przekazu
brak nawyku słuchania, wybiórczość uwagi
emocje
różnice kulturowe, stereotypy, uprzedzenia,
Niezależne od komunikujących się uczestników:
• szumy, zakłócenia, przeciążenie informacyjne
Download