Zaburzenia zdrowia: Bulimia, Bigorexia, Permareksja, Ortoreksja

Zaburzenia zdrowia: Bulimia, Bigorexia,
Permareksja, Ortoreksja
Bulimia- (żarłoczność psychiczna) zaburzenie odżywiania charakteryzujące się napadami
objadania się, po których występują zachowania kompensacyjne. Do najczęstszych zachowań
należą: wywoływanie wymiotów, głodówki, użycie diuretyków(leki moczopędne), środków
przeczyszczających, wykonywanie lewatyw, nadmierne ćwiczenia fizyczne. Dużo badań
przeprowadzono do tej pory na dogodnych grupach pacjentów szpitali, licealistów lub
studentów. Dało to bardzo szeroki zakres wyników chorobowości: od 0,1% do 1,4% wśród
mężczyzn i od 0,3% do 9,4% wśród kobiet. Bulimia występuje częściej w grupach ludzi
podejmujących działalności, w których preferowana jest szczupła sylwetka, takich jak taniec,
gimnastyka, cheerleading, bieganie, modeling, aktorstwo, wioślarstwo czy też łyżwiarstwo
figurowe. Dodatkowo choroba ta występuje najczęściej wśród rasy białej.
Przyczyny bulimii:
o
o
o
o
o
o
brak samoakceptacji
konflikty rodzinne
zaburzenia mechanizmów samoregulacji i samokontroli
uszkodzenie ośrodka sytości w mózgu
emocjonalne zaniedbanie dziecka w dzieciństwie
brak akceptacji przez grupę rówieśniczą (wiążący się często ze zmianą środowiska
Zmiany fizyczne i psychiczne u osób cierpiących na bulimię:
o
o
o
o
o
o
o
niedobory pokarmowe
odwodnienie
zmęczenie
ospałość
zły nastrój
niepokój
bóle głowy
Leczenie
O ile leczenie psychoterapeutyczne pozostaje najważniejszym elementem terapii, wykazano
jednak przydatność pomocy farmakologicznej głównie przy pomocy fluoksetyny(lek
przeciwdepresyjny), która u pewnej grupy pacjentów potrafi zredukować częstość napadów
objadania się.
Wśród podejść psychoterapeutycznych wykazano skuteczność kognitywnej terapii
behawioralnej, która polega na nauczaniu pacjentów zwalczania
automatycznych myśli i eksperymentach behawioralnych (np. spożywanie posiłku
składającego się z "zakazanych środków spożywczych") w połączeniu z lub bez leczenia
przeciwdepresyjnego. Pewne pozytywne rezultaty przynosi również psychoterapia
interpersonalna i dialektyczna terapia behawioralna. Niektórzy badacze stwierdzili
również pozytywne rezultaty w wyniku leczenia hipnoterapią.
Bigorexia-(Dysmorfia mięśniowa) zaburzenie psychiczne polegające na subiektywnym
niedostatku estetyki własnego ciała pod postacią uczucia posiadania niewystarczającej masy
mięśniowej. Schorzenie to dotyczy około 10% wyczynowo uprawiających kulturystykę osób
płci męskiej. Swój początek bierze pod koniec okresu dojrzewania, często dotykając osoby
wcześniej rzeczywiście wątłe, mające problemy z funkcjonowaniem w grupie rówieśniczej
lub zaburzone relacje z bliskimi (np. rodzicami). Dysmorfia mięśniowa
nie zagraża życiu w takim stopniu jak anoreksja, niemniej stanowi
istotny problem medyczny. Osoby nią dotknięte bardzo częstą sięgają
po środki stymulujące rozwój tkanki mięśniowej jak steroidy
anaboliczno-androgenne. Przyjmują je w niekontrolowanych ilościach,
narażając się na pełen panel ich działań niepożądanych.
Kryteria rozpoznania :
o
o
o
o
o
o
zaabsorbowanie uporczywą myślą, że ciało nie jest
wystarczająco umięśnione; spędzanie wielu godzin w siłowni i
stosowanie wymagających diet;
nadmierne zaabsorbowanie budową własnego ciała, prowadzące do pogorszenia
funkcjonowania na innych polach życia rodzinnego, społecznego i zawodowego:
częsta ocena wizualna własnych mięśni w lustrze, sprawdzanie obwodów mięśni
wszystkich partii ciała, porównywanie ich z wymiarami mistrzów kulturystyki,
podporządkowywanie rozkładu zajęć treningom i rezygnacja z zajęć mogących skrócić
trening,
kontynuowanie treningów i diety nawet w sytuacji gdy pogarszają one samopoczucie,
bądź stanowią zagrożenie dla zdrowia,
unikanie sytuacji mogących prowadzić do pokazania własnego ciała (basen, plaża) niezależnie jak silnie jest już ono umięśnione, wygląd pozostaje wciąż
niesatysfakcjonujący.
Leczenie:
Obejmuje ono psychoterapię behawioralną i psychodynamiczną, a w razie
współistnienia zaburzeń depresyjnych - również leczenie farmakologiczne.
Niezależnie od tego leczenia mogą występować uszkodzenia narządów
wewnętrznych wywołane nadmiernym przyjmowaniem hormonów
anabolicznych.
Permereksja- to uzależnienie od bycia na diecie. Problem pojawia się, gdy tracimy kontrolę;
kiedy nasze życie kręci się wokół jednej czy drugiej diety, a my niezależnie od faktycznych
efektów wciąż nie jesteśmy zadowoleni z jej rezultatów. Mamy zniekształcony obraz samego
siebie… Na „własną rękę” stosujemy coraz to nowsze, bardziej restrykcyjne sposoby
odżywiania, nie zachowując zasad zdrowego żywienia. Przekłada się to na niedobór lub
nadmiar poszczególnych składników pokarmowych. W efekcie zagraża to naszemu zdrowiu i
życiu powodując szereg chorób np.: zaburzenia metaboliczne, osteoporozę, niedokrwistość,
zaburzenia układu nerwowego i hormonalnego, niedobory wysokości i masy
ciała, choroby degeneracyjne układu ruchowego, uchyłkowość jelit, obniżenie
odporności. Najczęściej jest to również wstęp do jeszcze poważniejszej choroby
jaką jest anoreksja (ponad 50% chorych)
Ortoreksja-- patologiczna obsesja na punkcie spożywania zdrowej żywności. Osoby dotknięte
ortoreksją unikają spożywania określonych pokarmów, czasami również określonych
sposobów obróbki żywności (np. gotowania, smażenia), ponieważ uważają, że są one
szkodliwe dla zdrowia. Codzienna aktywność osoby chorej na ortoreksję zostaje
zdominowana przez czasochłonne planowanie, kupowanie oraz przygotowywanie posiłków.
Odstępstwo od ustalonych zasad dietetycznych skutkuje pojawieniem się poczucia winy oraz
lęku. W skrajnych wypadkach ortoreksja prowadzi do zaburzeń funkcjonowania w
społeczeństwie oraz niedożywienia. Ortorektycy raczej nie jedzą na mieście z dwóch
powodów: po pierwsze nie są w stanie kontrolować dokładnie z jakich produktów składa się
dany posiłek, a druga przyczyna to fakt, że są przekonani o szkodliwości zdrowotnej
produktów wykorzystywanych w żywieniu grupowym. Szerokim łukiem omijają miejsca z
żywnością typu fast food, za to chętnie odwiedzają sklepy
ze zdrową i ekologiczną żywnością. Niejednokrotnie rezygnują
z zakupów pewnych produktów i próbują swoich sił
w samodzielnym ich przygotowywaniu. Zdarza się, że
sami – niezależnie od tego, ile czasu im to zajmie, pieką chleb,
hodują na parapecie zioła w doniczce; chcąc mieć zdrowe,
ekologiczne warzywa, uprawiają przydomowy ogródek.
Kto najbardziej jest narażony na ortoreksję?
Okazuje się, że przede wszystkim osoby, które dążą do perfekcji, podążają za nowymi
trendami i modą, a także wykazują tendencję do koncentrowania się na własnej osobie. Ta
ostatnia wymieniona cecha potwierdza fakt, że u ortorektyka często idzie w parze
perfekcjonizm w kwestiach doboru produktów oraz szybkie opanowanie wiedzy o
produktach, która prezentowana jest w różnego typu zestawieniach i tabelach
żywieniowych.
Skutki uboczne:
Mimo, że z założenia dieta ortorektyka jest zdrowa, to jednak taki monotematyczny sposób
odżywiania ma swoje negatywne skutki. Niedobór minerałów i witamin powoduje bunt
organizmu. Pojawiają się bóle i zawroty głowy, kłopoty z pamięcią i koncentracją. Do tego
dołączają bóle brzucha, nudności, osłabienie, problemy z ciśnieniem, anemia. Bardzo często
zanika miesiączka. Restrykcyjna dieta zaburza produkcję estrogenów odpowiedzialnych za
regularność cykli. Gremia medyczne twierdzą, że ortoreksja powoduje rozliczne choroby,
których przyczyna tkwi w niewłaściwym sposobie odżywiania się. Co więcej, to zaburzenie
odżywiania zostało rozpoznane jako przyczyna uszkodzenia narządów
wewnętrznych. Brak białka i wapnia prowadzi do osteoporozy.
Ponadto może prowadzić do nadciśnienia, co dodatkowo obciąża
niedożywione już serce. Niedobór żelaza i cynku (jego źródłem jest
mięso) grozi niedokrwistością i spadkiem odporności.
Lekarze alarmują, że dieta uboga w warzywa, owoce i błonnik
przyspiesza rozwój nowotworu jelita grubego. Niedobory
energetyczne rzutują też na gospodarkę hormonalną organizmu. A to z kolei może prowadzić
do pojawienia się depresji i zaburzeń psychicznych.