socjologia

SOCJOLOGIA
dr PAWEŁ BYKOWSKI
[email protected]
Zaliczenie przedmiotu
1. PREZENTACJA (dowolna w formie, interaktywna,
20- 35 min)
2. PROJEKT (projekt grupowy podczas zajęć)
konsultacje
wtorek 9-10 p. 507 (WZiE)
• ZAGADNIENIA
• 1. Problematyka socjologii. Socjologia - zarys przedmiotu.
• 2. Wybrane metody i techniki w socjologii: analiza i synteza faktów,
fakty twarde/ miękkie, obserwacja. Wyjaśnianie zjawisk przy
pomocy wyobraźni społ. Analiza krytyczna w socjologii.
Odczytywanie i interpretowanie zjawisk społ.
• 3. Diagnoza społeczna- badania jakościowe i ilościowe w socjologii.
Wykorzystanie metod w codziennym życiu. Analiza zmiennych
ilościowych
• 4. Procesy społeczne: zmiana, manipulacja, wywieranie wpływu na
ludzi, budowanie więzi. Kapitał społeczny. Sieć. Lider i przywódca
grupy.
• 5. Elementy integrujące w społeczeństwie: kapitał ludzki, kapitał
kulturowy, kapitał społeczny.
• 6. Charakterystyczne zjawiska i procesy w społeczeństwie polskim:
komercjalizacja, atomizacja, informatyzacja, alienacja, medializacja i
tabloidyzacja. Społ. obywatelskie
7. Osobowość; typy i rodzaje osobowości, skrzywienia , zaburzenia i
deformacje osobowości
8. Kultura oraz patologie w społeczeństwie
9. Komunikacja interpersonalna jako warunek prawidłowego
działania w organizacji – kom. werbalna i niewerbalna. Rodzaje i
style komunikacji. Prezentacja/ autoprezentacja. Elementy
marketingu personalnego: cv,lm, rozmowa kwalif.
10. Motywacja jako proces społ.
11. Projekt: wykorzystanie poznanych technik i narzędzi do do
wyjaśniania zjawisk społ. Projekt zmian w analizowanym
przykładzie.
12. Kultura oraz patologie w społeczeństwie. Zjawiska dezorganizacji
życia społecznego.
• LITERATURA
• 1. J. Stankiewicz: Socjologia organizacji
• 2. Gołdyka l., Socjologia : pojęcia, teorie, problemy
• 3. S. Robbins: Zachowania w organizacji
• 4. N. Goodman:
Socjologia
5. R. Cialdini Wywieranie wpływu na ludzi
6. Januszek, Sikora: Socjologia pracy
7. Armstrong: Zarządzanie zasobami ludzkimi
8. Tadeusiewicz R., Społeczność internetu
9. pod red. A. Augustynka i A Maksymowicz, Podstawy socjologii i psychologii
10. Sztompka p., Socjologia: analiza społeczeństwa
11. Studia socjologiczne
Personel i zarządzanie
SOCJOLOGIA
• NAUKA SPOŁECZNA
• OPISUJĄCA RELACJE, FUNKCJONOWANIE MAKRO I
MIKROSTRUKTUR SPOŁECZNYCH
• NAUKA O SPOŁECZEŃSTWIE I RELACJACH W NIM
ZACHODZĄCYCH
• POCZATEK XIX w. A. COMTE
-statyka społeczna
- dynamika społeczna
socio – społeczeństwo
logos - nauka
koniec XIX w. - Polska
Pierwsza katedra – 1919 - Poznań
PODSTAWOWE ORIENTACJE TEORETYCZNE
WE WSPÓŁCZESNEJ SOCJOLOGII
a. funkcjonalizm socjologiczny
(Talcott Parsons, Robert K. Merton):
społeczeństwo to system utrzymywany w
stanie równowagi przez wewnętrzne
mechanizmy samoregulujące; zjawiska
społeczne są postrzegane przez pryzmat
funkcji, jakie pełnią na rzecz systemu
b. teoria konfliktu
(źródłem m.in. XIX-wieczny Marksizm; w XX w.
Ralph Dahrendorf, Lewis Coser):
konflikt jest cechą każdego systemu, w którym
nieustannie narastają antagonizmy
prowadzące do wybuchu konfliktu,
wytrącającego system ze stanu równowagi i
powodującego jego rekonstrukcję
c. teoria wymiany społecznej
(George C. Homans, Peter M. Blau):
zachowania ludzi i funkcjonowanie systemów społecznych
to nieustanna wymiana nagród i kar między jednostkami
d. interakcjonizm symboliczny (George H.
Mead, Herbert Blumer):
rzeczywistość społeczna jest tworzona i odtwarzana
(rekonstruowana) w procesie interakcji
międzyludzkich, czyli „wzajemnego wysyłania
sygnałów – symboli (język mówiony i język
ciała, gest, ubiór, intonacja głosu), odczytywania
ich i w odpowiedzi wysyłania następnych”
SOCJOLOGIA
KONCENTRUJE SIĘ NA ANALIZOWANIU I KLASYFIKOWANIU
STRUKTUR ORAZ FORM FUNKCJONOWANIA RÓŻNYCH
ZBIOROWOŚCI I INSTYTUCJI SPOŁECZNYCH, TAKŻE
ANALIZIE I INTERPRETOWANIU INTERAKCJI I RELACJI
MIĘDZYLUDZKICH
ORGANIZACJA:
SYSTEM I STRUKTURA W DANEJ INSTYTUCJI, GRUPIE
SPOŁECZNEJ CZY ZBIOROWOŚCI, KTÓRA ODPOWIADA ZA
JEJ SKUTECZNE I EFEKTYWNE DZIAŁANIE
OTOCZENIE:
-makroekonomiczne
-technologiczne
-polityczno-prawne
-socjokulturowe
cele
i zadania
ludzie
elementy
społeczne
struktura
wyposażenie
i technika
elementy
techniczne
ORGANIZACJA
ZASOBY
Materialne
Niematerialne
Rzeczowe:
- budynki
Intelektualne:
- grunty
- maszyny - urządzenia
- surowce
- materiały
- pieniądze
- ludzie
Kulturowe:
- wiedza
- normy
- kompetencje
- cechy osobowe
pracowników
- kreatywność
- innowacyjność
i wartości
-wzorce, artefakty
-style zarządzania
- technologie
- własność intelektualna
Inne:
- czas
- energia
- walory
środowiska
Relacje z otoczeniem:
- zasoby rynkowe:
pozycja
konkurencyjna, marka, wizerunek,
klienci, kanały dystrybucji,
dostęp do surowców, kontrahenci,
- więzi z makrootoczeniem
Organizacyjne:
- struktura organizacyjna
- procesy zarządzania
-systemy informacyjne
- systemy produkcyjne
- systemy motywacyjne
- systemy logistyczne
-systemy marketingowe
-systemy handlowe
Model otoczenia organizacji
Otoczenie dalsze
prawne
Polityczne
Otoczenie bliższe
kulturowe
Związki
zawodowe
konkurenci
Instytucje
kontrolne
Środowisko
naturalne
organizacja
społeczne
Klienci
dostawcy
ekonomiczne
Partnerzy
naukowe
Grupy interesów
demograficzne
technologiczne
techniczne
OBSERWACJA
ZAPIS I KATEGORYZACJA LUDZKICH ZACHOWAŃ BEZ PRÓB
WPŁYWANIA NA ICH PRZEBIEG
PLANOWANE, SELEKTYWNE REJESTROWANIE
ROZMAITYCH ASPEKTÓW LUDZKICH DZIAŁAŃ
ORAZ RELACJI MIĘDZYLUDZKICH CZY
GRUPOWYCH
DLACZEGO OBSERWOWAĆ ?
• „ODCZYTYWANIE” CZŁOWIEKA
• BEZPOŚREDNIOŚĆ I AKTUALNOŚĆ
ZACHOWANIA DANEJ OSOBY
• UCHWYCENIE ZJAWISKA, ZACHOWANIA
W JEGO NATURALNYCH WARUNKACH
• OBSERWACJA WPŁYWU ŚRODOWISKA,
OTOCZENIA NA ZACHOWANIE JEDNOSTKI,
GRUPY
• PODPOWIEDŹ JAK DZIAŁAĆ WZDLĘDEM
DANEJ OSOBY
TECHNIKA OBSERWACJI
JAK OBSERWOWAĆ NA CO NALEŻY UWAŻAĆ PODCZAS OBSERWACJI ?
• CZAS TRWANIA OBSERWACJI – DO MOMENTU WEW.
ZMECZENIA/ ZNIECHĘCENIA, GDY NASTĄPI ZA SILNE
ZAAGAŻOWANIE, ZMĘCZENIE OBSERWATORA - CO
WPŁYWA NA WNIOSKI I REZULTATY OBSERWACJI
• WYKRYWANIE ZJAWISK POZORNYCH, MNIEJ
WAŻNYCH, TYCH KTÓRE SĄ OCZYWISTE, ALBO TYCH
TYLKO KTÓRE SĄ DLA NAS POTRZEBNE –
IGNOROWANIE ZJAWISK NIEZROZUMIAŁYCH I
TRUDNYCH DO INTERPRETACJI
• TENDENCYJNOŚĆ OBSERWATORA – ZWŁASZCZA W
KWESTII WYNIKÓW OBSERWACJI
• RADYKALNY SUBIEKTYWIZM OBSERWATORA
• STEREOTYPY I UPRZEDZENIA
NA CO ZWRACAĆ UWAGĘ PODCZAS OBSERWACJI ?
• ZACHOWANIA NIEWERBALNE I WERBALNE
• PRZESTRZENNE – np. ODLEGŁOŚĆ JAKĄ
PRZYJMUJE JEDNOSTKA OD INNEJ JEDNOSTKI,
GRUPA OD GRUPY
• PARAJĘZYKOWE – SZYBKOŚC MÓWIENIA,
SPOSÓB MÓWIENIA, TENDENCJE
• WYGLĄD, CECHY ZEW. CZŁOWIEKA
• OTOCZENIE CZŁOWIEKA LUB GRUPY
• SYTUACJA W JAKIEJ SIĘ ZNAJDUJE
TEORIA ATRYBUCJI
INTERPRETACJA ZACHOWAŃ INNYCH LUDZI
teoria Heidera:
zachowanie ludzi jest łączną konsekwencją:
a) sił tkwiących w otoczeniu zew.
b) sił tkwiących w jednostce – czynniki wew.
deformacja atrybucji – błędy w postrzeganiu
• przecenianie czynników wew. jednostki, przy nie
docenianiu czynników sytuacyjnych, okoliczności
towarzyszących
• asymetria atrybucji aktora i obserwatora: cudze
zachowania wyjaśniamy czynnikami wew., swoje
czynnikami zew.
• egocentryzm atrybucyjny: ja zrobiłbym to lepiej –
przecenianie swoich możliwości w porównaniu z
obserwowanym człowiekiem
• efekt fałszywej powszechności: nie wszystko można
wyjaśniać przez pryzmat uniwersalizmu: typowe
zachowanie zawsze i wszędzie