Program przeciwdziałania wadom postawy ciała u dzieci i młodzieży

ZADANIA RODZICÓW WYNIKAJĄCE Z PROCEDURY I PROGRAMU*
Krok I
Spotkanie informacyjne z udziałem pielęgniarki medycyny szkolnej
 Omówienie problemu wad postawy ciała występujących u dzieci
 Uświadomienie konieczności informowania pielęgniarki i wychowawcy klasy
o stanie zdrowia dziecka i problemach zdrowotnych w rodzinie
 Poinformowanie o zakresie i terminach badań przesiewowych
 Uświadomienie zagrożeń wynikających z pochopnie wystawianych zwolnień
dziecka z zajęć wychowania fizycznego.
Krok V
 Rodzice uzupełniają Kartę profilaktycznego badania lekarskiego ucznia
 Udają się do lekarza poz w terminie zaleconym przez pielęgniarkę szkolną
 Rodzice przekazują lekarzowi Kartę wraz z Opisem.
Krok VI
Profilaktyczne badanie lekarskie dziecka w obecności rodziców
 Lekarz po zbadaniu dziecka diagnozuje problemy zdrowotne.
 Informuje rodziców o problemach zdrowotnych dziecka, określa dalsze
postępowanie, uświadamia potrzebę zaangażowania w działania mające
przywrócić właściwą postawę ciała i wyjaśnia wydane zalecenia:
 w stosunku do dziecka chorego – wydaje skierowanie do specjalisty;
 w stosunku do dziecka z problemami w zakresie postawy ciała zaleca udział
w gimnastyce korekcyjnej organizowanej w szkole, ćwiczenia w domu pod
nadzorem rodziców, kieruje do fizjoterapeuty.
 Klasyfikuje do grup wf
 Uzupełnia Kartę i ewentualnie Opis zaburzeń w postawie ciała
Krok VII
 Rodzic niezwłocznie oddaje Kartę pielęgniarce medycyny szkolnej.
Krok X
Uruchomienie grup interwencyjnych
Do dotychczasowych podziałów na zajęciach wf i gimnastyce korekcyjnej
Procedura proponuje profesjonalną, indywidualną interwencję fizjoterapeuty, który
oprócz pracy z dzieckiem, uczy rodziców jak ćwiczyć w domu razem z dzieckiem
i na co zwracać uwagę, by nie dopuszczać do pogłębiania zaburzeń – tzw.
reedukacja posturalna.
* Pełne informacje na stronie:www.kuratorium.opole.pl/wadypostawy/
Program przeciwdziałania wadom postawy ciała
u dzieci i młodzieży w województwie opolskim
Wady postawy ciała u dzieci i młodzieży to problem
zdrowotny i społeczny. Wyniki badań specjalistów
potwierdzają wyraźne nieprawidłowości w rozwoju narządu ruchu i statyki ciała
u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Populacja ta wymaga szczególnej troski
i stworzenia optymalnych warunków rozwoju, na co zwrócono uwagę
w Narodowym Programie Zdrowia na lata 2007-2015.
Z badań przesiewowych przeprowadzonych w 2008 r. wynika, że problem
zaburzeń osi kręgosłupa lub wad kończyn dolnych, wymagających doboru
odpowiednich ćwiczeń korekcyjnych dotyczy ok. 49% dzieci w wieku
przedszkolnym, 62% uczniów szkół podstawowych i 60% gimnazjalistów.
Ocena postawy ciała wchodzi w zakres badań przesiewowych prowadzonych
w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej przez pielęgniarki na terenie szkoły.
Każdy uczeń z dodatnim wynikiem testu przesiewowego powinien być skierowany
na badania diagnostyczne. Dzieci i młodzież z zaburzeniami postawy ciała
wymagają:
 opieki lekarza ortopedy - leczenia lub korekcji,
 systematycznych ćwiczeń korekcyjnych także w ramach zajęć wf,
 porady w zakresie doboru mebli w szkole i w domu,
 porady w zakresie przyjmowania właściwej pozycji w czasie siedzenia i snu,
 doboru obuwia, wkładek ortopedycznych itd.
W aktualnie obowiązującym systemie zauważa się następujące problemy:
 brak stałego monitorowania ucznia ze stwierdzonym zaburzeniem w postawie
ciała pod względem efektywności działań interwencyjnych
 brak obiektywnych metod oceny postawy ciała
 niski stopień realizacji profilaktycznych badań lekarskich u uczniów
 niewystarczająca informacja o dostępności lekarza specjalisty dla dzieci ze
stwierdzoną wadą postawy ciała w poradniach wad postawy, ortopedycznych
i chirurgicznych,
 niewystarczająca współpraca między dyrekcją i pracownikami szkoły
a pielęgniarką medycyny szkolnej oraz pielęgniarką a lekarzem poz,
 dyrektorzy szkół często nie dostrzegają potrzeby tworzenia warunków
sprzyjających prawidłowej postawie ciała uczniów


organy prowadzące często nie dostrzegają konieczności wsparcia szkoły
(także finansowego) w organizowaniu adekwatnych działań interwencyjnych
niska świadomość rodziców w zakresie powszechności występowania wad
postawy ciała u dzieci i młodzieży oraz małe zaangażowanie w podejmowanie
działań sprzyjających prawidłowej postawie ciała dziecka.
W celu usystematyzowania i ujednolicenia postępowania w zakresie
przeciwdziałania wadom postawy ciała u dzieci i młodzieży powstał zespół, który
pod kierownictwem Pan Ryszarda Wilczyńskiego, Wojewody Opolskiego,
opracował „Procedurę postępowania w zakresie przeciwdziałania wadom
postawy ciała u dzieci i młodzieży w województwie opolskim", w której
uwzględniono rolę środowiska rodziny, szkoły i ochrony zdrowia. Procedura
pozwoli na wdrożenie programów przeciwdziałania wadom postawy ciała i tym
samym wyeliminowanie wymienionych wyżej problemów oraz podniesienie
świadomości i uwrażliwienie uczniów, rodziców, nauczycieli i pracowników
ochrony zdrowia na problem powszechnie występujących wad postawy ciała,
a w konsekwencji na podniesienie poziomu zdrowotności społeczeństwa.
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ W PROGRAMIE
1. Wdrożenie Programu - rok szkolny 2008/2009. Wszczęcie realizacji Programu
w szkołach - początek II semestru.
2. Podpisanie Porozumienia o współpracy – 20.11.2008 r.
3. Wdrożenie przez OCZP zadań ujętych w Programie, realizowanych przez
pielęgniarki medycyny szkolnej i lekarzy poz:
- do 30 listopada poinformowanie o przynależnych zadaniach, przekazanie
treści Programu oraz narzędzi (Opis zaburzeń postawy ciała oraz Zestawienie
wad postawy ciała i potrzeb w zakresie działań interwencyjnych)
- od grudnia pielęgniarki medycyny szkolnej każdemu dziecku ze stwierdzonym
odchyleniem od normy w zakresie oceny postawy ciała, założą dodatkową
dokumentację do karty profilaktycznego badania lekarskiego ucznia
4. Stworzenie strony internetowej Programu - do 15 listopada 2008 r.
www.kuratorium.opole.pl/wadypostawy/
5. Szkolenie pielęgniarek medycyny szkolnej w zakresie rozpoznawania i oceny
zaawansowania wad postawy ciała - od września do 30 listopada 2008 r.
6. Przygotowanie przez Politechnikę Opolską materiałów informacyjnych, które
będą wykorzystane przez pielęgniarki medycyny szkolnej na spotkaniach
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
z rodzicami i uczniami. Opracowanie zestawu ćwiczeń śródlekcyjnych do 30 listopada 2008 r. Umieszczenie materiałów na stronie Programu.
Zebranie deklaracji jst przystąpienia do realizacji Programu oraz wyznaczenie
samorządowych koordynatorów - do 15 grudnia 2008 r.
Określenie przez OOW NFZ kryteriów przyjęć w poradniach specjalistycznych
(poradnie wad postawy, urazowo-ortopedyczne, rehabilitacyjne) i zapewnienie
dostępności do tych świadczeń dzieciom i młodzieży - do 31 grudnia 2008 r.
Przygotowanie przez OOW NFZ ulotki informacyjnej zawierającej dane
teleadresowe ww. poradni oraz godziny przyjęć. Dostarczenie ich lekarzom
poz - do 31 grudnia 2008 r.
Zorganizowanie wojewódzkiej konferencji dla dyrektorów szkół informującej
o idei oraz zadaniach wynikających z Programu – 9 stycznia 2009 r. Zebranie
deklaracji przystąpienia do Programu oraz wyznaczenie szkolnych
koordynatorów - do 15 stycznia 2009 r.
Przygotowanie przez dyrektorów szkół i placówek oświatowych, w ramach
realizacji Szkolnych Programów Profilaktyki, strategii wdrażania Programu do 30 stycznia 2009 r. Materiał pomocny w opracowywaniu strategii dyrektorzy
otrzymają w formie załącznika do Programu
Utworzenie bazy danych realizatorów Programu – do 15 stycznia 2009 r.
Sporządzenie przez pielęgniarki medycyny szkolnej raportu dla dyrektorów
szkół (wg dostarczonego wzoru) o występujących wadach postawy ciała
i potrzebach zdrowotnych u uczniów danych szkół - koniec I semestru
Sporządzenie przez dyrektorów szkół raportu o potrzebach zdrowotnych
uczniów (w oparciu o informacje dostarczone przez pielęgniarki medycyny
szkolnej) i przekazanie go organom prowadzącym w najkrótszym możliwym
czasie, by od początku II semestru uruchomić grupy interwencyjne.
Zorganizowanie wojewódzkiej konferencji szkoleniowej dla samorządowych
i szkolnych koordynatorów informującej o idei oraz ich zadaniach
wynikających z Programu - I dekada lutego 2009 r.
Przygotowanie przez pielęgniarki medycyny szkolnej rocznego sprawozdania
z realizacji zadań w ramach Programu (na druku przygotowanym przez OCZP
przesyłanym razem ze sprawozdaniem MZ-06) - do 30 września 2009 r.
Ewaluacja - w okresie od 1 czerwca do 31 sierpnia 2009 roku nastąpi
podsumowanie wdrażania Procedury, zostaną określone mocne i słabe strony
projektu, mogące mieć wpływ na jego uzupełnienie lub zmianę.
Ewaluację przeprowadzi OCZP we współpracy z Kuratorium Oświaty.