wykłady gospodarka regionalna kot.doc (136 KB) Pobierz Wykład 1,2 itd. Ekonomia dynamiczna – zjawiska i procesy gospodarcze są rozpatrywane z punktu widzenia czasu i przestrzeni. Ekonomia dynamiczna – określająca, oceniająca, analizująca zjawiska i procesy gospodarcze z punktu widzenia czasu. W ekonomii dopuszczalnym szeregiem czasowym pozwalającym na formalizowanie sądów co do przyszłości jest szereg trzyletni. Badamy szereg trzyletni do tyłu żeby ocenić zjawisko, które występuje teraz i stworzyć sobie podstawy do predykcji (prognoza) przebiegu tego zjawiska w przyszłości. Charakterystyczne elementy ekonomii dynamicznej: Czas Ocenianie zjawisk i procesów gospodarczych W ekonomii dynamicznej uwzględnia się dwa czynniki: Czasu Przestrzeni Konkretne zjawisko gospodarcze rozpatruje się z punktu widzenia jego umiejscowienia w czasie, czyli jak było w przeszłości, jak jest teraz i co z tego wynika dla przyszłości. Metody sformalizowane – matematyczno – statystyczne - ekonometryczne (twarde), np. rozrzut średniej - są wykorzystywane przy ocenie zjawisk gospodarczych dla potrzeb prognozowania ich przyszłego przebiegu. Metody niesformalizowane (miękkie) – np. metoda burzy mózgów, metoda mapowania myśli. Gospodarkę regionalną rozpatrywać będziemy w czasie i przestrzeni czyli to co jest teraz jest wynikiem tego co było do tyłu i odwrotnie: to co jest teraz jak do tego doszło determinuje to co będzie w przyszłości. Wydarzenie w ostatniej dekadzie XX wieku, które miało wpływ na gospodarkę regionalną (rzeczywistość gospodarczą) – upadek Muru Berlińskiego, Zjednoczenie Niemiec. Mur Berliński stanowił barierę ideologiczną podziału świata. Bariera ideologiczna świata niosła za sobą podział świata na różne systemy gospodarcze, czyli z ideologii wynikały systemy gospodarcze. Na zachód od muru Berlińskiego mieliśmy gospodarkę rynkową. Na wschód mieliśmy gospodarkę centralnie sterowaną i zarządzaną. Odpowiednim systemom gospodarczym towarzyszyły formy organizacyjne: Na Zachód → EWG – Europejska Wspólnota Gospodarcza Na Wschód → ERWG – Europejska Rada Współpracy Gospodarczej. Bariera ideologiczna dzieliła przestrzeń światową na dwa systemy gospodarcze i towarzyszące temu organizacji. Gospodarka regionalna nie różniła się diametralnie od gospodarki centralnie zarządzanej pod koniec lat 80 XX wieku, ponieważ był to okres korwengencji układów. Gospodarka rynkowa nie miała czystej postaci wolno konkurencyjnej gospodarki rynkowej. W gospodarce rynkowej były elementy planowania (planowanie wymyśliła gospodarka kapitalistyczna). Mechanizm rynkowy jest mechanizmem niedoskonałym, czego przejawem jest sinusoida gospodarki rynkowej – bessa, hossa. Planowanie jest efektem myśli ekonomicznej w ramach gospodarki kapitalistycznej. Więc potrzebne było to co teoriach nazywa się „niewidzialną ręką sterującą”. Tą niewidzialną ręką sterującą było państwo – to było planowanie kapitalistyczne. „Niewidzialna ręka sterująca” czyli państwo – to chodziło o to, że ta ręka pełniła rolę łagodnego regulatora. Natomiast w komunizmie było z góry przewidziane ile czego produkować, po jakiej cenie, komu sprzedać i kiedy. Dwa rodzaje planowania Planowanie w gospodarce rynkowej oznaczało zupełnie co innego niż w gospodarce centralnej i zarządzanej Na wschodzie mieliśmy ideologie komunistyczną wynikającą z niej doktryny gospodarczej. Czy socjalizm był taki klasyczny? Nie był. Pod koniec lat 80-tych mieliśmy elementy tynkowe np. własność prywatną w handlu, własność prywatną w rolnictwie itd. Te dwa ustroje gospodarcze w układzie przestrzeni światowej wykazywały pewne formy zbliżenie między nimi była bariera ideologiczna. Jak zniknęła bariera ideologiczna mogło już dojść do zintegrowania dwóch systemów gospodarczych – rynkowej i gospodarki centralnie sterowanej i zarządzanej. Gospodarka rynkowa trwa nadal. Upadek Muru Berlińskiego, rozpad związku Radzieckiego i upadek socjalizmu w krajach europy środkowo-wschodniej w sposób bardzo istotny przyczynił się do zdynamizowania Tych procesów, które nabrały w końcu XX wieku wielkiego znaczenia. To one wykreowały świat w którym współcześnie żyjemy, one żądzą współczesnymi procesami gospodarczymi –proces globalizacji. Od początku lat 90-tych mamy do czynienia w przestrzeni (bo jesteśmy w gospodarce regionalnej) następuje procesów globalizacji. Globalizacja rozpoczęła się w okresie ekspansjonizmu rynkowego od konwiskadora Wtedy była już gospodarka globalna (od wielkich odkryć geograficznych 1410) Dynamizacja, która była w pogłosie ekspansjonizmu uległa gwałtownej dynamizacji po 90 roku. GLOBALIZACJA – jest to proces integracji gospodarczych, narodowych, któremu towarzyszy ujednolicenie zachowań ekonomicznych i zachowań społecznych. Wynikiem tego jest ujednolicenie stylów konsumpcji, stylów życia, integracji nauki, informacji itd. Nierozłączne atrybuty globalizacji Wolny przepływ ludzi, kapitału, informacji, technologii, idei, wiedzy i wartości. Formy globalizacji: 1. Globalizacja rynków 2. Globalizacja finansów - giełdy 3. Globalizacja kapitału – przejawem są KTN – korporacja trans narodowa – firmy o globalnym zasięgu, które nie są firmami narodowymi. Są to firmy zrzeszający kapitał między narodowy. 4. Globalizacja systemów zarządzania 5. Globalizacja systemów politycznych 6. Globalizacja konsumpcji 7. Globalizacja wiedzy i badań naukowych 8. Globalizacja stylów życia 9. Globalizacja idei i wartości – ochrona praw człowieka, walka z terroryzmem. Globalizacja jest bardzo istotnym elementem doprowadzającym do coraz silniejszej integracji gospodarek krajowych. Wraz z procesem globalizacji → integracji gospodarek nastąpi wyrównanie poziomu życia pomiędzy poszczególnymi obszarami geograficznymi. Czy globalizacja po 30 latach doprowadziła do zmniejszenia dysproporcji regionalnych w układzie przestrzeni światowej? NIE. Rozpiętości między bogatszymi, a biedniejszymi regionami wzrosły dwukrotnie. Globalizacja nie doprowadziła do zmniejszenia dysproporcji w rozkładzie dobrobytu społecznego. Dobrobyt społeczny jest wynikiem poziomu rozwoju gospodarczego. Na co dzieli się przestrzeń światowa: 1. Przestrzeń światowa dzieli się na bogatych i biednych 2. Przestrzeń światowa dzieli się na społeczeństwa wykształcone i nie wykształcone. Trzy typy przestrzeni światowej: 1. Regiony lub tzw., miejsca centralne Charakteryzują się wysokim poziomem rozwoju gospodarczego, wysokim stopniem akumulacji kapitału, wysokim poziomem wykształcenia społeczeństwa. Wysokim poziomem rozwoju infrastruktury gospodarczej i społecznej, rozwiniętą sferą B+R (badania + rozwój). Obszary centralne mają zdolność do tworzenia i absorpcji innowacji. Typowymi obszarami centralnymi są Stany Zjednoczone, Japonia, Wielka Brytania, Francja. 2. Regiony lub miejsca peryferyjne Charakteryzują się wysokim poziomem rozwoju gospodarczego, wysokim stopniem akumulacji kapitału, wysokim poziomem wykształcenia społeczeństwa. Wysokim poziomem rozwoju infrastruktury gospodarczej i społecznej, rozwiniętą sferą B+R (badania + rozwój) W regionach peryferyjnych nie występuje zdolność do tworzenia innowacji. Wykazują się tylko zdolnością do absorpcji innowacji. Typowym obszarem regionu peryferyjnego jest Szwecja. Wyznacznikiem centrum peryferia jest zdolność stworzenia innowacji. 3. Regiony marginalne Obszary marginalne są obszarami niekorzyści wynikających z procesów globalizacji. Cechują się odwrotnie niż przy regionach peryferyjnych i centralnych, czyli: Brak kapitału Niski poziom rozwoju Niski poziom wykształcenia społeczeństwa W tym obszarze występują negatywne trendy gospodarcze, których nie da się odwrócić przy wykorzystaniu istniejącego potencjału endogenicznego. Negatywne trendy gospodarcze w obszarze marginalnym można odwrócić poprzez zewnętrzne koło zamachowe.(zewnętrznym kołem zamachowym może być np. inwestor prywatny albo środki publiczne). Z punktu widzenia kraju też te obszary (centralne, peryferyjne, marginalne) można wyróżnić Obszary centralne – to będą największe miasta wraz z największymi ośrodkami akademickimi Obszary peryferyjne – to będą otaczające je obszary wchodzące w skład tzw. obszarów metropolitalnych Obszary marginalne – znajdziemy w obszarze Polski Wschodniej i wchodzący w jej skład 5 województw. Z punktu widzenia kapitału możemy wyróżnić 4 rodzaje regionów: I. Regiony, w których w procesach rozwoju historycznego nastąpi wysoki stopień akumulacji kapitału, a w których obecne tempo rozwoju nie pozwala na skonsumowanie istniejącej nadwyżki kapitałowej, przykład: wszystkie kraje kolonialne. II. Regiony, w których w wyniku rozwoju przemysłu nastąpiło takie zakumulowanie kapitału, że nie można tego skonsumować ze względu na istniejące tempo rozwoju, przykład: Niemcy. III. Regiony, w których brak jest nadwyżki kapitałowej, ale które posiadają dogodne warunki do inwestowania, przykład: Polska, kraje z Europy środkowo-wschodniej Gospodarka regionalna → rozkład procesów w przestrzeni. IV. Kapitał będzie przepływał z regionów I i II do regionów numer III. Podział świata według dominującego sposobu produkcji 1. AGRAZYZM – najbardziej prymitywny sposób produkcji. Są to zapuszczone kraje afrykańskie → liczba krajów stosujący agraryzm zmniejszyła się nieznacznie. 2. FORDYZM – trwał on od rewolucji do lat 70-tych XX wieku. Cechy produkcji fordystycznej: Produkcja wielka skalowa Taśma montażowa Długie linie technologiczne Mała elastyczność technologiczna Unifikowany produkt Odpersyfikowanie produktu końcowego Mała wrażliwość na gusty, preferencje konsumentów Charakterystycznym elementem były wielkie zakłady pracy → produkcja masowa. Epoka fordystyczna była związana z industrializacją → uprzemysłowienia, a industrializacja była związana z urbanizacją → umiastowienie. Stopień urbanizacji jest to liczba ludności zamieszkałych w miastach do ogółu liczby ludności. W latach 90 liczba krajów stosujących fordyzm zmniejszyła się. Domeną fordyzmu było prawo malejących kosztów krańcowych. Każdy produkt wyprodukowany obarczony jest mniejszym kosztem. 3. PROSFORDYZM – charakteryzuje się czymś odwrotnym niż fordyzm. Prosfordyzm charakteryzuje się: Spersyfikowany system pracy Krótkimi liniami technologicznymi Krótkie serie produktu Wysoka elastyczność technologiczna Dywersyfikacja produktu Skrócenie cyklu życia produktu Duża wrażliwość na zmiany gustów i preferencji konsumentów. Jeżeli chodzi o strukturę gospodarczą wraz z upadkiem fordyzmu narodził się Prosfordyzm dominujący sektor małych i średnich przedsiębiorstw. Prosfordyzm – narodził się po latach 70-tych XX wieku → okres restrukturyzacji gospodarki światowej. Liczba krajów prosfordyznistycznych po latach 30-tych rośnie w prosfordyzmie. Sektor małych i średnich przedsiębiorstw dominuje jeżeli chodzi o udział w ogólnej liczbie przedsiębiorstw natomiast udział PKB w podatkach jest nieco niższy od tego wskaźnika. 4. SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE – jest to największy znany sposób organizacji produkcji, który występuje w Stanach Zjednoczonych, Japonii. Co było związane w upowszechnieniem się modelu rynkowej gospodarki. Oprócz teorii globalnej wioski były koncepcje w warstwie etyczno-moralnej były wynikiem ruchu HIPI. Był to jeden z piękniejszych ruchów. Znaczny wpływ na to co się działo miał ruch MILKI Przyniósł bardzo znaczne konsekwencje które Europa odczuwa do dzisiaj. Ruch Milki to byli ludzie wykształceni którzy pracowali ale nie potrzebowali usamodzielnić się. W wyniku ruchu milki jest obecna sytuacja demograficzna. W Stanach Zjednoczonych tego ruchu nie było. Był on obecny: We Włoszech Hiszpanii W krajach europy środkowo-wschodniej. Immanentną cechą gospodarki rynkowej jest: Konkurencja Stratyfikacja społeczeństwa. Konkurencja – jest wtedy, gdy ktoś wygrywa, a ktoś przegrywa. Konkurencja jest upodmiotowiona. Czyli konkurencja może występować pomiędzy dwoma organizacjami, które mają podmiotowość. Rozmiary konkurencji: 1. Najwyższy poziom konkurencji – konflikt między państwami zrzeszonymi w bloku gospodarczo – społecznym. Trzy największe bloki gospodarcze: Unia Europejska (Niemcy, Anglia, Francja) ... Plik z chomika: marlena-wojcik-19 Inne pliki z tego folderu: 413463.ppt (931 KB) Bancassurance - króciutka(1).ppt (102 KB) Bancassurance.pptx (378 KB) Bancassurance czytanie.docx (1586 KB) Oferta bancassurence jako źródło przewagi konkurencyjnej w branży.pptx (71 KB) Inne foldery tego chomika: Dokumenty Galeria Prywatne Zgłoś jeśli naruszono regulamin Strona główna Aktualności Kontakt Dla Mediów Dział Pomocy Opinie Program partnerski Regulamin serwisu Polityka prywatności Ochrona praw autorskich Platforma wydawców Copyright © 2012 Chomikuj.pl