Document

Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze
Wykład 11
11.XII.2002 r.
Ad. Czynniki wpływające na zmianę kursu walutowego:
PSYCHOLOGICZNE
Ich wpływ związany jest z normami, wzorcami zachowań psychologicznych uczestników
rynku- ludzie w określonych sytuacjach zachowują się w podobny sposób. Wyróżniamy wiele
norm np. efekt stada owiec- jednostka działa tak jak zbiorowość; jeżeli na rynku walutowym
panuje określona tendencja, to pojedynczy uczestnik postępuje tak jak większość –trwałe
postępowania; mogą one wynikać też z przewidywań kursów, intuicji. Przewidywania te
mogą powodować przyszłe zmiany kursów. Zjawisko samo-przepowiadającego się zdarzeniapowstaje przeświadczenie o nieuchronności takich zmian.
SPEKULACYJNE
Spekulacja na rynku walutowym jest powszechna. Rynek walutowy udostępnia różnego
rodzaju transakcje umożliwiające spekulację- znaczna część to spekulacje nierzeczywiste.
Spekulanci za pomocą czynników psychologicznych często chcą wpływać na kształtowanie
się kursów. Np. w Korei zachwianie rynku walutowego było, gdy czebole koreańskie
zaciągały duże kredyty- wzrost popytu na dolary spowodował, że zaczęli działać spekulanciosłabiła się bardzo waluta krajowa- interwencje inwestorów portfelowych, którzy bali się
deprecjacji lub dewaluacji i chcieli się wyzbyć waluty koreańskiej, zamieniając ją na dolary i
….zadziałali spekulanci.
Funkcjonowanie rynku walutowego.
Skutki zmiany kursu walutowego:
 Dewaluacja i deprecjacja- spadek siły nabywczej danej waluty wobec innej waluty.
Dewaluacja – system kursu stałego; deprecjacja- system kursu płynnego
 Rewaluacja, aprecjacja- wzrost siły nabywczej danej waluty w stosunku do waluty
obcej. Rewaluacja- system kursu stałego, aprecajcja- system kursu płynnego
Na rynku walutowym posługujemy się notowaniem bezpośrednim kursu walutowego np.
1USD = 4,07PLN
1USD = 4,26PLN
Dewaluacja złotówki, aprecjacja USD: wzrost wartości USD i spadek wartości PLN (a nie
kursu)
Skutki zmian kursów walutowych dla bilansu handlowego i bilansu obrotów kapitałowych:
- deprecjacja waluty krajowej powinna doprowadzisz do poprawy bilansu, ponieważ wzrasta
export i spada import
Wzrost exportu powoduje:
a) wzrost konkurencyjności cenowej towarów eksportowanych wyrażonych w walucie obcej
b) wzrost opłacalności eksportu wyrażonej w walucie obcej
Spadek importu powoduje:
a) spadek konkurencyjności cenowej towarów importowanych wyrażonych w walucie
krajowej
b) spadek opłacalności importu wyrażonej w walucie obcej
Np.
1USD = 4PLN
1USD = 5PLN
towar: cena krajowa= koszt produkcji= 100 zł- cena zagraniczna przed dewaluacją
(deprecjacją) = 25USD. Jeśli jest deprecjacja, to cena krajowa= koszt krajowy =100PLN i
cena zagraniczna= 20USD- obniżenie ceny, wzrost konkurencyjności. Jeśli eksporter nie
Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze
Wykład 11
11.XII.2002 r.
zmieni ceny i cena krajowa= 25USD; wtedy wpływy z eksportu= 125PLN- wzrost
opłacalności eksportu.
Ad. Import
Np.
Cena towarów zagranicznych= 5 USD
Przed dewaluacją cena krajowa= 20PLN
Cena towarów zagranicznych =5USD, po dewaluacji cena w walucie krajowej wzrasta=
25PLN. Jeśli importer utrzyma jednak cenę po dewaluacji 20PLN, to jego wpływ w walutę
zagraniczną maleje; cena zagraniczna= 4USD.
Wyniki pozytywnego wpływu na bilans handlowy:
1. Twierdzenie Marshalla- Lernera: suma cenowej elastyczności popytu krajowego na
dobra importowane i cenowej elastyczności popytu zagranicznego na dobra
eksportowane przez dany kraj musi być > 1 (popyt krajowy i zagraniczny musi
zareagować ilościowo więcej niż proporcjonalnie w stosunku do zmiany ceny:
Lk + Lz >1
2. Produkty eksportowane muszą mieć odpowiednio wysoką elastyczność cenową
podaży; jeśli elastyczność cenowa jest sztuczna to podaż nie reaguje
3. Tempo przenoszenia podwyżek z towarów importowanych na koszty i ceny
towarów eksportowanych nie może zbyt szybkie i odbyć się w pełnym zakresie.
 Jeżeli koszty produkcji składają się z kosztów krajowych= 20 zł i koszty
zagraniczne towarów do produkcji krzesła = 80 zł; jeżeli 1USD=4PLN- to
importowanych towarów= 20USD
 Jeżeli koszt krajowy = 20zł, to koszt zagraniczny wyrażony w zł=
20USD*5zł= 100zł; koszty produkcji wyniosą 120zł; jeśli 1USD= 5PLN to nie
możemy obniżyć ceny poniżej 24USD, a więc możemy cenę obniżyć o
1zł=4% a nie 20%; tak, więc nadwyżkę mamy tylko 5zł a więc jest ona
mniejsza
4. Pozytywnych i widocznych skutków w bilansie handlowym możemy oczekiwać
nie wcześniej niż 6- 9 miesięcy po przeprowadzeniu dewaluacji, wynika to a
charakteru transakcji zawieranych w handlu zagranicznym. 90% wszystkich transakcji
jest na warunkach kredytowych, kredytowych więc płatności będą realizowane w
przyszłości (między dostawą a płatnością =3 miesiące)
5. Dewaluacja, aby przyniosła poprawę salda bilansu płatniczego musi być znacząco
odczuwalna dla importerów i eksporterów.
 Jeżeli zdewaluujemy walutę krajową o 1%, to ceny krajowe spadną o 1%.
Towary będą droższe o 1% a więc nastąpi niewielki spadek importu;
dewaluacja- lepsze warunki dla eksporterów.
 Jeżeli umacniamy walutę krajową (rewaluacja), pogarszamy saldo bilansu
handlowego.
6. Wpływ zmian kursu na bilans obrotów kapitałowych
a) Inwestycje portfelowe (krótkoterminowe)- dewaluacja jest
niekorzystna, bo mniejsza wartość instrumentów denominowanych
jest w walucie krajowej na walutę obcą; powoduje to odpływ
inwestycje portfelowych.
b) Inwestycje bezpośrednie (długookresowe)- dewaluacja już tak nie
wpływa; jeśli są one dokonywane w walucie krajowej to dewaluacja
jest korzystna; jeżeli firmy opierają swe koszty na kosztach
zagranicznych, to dewaluacja jest niekorzystna dla kupujących
Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze
Wykład 11
11.XII.2002 r.
Skutki dewaluacji nie muszą być duże, bo np. wzrost na rynku kapitałowym, to spadek na
rynku walutowym.
MIĘDZYNARODOWY RYNEK WALUTOWY (ELEMENTARNY):
1. Rynek międzybankowy (hurtowy)- zawierane są tu transakcje między:
 Bankiem centralnym a innymi bankami, związane z interwencjami na rynku
bankowym;
 Bankami komercyjnymi i innymi instytucjami finansowymi
 Transakcji dokonują też duże podmioty niefinansowe, zwykle korporacje
międzynarodowe
 Bardzo często transakcji dokonuje się za pomocą firm brokerskich
Transakcje powyżej 1 mln. USD, to 75-85% wszystkich obrotów rynku walutowego
2. Rynek transakcji z klientami- transakcje dokonywane są pomiędzy podmiotami
rynku hurtowego a firmami przemysłowymi, handlowymi, usługowymi oraz
transakcje pomiędzy tymi podmiotami bez udziału podmiotów rynku hurtowego.
Przypada tu ok. 20-25% całości obrotów
3. Rynek detaliczny- transakcje z osobami fizycznymi, związane np. z przyznanymi
transferami: ruch turystyczny. Ma on marginalne znaczenie i przypada tu mniej niż
1% obrotów.
UCZESTNICY RYNKU WALUTOWEGO:
1. Banki centralne i władze walutowe- wykorzystały one rynek walutowy w celu
nabycia potrzebnych walut zagranicznych lub upłynnienia części rezerw; mogą to też
być transakcje związane z interwencjami walutowymi w celu uzyskania pożądanej
wielkości kursu (w obrębie systemu płynnego). Jeżeli jest zbyt silna walut krajowa, to
jest za duża podaż walut obcych na rynku. Cechą charakterystyczną jest to, iż
motywem jej działalności nie jest zysk, ale realizacja określonych celów polityki
gospodarczej.
2. Bankowi i nie bankowi dealerzy- działają głównie na rynku międzybankowym i
detalicznym. Ich zarobek- z zakupu walut po kursie nabycia i sprzedaży po nie
wyższym kursie sprzedaży. Różnice pomiędzy kursami są stosunkowo niewielkie ze
względu na konkurencję, ponadto duże banki mają zapasy waluty obcej, co ma
zapewnić płynność obsługi, a banki średnie nie są w stanie tych zapewnień utrzymać,
więc kupują je od swoich klientów, uzupełniając to w transakcjach na rynku
zagranicznym.
Działania dealerów:
 Działanie na zlecenie klientów
 Handel na własny rachunek- zwykle zabezpieczeniem jest tu rachunek
bankowy
 Transakcje zabezpieczające pozycję walutową banku, przy transakcjach
walutowych bądź ze zleceń klientów
3. Klienci instytucjonalni- kupno i sprzedaż walut na potrzeby handlu zagranicznego.
a) Specyficznymi grupami klientów są spekulanci, celem ich działania jest zysk; nie
świadczą usług klientom
b) Arbitrażyści – osiągają zysk przy jednoczesnym transakcjom kupna i sprzedaży
walut, dokonywanych w tym samym czasie pomiędzy różnymi rynkami
geograficznymi.
 W związku z pożyczkami w walutach obcych
 Operacje związane z zabezpieczeniem przed ryzykiem kursowym
Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze
Wykład 11

11.XII.2002 r.
Operacje powstające w wyniku inwestycji na rynku pieniężnym lub
kapitałowym
 Operacje związane z inwestycjami bezpośrednimi
4. Brokerzy- pośredniczą w handlu walutowym, za co otrzymują niewielką prowizję.
Nie SA oni stroną w transakcjach walutowych, zajmują się natomiast pośredniczeniem
w tych transakcjach. Maja kontakt z dużą ilością potencjalnych kupujących i
sprzedających na rynku, najczęściej są nimi dealerzy. Gdy pojawi się zlecenie, to
anonimowo poszukują chętnych do ich realizacji (broker gwarantuje anonimowość
dealerom). Dealer nie ma więc obaw, że jeśli zgłosi duży popyt to wpłynie to na kurs.
5. Klienci prywatni (????), osoby fizyczne w celach tezauryzacji, w związku z
wyjazdami- maja marginalny wpływ.