PRACA W GRUPIE, ROLE GRUPOWE

ROLE W GRUPIE
Role grupowe to role, które przyjmują członkowie grupy. Każdy członek grupy pełni
jakąś rolę - często różną w zależności od grupy. W grupie nie ma osoby, która nie pełni
jakiejś roli. Przedstawiony poniżej przegląd ról grupowych jest jedną z bardzo wielu
propozycji. Warto pamiętać, że role grupowe nie są rolami przypisanymi danej osobie na
stałe. Zmieniają się w czasie, zmieniają się także w zależności od grupy, w której dana osoba
pracuje. Rzadko kiedy występują w czystej postaci. Najczęściej mamy do czynienia z
połączeniem kilku ról.
PRZEWODNIK
- Powinien na początku zaangażować wszystkich uczestników w zadanie, aby spoić
grupę, np. poprzez poproszenie wszystkich o przedstawienie się.
- Prezentuje sobą wszystkie cechy charakterystyczne, które działają zachęcająco na
członków i członkinie grupy, np. dyskrecję, szczerość, otwartość.
- Klaruje myśli, np. „wygląda na to, że masz na myśli...”.
- Ośmiela ciche osoby, np. „czy ktoś chciałby się wypowiedzieć?” lub przez kontakt
wzrokowy.
- Powinien mieć świadomość różnego tempa słuchania, pojmowania i wzrostu
członków grupy
- Nie może posuwać grupy do przodu zbyt szybko (w przeciwnym razie grupa będzie
czuła się zagrożona).
- Celem nie jest pogodzenie ze sobą różnic, ale zintegrowanie ich, tj. wyjaśnienie
czym są różnice i zobaczenie podobieństw i różnic wśród członków – i zaakceptowanie
różnic.
- Pomaga grupie w ustaleniu celów i pozwala na ich korygowanie jeśli grupa tego
pragnie.
- Powinien próbować unikać przedłużających się interakcji między dwoma członkami
grupy lub członkiem a przywódcą.
- Powinien zadawać pytania, które wymagają więcej niż odpowiedzi tak/nie, na
przykład: „Co o tym sądzisz?”, „Jak Ty byś to zrobił/zrobiła?”.
- Darzy uznaniem wkład każdego członka lub członkini grupy, np. „To interesująca
myśl”, „Dobrze”, skinienie głową lub uśmiech.
- Nie powinni mówić w trakcie dyskusji.
1
- Powinien zachęcać grupę do krytykowania pomysłów, a nie siebie nawzajem. Łatwo
odseparować pomysły od osób, poprzez użycie parafrazy lub tablicy, etc.
- Powinni wygłosić rozwijające i ostateczne podsumowanie dyskusji.
- Powinien określać program następnego spotkania, rozdzielać zadania, etc.
GADUŁA/DOMINATOR(KA)
- Daj zadanie, np. robienie notatek, zatroszczenie się o nowych członków grupy.
- Usiądź obok, aby uniknąć kontaktu wzrokowego, który może ułatwiać czy
motywować do częstszego wypowiadania się.
- Powiedz: „Niektórzy z Was nie powiedzieli jeszcze zbyt dużo – może cisi
członkowie chcieliby podzielić się swoimi pomysłami?” – z uśmiechem. Przerwij – powiedz
„Tak, co się stało na końcu?”.
MĄDRALA
- Powiedz „Jestem zachwycony/zachwycona, że Ci się udało. Czy ktoś chciałby coś o
tym powiedzieć?”.
- „Interesujące, co różne pomysły mogą dać różnym ludziom, prawda?”.
-„Czy są inne opinie na ten temat?”.
- „Interesujący argument. Ciekawe, co myślą o tym inni”.
CICHA MYSZKA
- Zadaj proste pytanie – zbyt dużo uwagi wystraszy nieśmiałą osobę.
- Poznaj z kimś, kto pomoże przełamać nieśmiałość.
- Skomentuj – „To pewnie wymagało wiele cierpliwości / energii / etc.”.
- Nie zadawaj bezpośrednich pytań, o ile nie masz pewności, że odpowiedź brzmi
„tak” lub „nie”.
- Porozmawiaj w cztery oczy, pod koniec lub na przerwie.
- Stwórz podgrupy, włącz do grupy z kontaktem wzrokowym.
OSOBA KONFLIKTOWA
2
- Spokojnie – poczekaj chwilę, zaakceptuj, co zostało powiedziane, a następnie zwróć
się do grupy.
- Zdobądź opinię większości.
- Użyj poczucia humoru, nie sarkazmu.
- Powiedz „Nie miałem/miałam takich doświadczeń, ale może inni chcą powiedzieć,
co o tym myślą”.
Nb. Jeśli osoba czuje się zaakceptowana przez grupę, osobisty rozwój i zmiana nastawienia
przychodzi łatwiej.
KTOŚ, KTO NIE MA RACJI
- Unikaj bezpośredniej krytyki, daj szansę na wypowiedzenie się.
- „Rozumiem, że takie było Twoje doświadczenie, ale inni mogą mieć zupełnie inne”.
- „Czy ktoś może to potwierdzić?”
- „Z mojego doświadczenia wynika, że...”
- „Z przyjemnością przeczytam ten artykuł, czy mogę pożyczyć?”
- „Czy ktoś może wyszukać więcej informacji na ten temat na nasze następne
spotkanie?”
- „To interesujące. Rozumiem, że...” i poproś innych o reakcję.
PODGRUPY
- Powiedz „Wiele interesujących tematów jest tutaj poruszanych, ale nie możemy ich
wszystkich wysłuchać – czy możemy przedstawiać je po kolei, jeden za drugim?”
- „Właśnie usłyszałam/usłyszałem coś, co i Was mogłoby zainteresować; Kasiu, czy
mogłabyś powtórzyć?”
- „Nie mogę się skoncentrować, bo jednocześnie trwają dwie rozmowy”.
WĘDROWNIK / WĘDROWNICZKA
- „Tak, to słuszna uwaga, która doskonale pasuje do tematu, który zamierzam
poruszyć na naszym spotkaniu za tydzień.”
- „To dobry pomysł / dobra myśl – czy możemy ją zachować na później?”
- „Chyba zeszliśmy trochę z «torów». Wróćmy do poprzedniego tematu.
3