Zaburzenia odżywiania a uzależnienia

Zaburzenia odżywiania
a uzależnienia
Magdalena Tańska
Proces terapii osoby uzależnionej obejmuje
odżywienie organizmu.
Niezbędne jest odtrucie organizmu oraz
leczenie przewlekłych chorób spowodowanych
zatruciem, niedożywieniem, niedoborem
witamin i składników mineralnych.
Szczególnie zagrożone niedożywieniem są
osoby:
Z zaburzeniami odżywiania
Uzależnione od alkoholu
Uzależnione od leków i narkotyków
Z chorobami przewlekłymi
W podeszłym wieku
Samotne
Cierpiące na alergie
Rogulska, 2011
Jedzenie emocjonalne
Jedzenie emocjonalne często jest
traktowane nie jako zaburzenie odżywiania,
ale jako znaczący czynnik występujący
w jedzeniu kompulsywnym, nocnym,
bulimii – jest podłożem większości zaburzeń
w odżywianiu.
Charakterystyka jedzenia
emocjonalnego
 Zdarza się epizodycznie i nieregularnie,
 Na celu możliwie jak najszybsze uporanie się
z negatywnymi emocjami,
 Odbywa się w tajemnicy i samotności,
 Charakteryzuje się spożyciem pokarmów
wysokoenergetycznych lub bogatych w węglowodany
proste (najczęściej słodycze),
 Po zjedzeniu najczęściej następnie negacja własnej
osoby, są to osoby z niską samooceną i stanami
lękowymi.
Zaburzenia odżywiania na tle emocjonalnym
Anoreksja
Bulimia
Niekontrolowane jedzenie (Binge Eating
Disorder) BED
Syndrom Nocnego Jedzenia (Night Eating
Disorder ) NED
Czynniki sprzyjające występowaniu
zaburzeń odżywiania
Czynniki kulturowe
 Kanony piękności kształtowane przez media
 Społeczne oczekiwania szczupłej sylwetki
formułowane wobec kobiet
Czynniki indywidualne
 Zaburzony obraz siebie
 Niski poziom odporności na stres
 Nadmierny perfekcjonizm
Jedzenie emocjonalne
We współczesnym świecie dochodzi do zderzenia dwóch tendencji:
zarzucenie konsumenta różnymi produktami spożywczymi, a z drugiej
dość agresywna promocja diet odchudzających i kult szczupłej sylwetki.
Te dwa przesłania prowokują współczesnego człowieka do korzystania
z dostępnych dóbr, które mają prowadzić do polepszenia naszego
samopoczucia, a jednocześnie nakazują zwiększenie samokontroli.
Najczęściej przejawia się to w rezygnacji z kalorycznych potraw,
ograniczeniu słodyczy czy uprawianiu sportu. Może jednak przybierać
groźniejszą dla zdrowia i życia formę: zaburzeń w odżywianiu.
Cechą wspólną tych zaburzeń jest chorobliwa koncentracja na
jedzeniu.
Kędra, 2011
Dieta „Cud” nie istnieje
„Z nami schudniesz 10 kg w jeden miesiąc!”
Brzmi zachęcająco, ale czy rzeczywiście stracimy
10 kg tkanki tłuszczowej?
Większość suplementów diety zalecanych jako
ułatwiających odchudzanie nie ma naukowo
udowodnionego działania. Część z nich może
mieć poważne działania uboczne.
Jarosz, 2011
Niedożywienie
Niedożywienie jest chorobą. Prowadzi do
osłabienia organizmu i zmniejszenia odporności.
Jest spowodowane niedostatecznym
przyjmowaniem, wchłanianiem lub
przyswajaniem składników odżywczych.
Bezpośrednim objawem niedożywienia jest
spadek masy ciała.
Rogulska, 2011
Objawy niedożywienia
 Niedobór masy ciała,
 Zanik tkanki tłuszczowej i mięśniowej,
 Niedokrwistość,
 Niska temperatura ciała,
 Zwolnione reakcje psychiczne,
 Zanik miesiączki u kobiet,
 Impotencja u mężczyzn,
 Zmniejszone wartości białka całkowitego,
albumin i globulin w surowicy krwi.
Ciborowska i Rudnicka, 2010
Następstwa niedożywienia
Następstwa pierwotne:
Zmniejszenie masy ciała spowodowane
ubytkiem mięśni i tkanki tłuszczowej,
Osłabienie siły mięśniowej i odporności,
Niedokrwistość,
Zaburzenia trawienia i wchłaniania,
Upośledzenie czynności wszystkich
narządów i układów.
Szczygieł, 2011
Następstwa niedożywienia
Następstwa wtórne:
Wzrost częstości zakażeń,
Zaburzenia w gojeniu ran,
Rozejścia zespoleń jelitowych,
Zwiększenie chorobowości i śmiertelności,
Wzrost kosztów leczenia.
Szczygieł, 2011
U chorych niedożywionych stwierdza się:
 Większą liczbę powikłań, zwłaszcza infekcyjnych,
spowodowanych spadkiem odporności
i niewydolnością układu odpornościowego,
 Upośledzone gojenie ran spowodowane utratą białek
ustroju i działaniem innych czynników miejscowych
hamujących proces gojenia się ran,
 Większą śmiertelność w następstwie powikłań
spowodowanych niedożywieniem,
 Znamiennie większe koszty leczenia przekraczające
znacznie koszty dostosowanego do potrzeb leczenia
żywieniowego.
Szczygieł, 2011
Wyniszczenie (kacheksja)
Wyniszczenie charakteryzuje się:
Utratą masy ciała u dorosłych,
Zahamowaniem wzrostu u dzieci,
Anoreksją,
Zmęczeniem,
Opornością na insulinę,
Zwiększonym rozkładem białek mięśni,
Niedokrwistością,
Spadkiem stężenia albumin w surowicy.
Szczygieł, 2011
Podsumowanie
Niezbędna jest edukacja młodzieży dotycząca
zasad prawidłowego żywienia i możliwych
konsekwencji niewłaściwych zachowań
zdrowotnych.
Piśmiennictwo
1. Ciborowska H., Rudnicka A. (2010) Dietetyka. Żywienie zdrowego i
chorego człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
2. Desmet, P.M.A., Schifferstein, H.N.J. (2008) Positive and negative
emotions associated with food experience. Appetite, 50, 290-301.
3. Jarosz M. (2011) Suplementy diety a zdrowie. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa.
4. Kędra E. (2011) Zaburzenia odżywiania – znak naszych czasów.
Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 1, 2, 169-175.
5. Patel K.A., Schlundt D.G. (2001) Impact of moods and social
context on eating behavior. Appetite, 36(2), 111-118.
6. Rogulska A. ( 2011) Postępowanie dietetyczne w niedożywieniu.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
7. Szczygieł B. (2011) Niedożywienie związane z chorobą.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
Dziękuję za uwagę