listopad

Przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego z geografii - lista zadań nr 3
1. Na podstawie poniższych opisów rozpoznaj, a następnie podaj nazwy rodzajów wietrzenia.
a) W procesie tym rozwój i aktywność życiowa organizmów roślinnych oraz zwierzęcych powoduje zmiany
fizyczne oraz chemiczne skał.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) Pod wpływem czynników fizycznych skała rozpada się na bloki, okruchy i pył. Jej skład chemiczny
pozostaje jednak niezmieniony.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
2. Podkreśl czynnik sprzyjający procesom krasowym.
a) Duża grubość warstw skał węglanowych.
b) Ujemna temperatura powietrza.
c) Duża częstotliwość zamarzania i rozmarzania wody w szczelinach skalnych.
d) Brak opadów atmosferycznych.
3. Podkreśl nazwy form krasu powierzchniowego.
żłobek krasowy, stalaktyt, lejek krasowy, polje, stalagnat, komin krasowy, mogot
4. Zaznacz poprawne dokończenie zdania.W górnym biegu rzeki przeważa... erozja boczna./ akumulacja
rzeczna./ erozja wgłębna / deflacja.
5. Zaznacz ilustrację przedstawiającą typ doliny utworzonej w wyniku rzeźbotwórczej działalności rzeki.
6. Wymień dwa przykłady elementów krajobrazu polodowcowego powstałego w wyniku
działalności lodowców górskich.
• ......................................................... ... ...
• .............................................
7. Podaj nazwę typu wybrzeża przedstawionego
na poniższej ilustracji. Następnie opisz sposób
jego powstawania.
Typ wybrzeża: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sposób powstawania: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
...............................................
...............................................
8. Wpisz obok zdania prawdziwego literę P, a obok
fałszywego – literę F.
a) Oz to blok skalny zdarty z podłoża i przeniesiony przez lądolód na znaczne odległości. . . . . .
b) Abrazja jest procesem polegającym na niszczeniu brzegów przez fale morskie. . . . . .
c) „Takyr” to nazwa pustyni ilastej stosowana w Azji Środkowej. . . . . .
d) Bruk deflacyjny stanowi warstwę większych fragmentów skalnych, która powstała wskutek wywiania
przez wiatr drobniejszego materiału skalnego. . . . . .
9. Uzupełnij tabelę, wpisując właściwe nazwy czynników i procesów rzeźbotwórczych oraz nazwy form rzeźby
terenu.
Czynnik rzeźbotwórczy
Proces rzeźbotwórczy
Forma rzeźby terenu
korazja
abrazja
lodowiec górski
dolina U-kształtna
fale morskie
plaża
10. Połącz w pary nazwy skał i właściwą informację dziejach Ziemi:
Wapienie
 Występowanie zjawisk wulkanicznych
Skały magmowe
 Na tym obszarze było morze
Węgiel kamienny
 Klimat gorący i suchy
Sól kamienna
 W karbonie na tym obszarze rosły paprocie, skrzypy i widłaki




11. Podane poniżej nazwy skał wpisz do właściwych kolumn tabeli:
Magmowe
Osadowe
okruchowe
Skały
Osadowe
organiczne
Minerały
Osadowe
chemiczne
Złoto, srebro, bazalt, piasek torf, sól kamienna ropa naftowa, glina, granit, gips, marmur
12. Uszereguj wydarzenia w kolejności od najstarszego do najmłodszego (1 – wydarzenie
najstarsze):
…….fałdowanie kaledońskie
……powstanie węgla kamiennego …….wypiętrzenie Alp i Karpat
zlodowacenia …….narodziny pierwszej komórki …….wyginięcie dinozaurów
13. Podkreśl formy terenu powstałe w procesie erozji:
Delta, dolina U- kształtna, gołoborza, meandry, klif, wzgórza moren czołowych
14. Połącz w pary:
 Erozja
 Rozkruszanie skał na skutek zamarzania wody w
szczelinach
 Wietrzenie fizyczne
 Niszczenie powierzchni Ziemi przez wodę, wiatr, i
lodowiec
 Wietrzenie chemiczne
 Rozpuszczanie skał wapiennych przez wodę z
dwutlenkiem węgla
 Akumulacja
 Gromadzenie rozkruszonego materiału skalnego
15. Połącz formę rzeźby terenu z procesem, który spowodował jej powstanie.
klif 
dolina V-kształtna 
grzyb skalny 
mogot 
wzniesienia moreny czołowej 
16.
 krasowienie
 abrazja
 erozja lodowcowa
 korazja
 erozja wgłębna
 akumulacja lodowcowa
Przyporządkuj wymienionym procesom odpowiadający im opis.
A. erozja boczna . . . . .
B. akumulacja rzeczna . . . . .
C. wietrzenie chemiczne . . . . .
a. Niszczenie skał powodujące zmianę ich składu chemicznego./ b. Osadzanie materiału niesionego przez
rzekę u jej ujścia ./ c. Podcinanie brzegów rzeki prowadzące do poszerzania się doliny. / d. Rozcinanie
podłoża i pogłębianie doliny.
17. Podpisz elementy zaznaczone na ilustracji,
korzystając z podanych określeń.
(zrąb, uskok, fałd, rów tektoniczny, epicentrum)
18. Podaj nazwy procesów rzeźbotwórczych,
dominujących w poszczególnych odcinkach biegu
rzeki, oznaczonych na rysunku obok literami A, B i C.
A
B
C