Rola korporacji międzynarodowych. Globalizacja
advertisement
Rola korporacji międzynarodowych. Globalizacja Opracowała Anna Kodyniak Korporacja • Spółka kapitałowa, której działalność obejmuje wiele krajów. Jej właścicielem jest kapitał (= udziałowcy spółek akcyjnych i spółek z o.o.). Często przekształcają się w konglomeraty, czyli organizacje gospodarcze działające na zasadach holdingu • Holding – przedsiębiorstwo o charakterze spółki akcyjnej, powołane w celu zarządzania innymi przedsiębiorstwami. Często monopolizują pewne dziedziny wytwarzania i dystrybucji dlatego ich działalność w wielu krajach jest ustawowo ograniczona Korporacja • Tworzy system międzynarodowych powiązań gospodarczych • Realizuje jednolitą strategię ekspansji ekonomicznej Zarząd firmy macierzystej Filie Oddziały zagraniczne Kryteria tworzenia filii • Zasięg geograficzny rynków zbytu towarów i usług • Wydzielanie jednostek poszczególnych branż wytwarzania • Wydzielanie jednostek działających na wybranych rynkach np. rynku paliw, rynku lekarstw itp. Cechy korporacji • Bardzo duże zasoby kapitałowe – roczny dochód niektórych z nich jest większy od PKB wielu KSR. (zysk brutto General Electric za 2001 był wyższy niż PKB Boliwii, Kenii czy Dem. Rep. Konga) • Przewaga konkurencyjna w poszczególnych branżach wytwarzania • Wysoko wykwalifikowana kadra zarządzająca • Produkcja wyrobów bardzo zaawansowanych technologicznie • Efektywny marketing • Ekspansja korporacji międzynarodowych na kolejne rynki Branże, w których działają korporacje • • • • • • • • • • • Elektronika Automatyka Produkcja samolotów Produkcja broni Produkcja chemikaliów Produkcja lekarstw Telekomunikacja Bankowość Ubezpieczenia Handel Turystyka Przemysł zaawansowanych technologii Przykładowe korporacje Źródło: Kop.J, Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno – ekonomiczna. WSz PWN; Warszawa 2003, str. 244 Ekspansja w celu powiększenia zysku poprzez: • Zmniejszenie kosztów – zbliżenie się do tańszych środków produkcji np. surowców, taniej siły roboczej, mniejszych podatków • Zwiększenie produkcji – nowe rynki zbytu, które nie mogą się bronić ze względu na przestarzałe technologie Za i przeciw korporacjom • Dostarczają kapitał aktywizując obszar, na którym zlokalizowano nowe przedsiębiorstwa • Rozprzestrzenianie się nowoczesnych technologii • Rozprzestrzenianie się nowatorskich rozwiązań w zakresie organizacji produkcji i marketingu • „Wakacje podatkowe” • Wywierają naciski na rządy i samorządy aby otrzymać jak najkorzystniejsze warunki lokalizacji i działania (szantaż - grożenie lokalizacją działalności w kraju ościennym) Upowszechnianie podobnych produktów i usług oraz zachowań konsumentów Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006 Globalizacja • Standaryzacja w skali światowej produkcji i technik sprzedaży • Unifikacja zachowań konsumentów • Unifikacja wzorców kulturowych • Unifikacja stylu życia • Unifikacja sposobów funkcjonowania różnych instytucji Płaszczyzny globalizacji Globalizacja ekonomiczna technologiczna społeczna polityczna kulturowa ekologiczna Globalizacja na płaszczyźnie ekonomicznej • Istnienie międzynarodowych korporacji i firm • Swobodny przepływ kapitału i usług • Wolny dostęp do rynków • Masowość produkcji Globalizacja na płaszczyźnie ekonomicznej • Działalność korporacji międzynarodowych wprowadzających innowacje technologiczne i organizacyjne na nowe rynki, szybko je opanowując dzięki czemu osiągają bardzo duże korzyści materialne • Firmy lokalne nie są wstanie sprostać ekspansji wielkich firm – nie mają takiej skali produkcji i nie są wstanie dostarczyć konsumentom poszukiwanych przez nich towarów po tak niskich cenach. Nie mają środków na reklamę, promocję towarów oraz znaków firmowych na nowe rynki Wniosek: sami konsumenci przyczyniają się do sukcesów globalnej strategii wielkich korporacji, które przez działania marketingowe odpowiednio kształtują gusty i potrzeby konsumentów Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005 Globalizacja na płaszczyźnie społeczno - kulturowej • Globalizacja świata przestępczego – terroryzm (np. Al. Kaida), międzynarodowe mafie narkotykowe, pranie brudnych pieniędzy, oszustwa podatkowe, handel bronią • Istnienie tzw. kultury masowej – rozpowszechnianie określonych wzorców życia. • Powstanie podobnych społeczeństw konsumpcyjnych – kupujemy podobne produkty, stosujemy te same technologie itp. • Upodobnianie się i przenikanie kultur Globalizacja na płaszczyźnie politycznej • Osłabienie roli państwa - siła ekonomiczna firm ponadnarodowych umożliwia także posiadanie znacznych wpływów politycznych • Zanikanie granic • Procesy integracyjne • Powstawanie i poszerzanie instytucji międzynarodowych • Wpływ rządów na negocjacje gospodarcze, marketing własnego kraju w celu przyciągnięcia obcego kapitału • Możliwość korupcji władz politycznych przez firmy (np. niekorzystne dla kraju koncesje na działalność gospodarczą) • Działalność Interpolu na terenie wielu państw • Wprowadzanie porozumień o ruchu bezdewizowym • Zawieranie koalicji państw wobec zagrożeń międzynarodowych Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005 Globalizacja na płaszczyźnie ekologicznej • Istnienie międzynarodowej współpracy w zakresie ochrony środowiska • Problemy środowiskowe o zasięgu globalnym, jak: efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne opady, wylesianie, pustynnienie, rozprzestrzenianie wirusa HIV itp. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Jej Zasobów Światowy fundusz na rzecz dzikich zwierząt Program Narodów Zjednoczonych do spraw Ochrony Środowiska Zjawiska sprzyjające globalizacji • Nowoczesne media, w których informacja jest towarem prowadzącym do korzyści materialnych. Efektem jest wirtualna rzeczywistość a nie rzeczywistość realna, gdyż media dokonują selekcji informacji i je interpretują kształtując nasz pogląd na różne sprawy • Rozwój telekomunikacji – Internet, telefonia komórkowa, telewizja Korzyści globalizacji • • • • • • • • • • • • rozwój społeczeństwa wiedzy poprzez szybką wymianę informacji, rozwój gospodarczy wskutek inwestycji kapitału zagranicznego, postęp cywilizacyjny, ułatwienia w migracji ludności, poprawa zaopatrzenia rynku w towary, w tym znanych marek światowych, tworzenie nowych miejsc pracy przez kapitał zagraniczny zmniejszanie poczucia dystansu i obcości w stosunku do innych kultur wzrost wielkości produkcji, a tym samym zmniejszenie jej jednostkowych kosztów, powstawanie społeczeństwa wiedzy – rośnie popyt na ludzi dobrze wykształconych większy dostęp do kapitału wzrost efektywności, wydajności pracy wspólne inwestycje międzynarodowe np. Gazociąg Jamał Negatywne skutki globalizacji • bezpośrednie inwestycje zagraniczne przynoszą olbrzymie zyski wyłącznie korporacjom ponadnarodowym, • niekontrolowany napływ kapitału powoduje kryzysy finansowe • zmniejszenie znaczenia banków lokalnych • marginalizowanie grup społecznych słabo wykształconych, • bezkrytyczne przyjmowanie obcej kultury i stylu życia, • lokalizowanie technologii szkodliwych dla środowiska w państwach uboższych, • korupcja władzy • rozwój kultury masowej może zagrażać kulturze narodowej, regionalnej, • wyzysk ludności krajów słabo rozwiniętych przez międzynarodowe firmy, • pogłębianie różnic finansowych między zatrudnionymi w sektorach zależnych od korporacji ze szkodą dla pracujących w przedsiębiorstwach państwowych. Bibliografia • Skrzypczak W.: Geografia Społeczno – Ekonomiczna Świata i Polski, Wyd. Efekt, Warszawa 2004, s.319 • Kop.J, Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia Społeczno – Ekonomiczna. WSz PWN; Warszawa 2003, s.326 • Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005 • Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006 (www.stat.gov.pl ) • http://www.vitalresearchsurveys.com/IUCNMembership/l ogo-iucn2.jpg • http://www.ih-ra.com/advocacy/issues/org_briefs/unep.gif
