MODELE RYNKU

MODELE RYNKU
KONKURENCJA DOSKONAŁA
Zadanie 1
Wykresy przedstawiają sytuację na rynku sezamków i w firmie „Agata”. Wiedząc, że rynek sezamków jest rynkiem
doskonale konkurencyjnym wyznacz cenę za paczkę sezamków oraz wielkość produkcji firmy„Agata”.
P
P
MC
ATC
tys. paczek sezamków
0 10
tys. paczek sezamków
0 1
Rynek sezamków
Firma „Agata”
AVC
Co się stanie, jeżeli zostanie wprowadzona:
a) cena minimalna na sezamki P1 = 7;
b) cena maksymalna na sezamki P2 = 4 lub P3 = 2.
Zadanie 2
Wyznacz wielkości produkcji poszczególnych firm na rynku konkurencji doskonałej oraz podaj, ile wynosi wynik
ekonomiczny w punkcie równowagi
a) firma „Darek” P = 5
b) firma „Kuba” P = 4
c) firma „Marcin” P = 3
P
P
MC
P
ATC
MC
ATC
AVC
ATC
AVC
1
MC
1
1
0 1 2 3 4 5 6 7 8
X
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Y
Zadanie 3
Określ czy firma powinna zwiększyć czy zmniejszyć produkcję.
a) firma „Edyta”
b) firma „Bogna”
P = 3, X = 6
P = 3, X = 3
P▲
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Z
c) firma „Maciek”
P = 5, X = 7
P▲
P▲
MC
MC
MC
1
0 1 2 3 4 5 6 7 8
1
X
1
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Y
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Z
Zadanie 4
Popyt i podaż na rynku konkurencji doskonałej dane są równaniami:
X = 500 – 100P i X = 100P + 100.
Rysunek przedstawia koszty firmy działającej na tym rynku.
1) Nanieś na rysunek krzywą przychodu krańcowego firmy.
2) Oblicz, jaki wynik ekonomiczny osiąga firma przy optymalnym poziomie
produkcji oraz zaznacz go na rysunku.
3) Zaznacz na wykresie krzywą podaży firmy
4) Oblicz, ile jest firm na rynku, zakładając, ze wszystkie firmy działające na tym
rynku mają identyczne koszty.
Zadanie 5
Wykres przedstawia sytuację firmy „Aneta”. Opisz osie i wykresy, a następnie na podstawie rysunku uzupełnij tabelę (1
kratka = jedna jednostka pieniężna lub 1 sztuka dobra X), przyjmując, że „Aneta” jest w równowadze. Określ strukturę
rynku, na którym funkcjonuje firma oraz oceń jej sytuację ekonomiczną
TPP (X)
P
FC
VC
TC
AFC
AVC
ATC
TR
AR
WE (
Zadanie 6
Podpisz osie i wykresy oraz zaznacz na rysunkach (dla punktu równowagi):
całkowity koszt zmienny (VC)
całkowity koszt stały (FC)
przychód całkowity (TR)
wynik ekonomiczny
łączny koszt całkowity (TC)
wynik ekonomiczny
MONOPOL
Zadanie 1
Ile powinien produkować i po jakiej cenie sprzedawać oraz jaki wynik ekonomiczny (oblicz go i zaznacz na
wykresie)osiąga monopolista, jeżeli jego koszty kształtują się tak, jak pokazano na rysunkach, natomiast popyt rynkowy
dany jest równaniem:
a) P = 5 – X
b) P = 7 – X
c) P = 3 – 0,5X
MC
MC
MC
ATC
ATC
ATC
AVC
AVC
AVC
Zadanie 2
Popyt rynkowy dany jest równaniem: P = 8 – X, natomiast koszty monopolisty przedstawia rysunek. W jaki
sposób powinien zmienić wielkość produkcji i cenę monopolista, jeżeli obecna cena i wielkość produkcji wynosi:
a) X = 4; P = 4
b) X = 2; P = 6
c) X = 3; P = 5
MC
MC
MC
Zadanie 3
Poniższy rysunek przedstawia koszty pewnego monopolisty, produkującego dobro X (1 kratka to 1 j.p. lub 1 jednostka
dobra X). Wiedząc, że popyt rynkowy na dobro X można opisać równaniem: P = 8 – X, wykonaj następujące polecenia:
1) Na tym samym wykresie przedstaw krzywą popytu i krzywą MR monopolisty,
2) Wyznacz wielkość produkcji, jaką powinien wytwarzać monopolista, jeżeli nie różnicuje cen oraz podaj cenę, po jakiej
powinien sprzedawać swoje wyroby przy takiej wielkości produkcji;
3) Załóż teraz, że monopolista ma możliwość doskonałego różnicowania cen. Jaka będzie wielkość produkcji wynikająca z
punktu równowagi? Po jakiej cenie monopolista sprzeda ostatnią jednostkę dobra X?
4) Podaj, ile wyniesie wynik ekonomiczny monopolisty w punkcie równowagi, jeżeli nie różnicuje cen oraz w przypadku
doskonałego różnicowania cen.
5) Oblicz siłę monopolu w punkcie równowagi (przy braku różnicowania cen),
korzystając z formuły Lernera.
MC
ATC
3
Zadanie 4
Wykres przedstawia sytuację firmy „Rafał”. Opisz osie i wykresy, a następnie na podstawie rysunku uzupełnij tabelę
(1 kratka = jedna jednostka pieniężna lub 1 sztuka dobra X), przyjmując, że „Rafał” jest w równowadze. Określ strukturę
rynku, na którym funkcjonuje firma oraz oceń jej sytuację ekonomiczną
TPP (X)
P
FC
VC
TC
AFC
AVC
ATC
TR
AR
WE (
Zadanie 5
Podpisz osie i wykresy oraz zaznacz na rysunkach (dla punktu równowagi):
całkowity koszt zmienny (VC)
całkowity koszt stały (FC)
łączny koszt całkowity (TC)
przychód całkowity (TR)
wynik ekonomiczny
wynik ekonomiczny
Zadanie 6
Popyt na wyrób X opisuje równanie: P = 12 – X. Jedynym producentem dobra X (monopolistą) jest firma „Kasia”,
której koszt krańcowy i przeciętny przedstawiono w tabeli. Uzupełnij tabelę dla sytuacji braku różnicowania cen przez
„Kasię” i doskonałego różnicowania cen.
X
1
2
3
4
5
6
P
MC
TC
ATC
BRAK RÓŻNICOWANIA CEN
TR
MR
4
7
7
22
35
50
4
AR
WE
DOSKONAŁE RÓŻNICOWANIE CEN
TR
MR
AR
WE
Zadanie 7
Podpisz osie i wykresy. Na podstawie poniższego rysunku
określ, które punkty są właściwe do wyznaczenia wielkości
produkcji, gdy:
 firma maksymalizuje zysk i nie różnicuje cen
 firma jest w równowadze i stosuje doskonałe różnicowanie
cen
 została narzucona cena administracyjna na poziomie 0A
 firma maksymalizuje przychód całkowity
I
A
F
B
D
G
C
H
E
Zadanie 8
Zaznacz na wykresie (zakładając równowagę i doskonałe różnicowanie cen):
Wynik ekonomiczny:
Przychód całkowity:
Koszty całkowite:
Zadanie 9
Rysunek przedstawia popyt na dobro X w dwóch segmentach. Widząc, że firma jest w równowadze dla MC = MR = 1
jp. określ , ile i po jakiej cenie powinna sprzedawać na poszczególnych segmentach.
5
Zadanie 10
Monopolista może dokonać podziału rynku na dwa segmenty, w których krzywe popytu można opisać równaniami:
P = – ½ X + 5 oraz P = – 2X + 14. Koszt krańcowy (równy kosztowi przeciętnemu) jest stały równy 2 j.p. Oblicz wynik
ekonomiczny monopolisty w przypadku segmentacji rynku (przedstaw sytuację na jednym rysunku).
Zadanie 11
Firma ma możliwość sprzedawania w dwu segmentach (krzywe popytu w poszczególnych segmentach pokazują
rysunki 1 i 2, natomiast na ostatnim rysunku przedstawiono MC firmy). Oblicz jej wynik w przypadku, kiedy nie
stosuje segmentacji i w sytuacji, kiedy przeprowadzi segmentację:
6
MODELE RYNKU – ZADANIA RÓŻNE
Zadanie 1
Uzupełnij tabele, a następnie określ rodzaj rynku, na którym działa firma i oceń jej sytuację ekonomiczną. Zaproponuj
kierunek ewentualnych zmian w działaniu firmy. Przedstaw sytuację na rysunku oraz zaznacz pole odpowiadające
wielkości wyniku ekonomicznego.
1) firma „Epimyrma ravouxi”
TPP (X)
20
P
FC
VC
TC
MC
10
AFC
2
AVC
ATC
5
TR
200
MR
10
AR
WE (
VC
TC
200
MC
15
AFC
AVC
min.
ATC
TR
MR
15
AR
WE (
100
VC
TC
MC
5
AFC
AVC
10
ATC
TR
50
MR
10
AR
WE (
VC
TC
MC
5
AFC
2
AVC
ATC
TR
50
MR
5
AR
WE (
-10
TC
MC
6
AFC
2
AVC
ATC
TR
50
MR
5
AR
WE (
10
2) firma „Formica aquilonia”
TPP (X)
10
P
FC
3) firma „Formica forsslundi”
TPP (X)
5
P
FC
10
4) firma „Formica lugubris”
TPP (X)
P
10
FC
5) firma „Formica uralensisa”
TPP (X)
P
10
FC
VC
Zadanie 2
Na podstawie poniższych danych oceń sytuację ekonomiczną firm oraz przedstaw ją na wykresie. Oceń, czy firmy
znajdują się w równowadze oraz czy powinna zmienić wielkość produkcji.
 MC > AVC > P > MR;
 ATC = MC < MR = AR;
 AVC < MC = MR = AR < ATC,
 AVC = P > MC = MR;
 MR = MC < P = ATC,
 AVC = MC = MR = P < ATC.
Zadanie 3
Przedstaw graficznie wpływ następujących zdarzeń na sytuację rynkową oraz/lub sytuację firmy działającej na tym
rynku:
a) wzrost popytu rynkowego (załóż, że jest to rynek konkurencji doskonałej),
b) wzrost popytu rynkowego (załóż, że jest to konkurencja niedoskonała),
c) wejście na rynek dużej ilości nowych firm (załóż, że jest to konkurencja doskonała),
d) wejście na rynek dodatkowej firmy (załóż, że jest to oligopol),
e) wzrost ceny dobra komplementarnego w stosunku do danego dobra (pokaż wpływ zdarzenia zarówno dla
konkurencji niedoskonałej, jak i konkurencji doskonałej),
f) wzrost ceny dobra substytucyjnego w stosunku do danego dobra (pokaż wpływ zdarzenia zarówno dla
konkurencji niedoskonałej, jak i konkurencji doskonałej),
g) stosowanie przez firmę reklamy.
Zadanie 4
Poniższe wykresy przedstawiają krzywe popytu i podaży na doskonale konkurencyjnym rynku dobra X (rys. 1)
oraz MC i ATC firmy działającej na tym rynku (rys. 2). Opisz osie i wykresy. Przedstaw graficznie wpływ
poniższych zdarzeń na sytuację na rynku i w firmie oraz omów, co się stanie z wynikiem ekonomicznym firmy (w
punkcie równowagi). Zaznacz wynik ekonomiczny po zmianie w każdej z firm.
a) wzrost rynkowego popytu
b) wzrost podaży rynkowej
rys. 1. RYNEK
rys. 2. FIRMA
rys. 1. RYNEK
7
rys. 2. FIRMA
OLIGOPOL
Zadanie 1
Pewna duża firma „Gargamel” planująca wejście na rynek dobra X (zdominowany przez przedsiębiorstwa należące
do Smurfów) przeprowadziła badania, które dostarczyły następujących informacji:
 na rynku funkcjonuje 10 firm, których łączną podaż można opisać równaniem: P = 1 + X
 zależność między ceną a wielkością popytu rynkowego przyjmuje postać funkcji liniowej: P = 7 – X
Znając przebieg krzywej kosztów krańcowych firmy „Gargamel” oceń, po jakiej cenie powinna zacząć sprzedawać
dobro X oraz na jaki udział w rynku może liczyć. Ustal również, jaki udział (łącznie) w zaspokajaniu popytu będą
miały smurfowe firmy, które do tej pory funkcjonowały na rynku. Przedstaw sytuację rynku dobra X oraz firmy
„Gargamel” na wykresach.
jp
MC
X
Zadanie 2
Pewna duża firma, której MC i ATC przedstawiono na
wykresie chce wejść na rynek, na którym popyt i podaż można
opisać równaniami: P = 14 – X i P = 4 + X. Wyznacz wielkość
produkcji i cenę, z jaką firma powinna wejść na rynek oraz
oblicz, jaki wynik ekonomiczny wówczas osiągnie oraz jaki
będzie mieć procentowy udział w rynku.
Zadanie 3
Rysunek przedstawia krzywą kosztu krańcowego firmy „Leptothorax affinis”, będącejA
oligopolistą, oraz popytu na dobra przez nią produkowane.
 narysuj MR firmy;
 który odcinek stanowi fragment popytu charakterystycznego dla sytuacji, kiedy
konkurenci naśladują zmiany cen (zaznacz prawidłową odpowiedź): AB, AC, BC?
 podaj, ile wynosi cena i wielkość produkcji w punkcie równowagi firmy
„Leptothorax affinis”.
MC
B
C
8
Zadanie 4
Na wykresie przedstawiona jest krzywa popytu oligopolisty, który produkuje w punkcie A.
a) Wielkość produkcji wynosi ............. a cena ............
W jakim przedziale może wahać się wielkość kosztu
krańcowego, aby producent nie zmienił parametrów
produkcji? MC  ..........................
P
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
b) Co stanie się z przychodami tej firmy i wynikiem
ekonomicznym jeśli jej koszt krańcowy wzrośnie z 8,5
do 9 j.p.?
A
c) Co stanie się jeśli firma będzie chciała obniżyć cenę, a
co jeśli będzie chciała cenę podnieść?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 X
Zadanie 5
Dwie firmy – Leptothorax interruptus i Leptothorax nadigi – działające na rynku dobra X zawarły porozumienie kartelowe.
Koszty całkowite firmy Leptothorax interruptus można opisać funkcją: TC1 = X2, natomiast firmy Leptothorax nadigi – TC2
= 0,5X + 0,25X2. Popyt rynkowy na dobro X przedstawia rysunek. Ile powinien produkować kartel i po jakiej cenie
sprzedawać? Ile powinny produkować poszczególne firmy?
Leptothorax interruptus
Leptothorax
nadigi
Kartel
9
Zadanie 6
Dwie firmy zawarły porozumienie kartelowe. Ich koszty przedstawiają rysunki. Ile i po jakiej cenie będą sprzedawać firmy,
jeżeli cały kartel (optymalizując swój wynik ekonomiczny) sprzedaje 900 sztuk dobra i sprzedaje je za cenę 4 j.p., przy
czym koszt krańcowy kartelu towarzyszący tej wielkości produkcji wynosi 2 j.p.
MCI
firma I: wielkość produkcji X =
cena P =
firma II: wielkość produkcji X =
cena P =
10
MCII