Nr projektu: "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA Str./str.: W-490.10 10. Możliwości finansowania inwestycji proekologicznych 1/8 Nr projektu: W-490.10 "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA Str./str.: 2/8 Na rynku rozwinęły się różne formy finansowanie inwestycji proekologicznych. Możliwe sposoby pozyskania środków na finansowanie takich inwestycji przedstawia poniższa tabela. Żródła/Formy Zobowiązania Udziały kapitałowe Dotacje X X finansowe Fundusze ekologiczne X Fundacje X Banki X X Instytucje leasingowe X X Fundusze inwestycyjne X X Podmioty zainteresowane realizacją inwestycji modernizacyjnych posiadają możliwości pozyskania kapitału inwestycyjnego z co najmniej kilku źródeł. Podstawowymi źródłami pozyskania kapitału są: - finansowanie ze środków własnych, - finansowanie długiem, - dotacje, subwencje, granty, - leasing, - finansowanie przez stronę trzecią. Poniżej przedstawiono najbardziej popularne możliwości pozyskania funduszy na inwestycje proekologiczne. Istnieje jednak szereg mniejszych fundacji i organizacji o charakterze regionalnym, które mogą być pomocne we współfinansowaniu tego typu przedsięwzięć. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA i GOSPODARKI WODNEJ Pożyczki i dotacje ze środków Narodowego Funduszu przyznawane są na cele określone w Ustawie z dn. 31 stycznia 1980 r. (z późniejszymi zmianami) o ochronie i kształtowaniu środowiska. Można wyróżnić dwie formy finansowania inwestycji proekologicznych przez Narodowy Fundusz: - pożyczki - dotacje. Nr projektu: Str./str.: 3/8 W-490.10 "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA Narodowy Fundusz udziela pożyczek i dotacji na podstawie umowy zawartej z wnioskodawcą. Narodowy Fundusz udzielając pożyczek stosuje preferencyjne oprocentowanie ustalane w odniesieniu do stopy redyskontowej weksli [s.r.w] ustalanej przez Narodowy Bank Polski. Oprocentowanie pożyczek udzielanych gminą jest zależne od dochodów budżetowych ogółem na mieszkańca w 1999 r. i jest zgodne z poniższym zestawieniem. Dochód ogółem na mieszkańca [PLN] Wskaźnik rocznym < 930 0,1 930 - 1050 0,3 1051 – 1350 0,5 > 1350 0,65 *) oprocentowania [s.r.w.] w stosunku * dane za rok 2001 Oprocentowanie w wysokości 0,4 s.r.w. w stosunku rocznym stosowane jest przy udzielaniu pożyczek na przedsięwzięcia związane z likwidacją niskiej emisji, wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, rekultywacją terenu, ochroną i hodowlą lasów, urządzeniami i systemami ochrony przed hałasem. Wysokość oprocentowania pożyczek wyższych niż 10 mln. zł ustalona jest w drodze negocjacji. Udzielona pożyczka nie może przekroczyć 50 % kosztów inwestycyjnych przedsięwzięcia, a przy udzielaniu na to samo przedsięwzięcie dotacji i pożyczki - łączne dofinansowanie nie może przekroczyć 70% kosztów inwestycyjnych. Pożyczka udzielona ze środków Narodowego Funduszu może być częściowo umorzona na wniosek pożyczkobiorcy. Dotacje ze środków finansowych Narodowego Funduszu mogą być udzielane m. in. n a inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska. Dotacja udzielona jednostkom samorządu terytorialnego, których dochód na jednego mieszkańca w 1999 r. nie przekracza 930 zł stanowi 30% kwoty ogółem podanej we wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia, na które jest przeznaczona. Nr projektu: "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA Str./str.: W-490.10 4/8 WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dofinansowuje zadania z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, po rozpatrzeniu wniosków podmiotów podejmujących te zadania, poprzez udzielenie pożyczek i dotacji na podstawie umów zawieranych w formie pisemnej. Fundusz może również dofinansować zadania poprzez: - umowy z bankami i innymi organizacjami finansowymi o wspólnym finansowaniu zadań, - dopłaty do odsetek do kredytów udzielonych przez banki na podstawie umów z Funduszem, - dofinansowania leasingowej formy zakupów inwestycyjnych. Pożyczki ze środków finansowych Funduszu przyznawane są zgodnie z priorytetami określonymi w polityce ekologicznej państwa i województwa, ujętymi w corocznie opracowywanej liście zadań priorytetowych oraz zgodnie z kryteriami wyboru przedsięwzięć i planem działalności Funduszu. Na liście znalazły się między innymi przedsięwzięcia służące ochronie powietrza i obejmujące: - zadania dla ograniczania niskiej emisji, w tym podłączanie obiektów do sieci cieplnej, - zadania dla ograniczenia emisji pyłowo – gazowej poprzez między innymi rozbudowę i łączenie systemów ciepłowniczych. Złożone wnioski podlegają wstępnej selekcji i w jej wyniku zadania zgodne z obowiązującymi priorytetami umieszczane są na liście zadań planowanych do dofinansowania w danym roku. Kwalifikacja zadań dokonywana jest w okresach kwartalnych, przy czym wnioski na dany rok przyjmowane są do 10 września. Dofinansowanie udzielane przez Fundusz w formie pożyczki lub dotacji nie może przekroczyć 50% kosztów zadania objętego wnioskiem. Oprocentowanie pożyczek udzielonych przez Fundusz ustalane jest w granicach 0,15 do 0,75 stopy oprocentowania kredytu refinansowego inwestycji centralnych objętych poręczeniem Skarbu Państwa. Zadania związane z ochroną powietrza są oprocentowane w wysokości: Nr projektu: "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA - Str./str.: W-490.10 5/8 0,3 stopy kredytu refinansowego (nie mniej niż 7% w stosunku rocznym) na zadania ograniczające niską emisję, - 0,5 stopy kredytu refinansowego (nie mniej niż 11% w stosunku rocznym) na pozostałe zadania związane z ochroną atmosfery. Rozpoczęcie spłaty pożyczki następuje nie później niż 1 rok po planowanym terminie zakończenia zadania. Zakończenie spłaty pożyczki następuje w terminie do 5 lat od chwili zakończenia zadania. Po spełnieniu określonych przez Fundusz warunków pożyczka może być na wniosek pożyczkobiorcy częściowo umorzona. Umorzyć można do 40% udzielonej pożyczki. DOTACJA Z FUNDACJI EKOFUNDUSZ. EkoFundusz jest fundacją powołaną w 1992 r. przez Ministra Finansów dla efektywnego zarządzania środkami finansowymi pochodzącymi z zamiany części zagranicznego długu na wspieranie przedsięwzięć w ochronie środowiska. Zadaniem Fundacji jest dofinansowanie przedsięwzięć, które wpływają na osiągnięcie celów ekologicznych uznanych za priorytetowe przez społeczność międzynarodową. Ta specyfika EkoFunduszu wyklucza możliwość dofinansowania przedsięwzięć, których celem jest rozwiązywanie jedynie lokalnych problemów. W Statucie EkoFunduszu jako priorytetowe zostały uznane następujące sektory ochrony środowiska: - ograniczenie emisji gazów powodujących zmiany klimatu Ziemi, - ograniczenie transgranicznego transportu SO2/NOX oraz eliminacja niskich źródeł emisji, - ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do Bałtyku oraz ochrona zasobów wody pitnej, - ochrona różnorodności biologicznej, - gospodarka odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych. W celu zmniejszenia emisji gazów, powodujących zmianę klimatu Ziemi EkoFundusz wspiera między innymi realizację projektów dotyczących: - oszczędności energii w miejskich systemach zaopatrzenia w ciepło, - wykorzystanie energii odpadowej z przemysłowych procesów, Nr projektu: 6/8 W-490.10 "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA - Str./str.: zamiany węgla na gaz, jako paliwo o znacznie mniejszym współczynniku emisji CO 2 do atmosfery. W dziedzinie ochrony powietrza EkoFundusz wspiera zarówno najlepsze projekty związane z ograniczeniem emisji SO2/NOX z elektrowni i elektrociepłowni, jak i dotyczące eliminacji niskich źródeł emisji tych gazów w centrach miast, na terenach uzdrowiskowych i w parkach narodowych. EkoFundusz udziela wsparcia finansowego w formie bezzwrotnych dotacji. Wysokość dotacji dla przedsięwzięć inwestycyjnych obliczana jest ze wskaźników NPV oraz IRR. Jeżeli wniosek składa osoba gospodarcza, dotacja nie przekracza 20% - 30% kosztów projektu. Gdy inwestorem są władze samorządowe, dotacja może pokryć do 30% kosztów, a w uzasadnionych przypadkach do 50%. Procedura zgłoszenia i rozpatrywania wniosków o dofinansowanie z reguły ma charakter dwuetapowy. Pierwszym etapem jest przesłanie na adres Fundacji „Ankiety projektu” wg odpowiedniego wzoru. Powinna ona zawierać komplet wiarygodnych informacji niezbędnych do podjęcia przez Zarząd Funduszu decyzji o możliwości dofinansowania proponowanego przedsięwzięcia. W przypadku podjęcia decyzji pozytywnej Zarząd EkoFunduszu przesyła wnioskodawcy zaproszenie do przedstawienia „Wniosku o udzielenie dotacji”, przygotowanego zgodnie z „Instrukcją przygotowania wniosku” dostępną w Biurze Fundacji. Jeżeli analiza wniosku przyniesie wynik pozytywny, Zarząd Fundacji zatwierdza wniosek i przedstawia go Radzie Fundacji, która podejmuje decyzję ostateczną o przyznaniu dotacji i jej wysokości. W odniesieniu do przedsięwzięć inwestycyjnych o wielkiej skali, znajdujących się w stadium przygotowawczym (kompletowanie potencjalnych źródeł finansowania po opracowaniu wstępnego studium wykonalności), inwestor może się ubiegać o warunkową promesę dofinansowania inwestycji, przedkładając wniosek wstępny, oparty na posiadanych danych szacunkowych i założeniach projektu. W takim przypadku pozytywna decyzja Rady Fundacji określa górną granicę możliwej dotacji. Po spełnieniu tych warunków odpowiednio uszczegółowiony wniosek jest ponownie przedmiotem oceny przez Zarząd i Radę Fundacji, która podejmuje ostateczną decyzję w sprawie dotacji. W zasadzie odstęp czasowy między wstępnym i ostatecznym rozważaniem projektu przez Radę nie powinien przekraczać roku. Nr projektu: "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA W-490.10 Str./str.: 7/8 FINANSOWANIE PRZEZ STRONĘ TRZECIĄ Oznacza połączenie technicznej pomocy oraz niezbędnego nagromadzenia środków przeznaczonych na efektywne wykorzystania energii przez niezależny od użytkownika podmiot. Redukcja kosztów związanych z zakupem energii dzięki przeprowadzonej inwestycji modernizacyjnych umożliwi w takim przypadku powstanie strumienia przychodów, które są podstawowym źródłem spłaty zaciągniętych przez firmę typu ESCO zobowiązań. BANK OCHRONY ŚRODOWISKA BANKOWY KREDYT INWESTYCYJNY. Dla kredytów inwestycyjnych wymagany jest udział minimum 20% środków własnych. W przypadku finansowania dużej inwestycji udzielany jest kredyt konsorcjalny oprocentowany przy kredycie złotówkowym na poziomie 3 – miesięcznej stawki WIBOR, powiększonej o marżę 1,1% do 2,0%. Oprocentowanie kredytu dewizowego oparte jest na poziomie 3 – miesięcznej stawki LIBOR, powiększonej o marżę 1,0% do 1,8%. Okres spłaty kredytu wynosi od 10 do 15 lat z karencją w spłacie, wynoszącej 1 rok od zakończenia realizacji inwestycji. Generalnie należy podkreślić, że warunki udzielania kredytów inwestycyjnych przez banki komercyjne są w coraz szerszym zakresie przedmiotem indywidualnych negocjacji. LINIE KREDYTOWE ZE ŚRODKÓW NFOŚIGW Bank Ochrony Środowiska udziela linii kredytowych na: - budowę małych oczyszczalni ścieków - zagospodarowanie odpadów stałych - inwestycje wykorzystujące odnawialne źródła energii (małe elektrownie wodne, elektrownie wiatrowe, kolektory słoneczne, pompy ciepła) Nr projektu: W-490.10 "ENERGOPROJEKT-KATOWICE" SA - Str./str.: 8/8 zakup i instalację urządzeń ograniczających emisję spalin z komunikacji masowej na terenach uzdrowiskowych poprzez stosowanie silników spalinowych do paliwa gazowego Gminom wiejskim zainteresowanym rozbudowa sieci gazowej oraz budową i zakupem wyposażenia punktów dystrybucji gazu ciekłego polecany jest kredyt ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej "Counterpart Found". Ze środków Fundacji Rolniczej polecany jest kredyt na budowę małych elektrowni wodnych. Ponadto proponowany jest kredyt na przedsięwzięcia termomodernizacyjne, z dopłatami w postaci specjalnej premii z Funduszu Termomodernizacyjnego utworzonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Premia polega na umorzeniu 25% zaciągniętego kredytu. Jak widać możliwości pozyskanie funduszy na inwestycje proekologiczne są duże a oferta wszelkiego rodzaju instytucji jest "żywa" i coraz bardziej odpowiada oczekiwaniom potencjalnych inwestorów.