1. Wyjaśnij terminy: a) erozja

1. Wyjaśnij terminy:
a) erozja – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .
b) ruchy masowe – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …. . .
c) wietrzenie – . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .
.................................................................... .................
b) akumulacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .
7. Wrysuj strzałkę oznaczającą kierunek wiatru tworzącego barchan.
8. Uzupełnij zdanie, wpisując nazwę wybrzeża odpowiedniego typu.
Wysokie wybrzeże z długimi, wąskimi zatokami, będącymi zatopionymi dolinami lodowców górskich,
to wybrzeże . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Pod rysunkami typów wybrzeży charakterystycznych dla Europy wpisz ich nazwy, miejsce wystepowania w
Europie ( państwo)
2. Wpisz w odpowiednie miejsca w tabeli podane formy:
żleb, stożek napływowy, mierzeja, jaskinia, dolina lodowcowa, morena denna.
FORMY POWSTAŁE WSKUTEK DZIAŁANIA
PROCESÓW NISZCZĄCYCH
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
FORMY POWSTAŁE WSKUTEK DZIAŁANIA
PROCESÓW BUDUJĄCYCH
………………………………………………………….
………………………………………………………….
………………………………………………………….
……………………………………..
( typ wybrzeża )
…………………………………….
( nazwa państwa )
3. Podkreśl przekrój przedstawiający dolinę utworzoną przez wody płynące.
a)
b)
…………………… ……………
( typ wybrzeża )
………………………………..
( nazwa państwa )
……………………………………
( typ wybrzeża )
……………………………………….
( nazwa państwa )
10. Na Ziemi nieustannie zachodzą procesy erozji ( żłobienia i niszczenia ) oraz akumulacji
( budowania ).Pod rysunkami wpisz nazwy form i procesów, które doprowadziły do ich powstania.
4. Połącz strzałkami nazwy dominujących procesów zachodzących w korycie rzecznym z odpowiadającymi im
odcinkami biegu rzeki.
Proces:
erozja wgłębna •
korazja •
erozja boczna •
Bieg:
* dolny
* środkowy
* górny
akumulacja •
5. Podkreśl nazwy powierzchniowych form rzeźby krasowej:
żłobki, jaskinie, polja, stalaktyty, mogoty, stalagnaty.
6. Odczytaj z wykresu, na jakiej wysokości
przebiega granica wiecznego śniegu
w Himalajach (około 30°N).
…………………………………..
( forma)
…………………………………..
( forma )
…………………………………………
( forma)
…………………………………..
( proces)
……………………………………..
( proces)
………………………………………
( proces)
11.
a)
b)
c)
Podaj nazwy skał, które powstaną w wyniku metamorfozy z:
wapieni……………………………………………………………………….
piaskowca……………………………………………………………….……
granitu …………………………………………….………………………..
12. Przyporządkuj rodzaje skał do warunków ich powstawania:
a) magmowe głębinowe,
b) osadowe pochodzenia chemicznego
c) okruchowe
d) metamorficzne
13.
a)
b)
c)
d)
A) powstały z innych skał pod wpływem wysokiej temperatury i ciśnienia,
B) powstały w głębi skorupy ziemskiej przez powolne krzepnięcie magmy w
głębi ziemi;
C) powstały ze zwietrzeliny innych skał,
D) powstały w wyniku wytrącania z roztworów wodnych.
Podkreśl punkt, w którym wymienione zostały wyłącznie skały osadowe:
gabro, sól kamienna, marmur,
siarka, węgiel brunatny, gaz ziemny,
ropa naftowa, granit, andezyt,
bazalt, sól potasowa, grafit.
14. Zaznacz rodzaj klimatu, w którym procesy krasowienia zachodzą najintensywniej.
a)
b)
gorący i suchy
zimny i wilgotny
15.
A.
B.
C.
D.
Przyporządkuj wymienionym procesom odpowiadający im opis.
Erozja wgłębna……
a) niszczenie powierzchni skalnych przez piasek.
Korazja …………
b) rozcinanie podłoża i pogłębianie doliny.
Wietrzenie fizyczne ……
c) niszczenie wysokiego brzegu przez fale.
Wietrzenie chemiczne …….
d) niszczenie skał polegające na ich rozdrabnianiu pod wpływem
czynników fizycznych;
Akumulacja rzeczna………….
e) niszczenie skał powoduje zmianę ich składu chemicznego
f) osadzanie materiału niesionego przez rzekę u jej ujścia .
E.
c) gorący i wilgotny
d) zimny i suchy
16. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli formy: żleb, stalaktyt, dolina rzeczna, morena czołowa,
sandry.
FORMY POWSRAŁE WSKUTEK DZIAŁAŃ:
procesów niszczących
procesów budujących
17. Uzupełnij tabelę wpisując we właściwe miejsca nazwy czynników i procesów, które doprowadziły do
powstania wymienionych w tabeli form.
FORMA TERENU
MIERZEJA
WYDMA PARABOLICZNA
GOŁOBORZE
JEZIORO RYNNOWE
CZYNNIK RZEŹBOTWÓRCZY
PROCES RZEŹBOTWÓRCZY
20. Podkreśl w tekście właściwe określenia.
W wyniku nasuwania się na siebie płyt litosfery tworzą się góry fałdowe / zrębowe. Góry młode powstały w erze
paleozoicznej / kenozoicznej. Ich wierzchołki są ostre / zaokrąglone, a wysokości względne stosunkowo duże /
małe.
21. Uporządkuj podane wydarzenia geologiczne od najstarszego:
alpejskie ruchy górotwórcze, dominacja amonitów, powstanie węgla kamiennego, zlodowacenie półkuli
północnej
1.
……………………………………………………………………………………………………
2. …………………………………………………………………………………………………….
3. ……………………………………………………………………………………………………
4. ……………………………………………………………………………………………………
22.
Skała:
a)
b)
c)
d)
A.
B.
C.
D.
E.
Przyporządkuj skały do opisów ich powstania:
sól kamienna
…………………
wapień
…………………
węgiel kamienny …………………
marmur
…………………
Utworzyła się z przeobrażenia wapienia pod wpływem wysokiej temperatury.
Powstała z obumarłych roślin w środowisku bagiennym.
Została utworzona w wyniku wytrącania się osadów wody morskiej.
Powstała w wyniku nagromadzenia się minerałów i materii organicznej na dnie morza.
Utworzyła się w wyniku zastygania magmy wewnątrz Ziemi.
23. Kamieniołomy oraz występujące tam skały wapienne są dokumentem przeszłości geologicznej Ziemi.
Świadczą one o tym, że obszar obecnego kamieniołomu w przeszłości :
A. był zalany ciepłym morzem
C. tworzył się w warunkach gorącego klimatu
B. tworzył się w czasie ruchów górotwórczych
D. związany jest z pobytem lądolodu
18. Z każdego zestawu skał wykreśl jedną niepasującą do pozostałych. Uzasadnij wybór.
marmur, gnejs, gips, kwarcyt …………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
ił, zlepieniec, piasek, żwir ……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
węgiel brunatny, torf, węgiel kamienny, piaskowiec …………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..
less, andezyt, piaskowiec, sól kamienna ……………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
24. Podkreśl nazwy minerałów:
piaskowiec, kwarc, wapień, granit, mika, marmur.
25. Rozpoznaj erę na podstawie opisu:
a) Skamieniałością przewodnią tego okresu są graptolity. Rozwinęły się również wtedy pierwsze rośliny
lądowe………………………………………
b) W okresie tym nastąpił gwałtowny rozwój skorupiaków, w tym amonitów i belemnitów. Powstały duże pokłady
skał wapiennych . Pod koniec okresu wyginęły wielkie gady lądowe……………………………………..
c) W starszej części okresu nastąpiło gwałtowne ochłodzenie klimatu, w wyniku czego duże obszary Ziemi zostały
pokryte lądolodem. W młodszej części tego okresu powstał Bałtyk…………………………………….
25. Obok rysunku wpisz nazwę przedstawionej formy oraz procesu, który doprowadził do jej powstania.
19. Podaj nazwę form powstałych w
wyniku
wietrzenia
chemicznego,
a
przedstawionych na rysunku oznaczonych
numerem:
5. ………………………………………………..
8. ……………………………………………….
Proces:
Forma:
……………………………………………
……………………………………………..