„REPREZENTACJE MĘSKO¦CI W TEKSTACH KULTURY POPULARNEJ”Każdy mężczyzna pragnie być „prawdziwym mężczyzn±” jednak współczesna kultura popularna nie daje jasnej odpowiedzi na pytanie co oznacza być prawdziwym mężczyzn±. Aby być mężczyzn± trzeba spełniać jakie¶ okre¶lone kryteria męsko¶ci, choć w dzisiejszym ¶wiecie łatwo o dezorientację, które wskaĽniki okre¶l± mężczyznę jako prawdziwego. Z jednej strony mog± one być bardzo jasne – wtedy łatwo okre¶lić różnicę między męsko¶ci± a kobieco¶ci±. Z drugiej strony współczesny mężczyzna atakowany jest przez wszechobecn± feminizację kultury, której się często poddaje. Wówczas kryteria staj± się bardziej płynne co powoduje zacieranie różnic płciowych. Kategoria męsko¶ci jest więc zmienna, do pewnego stopnia zamazana i wewnętrznie sprzeczna.Teksty kultury popularnej mog± umacniać lub osłabiać ¶cisłe rozgraniczenia między płciami. Od lat dziewięćdziesi±tych obserwuje się jednoczesne występowanie tych trendów. Z jednej strony wykre¶la się ostre granice między byciem kobiet± i mężczyzn±, a każda próba zacierania różnicy uważana jest za dewiację. Z drugiej strony następuje co¶ wręcz przeciwnego: męsko¶ć i kobieco¶ć nie s± już postrzegane jako przeciwstawno¶ć – krzyżuj± się między sob±, przenikaj± i mieszaj±. Sprawia to, że niegdy¶ typowo męskie cechy nabieraj± kobiecego, miękkiego wymiaru. Nie pozostaje to bez wpływu na kształt stosunków miedzy płciami i na pewno w jakim¶ stopniu podważa męsk± dominację. Wydaje się, że istot± tego zjawiska jest aktywna w tej chwili tendencja do osłabiania roli orientacji heteroseksualnej jako regulatora interakcji między kobiet± i mężczyzn±. Występuje natomiast naturalizacja orientacji homoseksualnej, lesbijskiej oraz biseksualnej.Walka o rynki zbytu spowodowała zmianę stosunku mediów wobec problemu płci i seksualno¶ci. Zgodnie z logik± współczesnego społeczeństwa konsumpcji mniejszo¶ci seksualne s± tak samo dobrym obiektem reklamy jak każdy inny składnik populacji. Twórcy reklam podejmuj± coraz bardziej wytężone wysiłki dotarcia do mniejszo¶ci, które posiadaj± coraz większe możliwo¶ci w sferze konsumpcji. Obecnie w tworzeniu reklam wykorzystywane s± dwuznaczno¶ci i podteksty, które s± dla mniejszo¶ci czytelne, jednak nie zauważalne dla heteroseksualistów. W ten sposób reklama trafia do obu rynków zbytu a mniejszo¶ci (zwłaszcza lesbijki) akceptuj± wymogi najnowszej mody, uważaj±c że nie ma bezpo¶redniego zwi±zku między mod± a tożsamo¶ci± a moda jest wyrazem osobistej wolno¶ci.W kategoriach konsumpcji nast±piła pełna akceptacja dyskursów lesbijskich i homoseksualnych. Widać to wyraĽnie w wielu reklamach, w których występuj± mężczyĽni i które kierowane s± do mężczyzn. Rezygnuje się w nich z obowi±zuj±cej normy heteroseksualno¶ci, w dowolny sposób mieszaj±c style zachowań seksualnych. Wygl±da to tak naturalnie, że nawet nie zauważamy jak ideał „prawdziwego mężczyzny” staje się przeszło¶ci±. W podobny sposób zmienia się stosunek do biseksualizmu w reklamie i popularnej prasie. Przykłady tego można odnaleĽć w wielu artykułach w czasopi¶mie ELLE, które zawieraj± swoist± afirmację biseksualizmu, podpieraj±c się zdjęciami biseksualnych gwiazd pop kultury. Miękkie podej¶cie do problemu biseksualizmu na polu kultury popularnej spowodowało wzrost publikacji z zakresu biseksualnego feminizmu. Publikacje te uważaj± tę formę seksualno¶ci za ważny element walki o wyzwolenie kobiet, ponieważ to wła¶nie biseksualizm najbardziej radykalnie odżegnuje się od „dualistycznego systemu płci” stanowi±cego bazę heteroseksualizmu, tak zaciekle kwestionowanego przez orientację lesbijsk±. Biseksualizm wychodzi poza płeć znosz±c tym samym rdzeń seksizmu.Nie tylko reklamy i popularne czasopisma zmieniły tradycyjne podej¶cie do płci i seksualno¶ci. Zauważalne zmiany następuj± w coraz większym stopniu w życiu publicznym. Przykładów tego dostarcza przede wszystkim ¶wiat filmu i muzyki – dla aktora czy pop gwiazdy kobieco¶ć i męsko¶ć przyjmuj± formę maskarady, gdzie ciało i płeć trac± swój esencjalny charakter. W coraz większym stopniu seksualizm staje się kwesti± stylu. W Ameryce orientacja lesbijska w kulturze popularnej nie jest już postrzegana w kategoriach dewiacji – przerodziła się w swego rodzaju sposób na życie i zyskała status pr±du kulturowego. Doskonale wpisuje się w trendy kulturowe współczesnej Ameryki, współgra ze zjawiskiem „politycznej poprawno¶ci”, przechodzi z opozycji w oswojon± kategorię stylu życia. W Ameryce i w Wielkiej Brytanii łatwo też dostrzec zjawisko naturalizacji transwestycyzmu i „drag queen”. Ich obecno¶ć w reklamach markowych towarów czy teledyskach znanych gwiazd nie szokuje i nie zraża a raczej przełamuje tabu, uwrażliwia i daje możliwo¶ć przyswojenia sobie kontrowersyjnych tematów. Amerykańska kultura popularna uprawomocnia politykę i praktykę różnic płciowych i seksualnych. Można by zadać sobie pytanie czy nie jest to jeszcze jedna forma strategii konsumpcji. Przez redukowanie seksualno¶ci do indywidualnego wyboru w zakresie stylu życia pozbawia się kategorię różnicy jej potencjalnego politycznego kontekstu. Wobec tego widoczny pozytywny zwrot ku mniejszo¶ciom seksualnym następuje nie w imię celów społecznych czy politycznych, lecz dla uprawomocnienia ideologii konsumpcji. Nie traktuje się opozycyjnej orientacji seksualnej jako formy która może posiadać potencjał polityczny i społeczny, redukuje się j± do stylu konsumpcji, który może być wybrany w taki sam sposób jak wybiera się rodzaj mody. W ten sposób następuje swoiste przystosowanie subkultur mniejszo¶ci seksualnych do głównego nurtu. Niektóre alternatywne sposoby konstruowania tożsamo¶ci s± wyrywane z kontekstu danej orientacji seksualnej, wł±czone w reprezentacje, które uprawomocniaj± ideologię konsumpcji, a następnie z powrotem oferowane mniejszo¶ciom jako styl – tyle, że pozbawiony głębszego znaczenia.Problem dwoisto¶ci tożsamo¶ci seksualnej i płciowej sprowadza się do poszukiwania nowego rynku zbytu, który odmienne formy seksualne traktuje jako równoprawne. Ta otwarta przestrzeń dla różnicy seksualnej powoduje, że coraz więcej mężczyzn jest zdezorientowanych – trac± społeczn± i seksualn± pewno¶ć siebie. W aktualnie wyłaniaj±cych się trendach i zjawiskach kulturowych kategoria płci traci swoj± ostro¶ć. Zacieranie się tradycyjnych ostrych różnic między poszczególnymi orientacjami seksualnymi może być postrzegane jako czę¶ć znacznie szerszego zjawiska: dekonstrukcji zwartej tożsamo¶ci. To natomiast przyczynia się do relatywizacji ideału „prawdziwego mężczyzny”, który staje się jednym z wielu możliwych do przyjęcia wariantów. Rozproszenie się dyskursów różnicy płciowej w płciow± nie(do)okre¶lono¶ć powoduje osłabianie sztywnych męskich standardów. Męsko¶ć staje się widzialnym przedmiotem zmiany i dyskursywnej walki.Naturalne skojarzenie to: konsumpcja = zakupy = kobieta. Feminizacja współczesnej kultury objawia się między innymi tym, że przemysł reklamy i konsumpcji zwraca się w coraz większym stopniu ku mężczyznom. Istota reklamy sama w sobie traktuje mężczyzn jak kobiety – czyli obiekty uprzedmiotowiania, manipulowania i podporz±dkowania. W ten sposób reklama podważa ideę racjonalnej męskiej tożsamo¶ci. Już nie siła i dominacja, lecz zmysłowo¶ć i próżno¶ć wpływaj± na kształt współczesnego mężczyzny. Rola kobiet polega na rozwijaniu zorientowanych na konsumpcję męskich postaw. W społeczeństwie konsumpcji reklama i moda oferuj± mężczyĽnie różnorakie zestawy tożsamo¶ci: może zmieniać image w zależno¶ci od nastroju. W ramach mody przejawiaj± się różne sposoby bycia mężczyzn±. Odróżnia je styl ubioru, rodzaj fryzury i wody kolońskiej. Szczegółowe zalecenia jak zmienić się w gładkiego intelektualistę lub latynoskiego kochanka, poparte s± list± kosmetyków i czynno¶ciami typowo kobiecymi (np. manicure, maseczki i stosowanie kremu samoopalajacego). Wynika z tego, że to moda i kosmetyki sprawiaj±, że mężczyzna (zachowuj±c się jak typowa kobieta) staje się naprawdę męski. Jednak aby mężczyzna nie poczuł się zagrożony utrat± swej naturalnej męsko¶ci większo¶ć reklam produktów kosmetycznych dla mężczyzn zawiera próbę neutralizacji obaw i niepokojów poprzez stosowanie nazw kojarz±cych się z dawnym ideałem „prawdziwego mężczyzny” lub umieszczanie w reklamie modela o muskularnym, fizycznie męskim ciele.Od dłuższego czasu reklamy przyzwyczajaj± nas do zmiany wcze¶niejszych norm wizualnych kobiet i mężczyzn. Dawniej mężczyzna musiał być muskularny i mieć zdecydowany wyraz twarzy, za¶ kobieta mieć wiotk± talię i łagodne rysy. Obecnie w reklamie obserwujemy tendencję zwan± „uniseks” a różnice wizualne kobiet i mężczyzn zacieraj± się – dziewczęta maj± w±skie biodra i krótkie włosy, chłopcy s± pozbawieni muskulatury i owłosienia na klatce piersiowej, ich fryzury s± niekiedy dłuższe niż dziewcz±t. Występuje zmieszanie się wyróżników i cech, które tradycyjnie definiowały role i ciało.Skierowanie uwagi na mężczyzn, które w coraz większym stopniu uwidacznia się w przemy¶le konsumpcyjnym, przynosi coraz większe zainteresowanie tej płci chirurgi± plastyczn±. Powszechno¶ć operacji plastycznych dla mężczyzn w Kalifornii sprawia, że w Stanach Zjednoczonych mówi się już o syndromie „hollywoodzkiego plastikowego mężczyzny”.Podane wyżej przykłady pokazuj± wyraĽnie, że tradycyjna w przeszło¶ci polaryzacja płci zanika, coraz mocnej uwidacznia się brak ostrych i konkretnych granic na linii męsko¶ć-kobieco¶ć. W Ameryce pojawiło się pojęcie „nowego mężczyzny” doskonale pasuj±cego do idei społeczeństwa konsumpcji. Mężczyzna poważny, stateczny, opiekuj±cy się rodzin± został zast±piony mężczyzn±, w którego kręgu zainteresowań jest rozrywka i zabawa, który ma prawo wyrażać emocje i wchodzić w rolę obiektu seksualnego poż±dania. Przy czym nie zmienia to w żaden sposób charakteru stosunków społecznych między obu płciami. Wydaje się, że męsko¶ć zaadaptowała zmiany, które zachodz± wskutek społecznych sukcesów feminizmu.Mimo powyższych stwierdzeń wci±ż bardzo widoczne s± tradycyjne reprezentacje męsko¶ci odwołuj±ce się do przekonania, że obie płcie pozostaj± ze sob± w opozycji, której jeden biegun to zapewniaj±cy byt rodzinie mężczyzna, drugi – to pielęgnuj±ca ognisko domowe kobieta. Z tej reprezentacji wyłania się typ mężczyzny sukcesu. Jego główne atrybuty to pewno¶ć siebie, siła, niezależno¶ć, aktywne zaangażowanie w ¶wiat. Wizualnie mężczyzna sukcesu przedstawiany jest jako wysoki, silny, barczysty i wyprostowany, symbolizuj±cy wysoki status społeczny a w konsekwencji władzę. Nie ma w±tpliwo¶ci, że to on kieruje własnym życiem i wymaga by ¶wiat robił wszystko by jemu się przypodobać. W kwestii mody mężczyzna sukcesu nie może sobie pozwolić na jakiekolwiek odej¶cie od konwencji czy ekstrawagancję. Jego ubiór musi odzwierciedlać jego osobowo¶ć – siłę woli, stanowczo¶ć, racjonalno¶ć i stabilno¶ć emocjonaln±. Kluczowe słowa, które pojawiaj± się w reklamach prezentuj±cych tożsamo¶ć mężczyzny sukcesu to: warto¶ć, jako¶ć i wyrafinowanie. W większo¶ci przypadków mężczyĽni sukcesu portretowani s± samotnie lub w towarzystwie innych mężczyzn sukcesu, tłem zazwyczaj bywaj± samochody wy¶cigowe lub luksusowe. Samochody s± znakami tożsamo¶ci, stanowi± jeden z ważniejszych, widocznych na co dzień symboli sukcesu. Mężczyzna sukcesu stanowi typow± i tradycyjn± reprezentację męsko¶ci dominuj±cej, która może stanowić antidotum na męskie niepokoje wywołane zacieraj±cymi się różnicami płciowymi.Innym widocznym przykładem tradycyjnych reprezentacji męsko¶ci we współczesnym ¶wiecie s± mężczyĽni-kultury¶ci, często postrzegani jako prymitywni ćwierćinteligenci. Mimo, iż siła fizyczna odgrywa coraz mniejsz± rolę w życiu codziennym mężczyzn, ci±gle jeszcze ma znaczenie symboliczne, szczególnie w dominuj±cych wersjach męsko¶ci. Mię¶nie zawsze symbolizowały władzę męsk±, również dzi¶ kojarzone s± pozytywnie z możliwo¶ciami zaimponowania kobietom oraz ze sprawno¶ci± seksualn±. Motyw „czystej fizyczno¶ci” bywa wielokrotnie wykorzystywany przez twórców reklam produktów dla mężczyzn. Siła fizyczna i oparta na przemocy koncepcja męsko¶ci odgrywaj± bardzo ważn± rolę w reklamowaniu produktów, które w innym przypadku uznane byłyby za kobiece. Fizyczno¶ć jest w tych reklamach utożsamiana z ideałem męsko¶ci. W wielu reklamach mię¶nie i muskulatura prezentowane s± jako metafora potęgi finansowej lub społecznej. Muskularne ciało potwierdza a nawet ponownie ustanawia różnicę płciow± między mężczyznami i kobietami. Różnica ma postać biologiczno-anatomiczn± a ciało staje się podstaw± konstruowania tożsamo¶ci. Tak więc ciało, symbolizuj±ce męsk± fizyczno¶ć jest ci±gle kulturowo poż±dane. Ideał muskularnego ciała najpełniejsze odzwierciedlenie ma w kulturystyce. Stanowi ona jedn± z najbardziej oczywistych form promowania ideologii dominuj±cej męsko¶ci. W teorii kulturystyki, mocno (czasem przesadnie) umię¶nione ciało traktowane jest jako prawdziwa wiedza o męsko¶ci. Fizyczny kapitał tych ciał zostaje magicznie przekształcony we władzę społeczn± oraz potęgę seksualn±. W ten sposób kulturysta uciele¶nia ideał prawdziwego mężczyzny. Budowanie ciała staje się tożsame z tworzeniem „hipermeskiej tożsamo¶ci”. Potężne ciało postrzegane jest jako esencja męsko¶ci, oznaka autorytetu, posiadania kontroli i władzy. W pismach dla kulturystów mówi się wręcz, że rozwijanie ciała jest równoznaczne z rozwijaniem tożsamo¶ci oraz że kulturystyka może wykształcić i rozwijać osobowo¶ć człowieka. W czasopismach tych, które aspiruj± do rozwijania osobowo¶ci wcale nie pisze się o roli wykształcenia w życiu człowieka, nie prezentuje się dzieł literatury czy sztuki. Za najlepszy ¶rodek do uzyskania „harmonijnej osobowo¶ci” uznaje się wył±cznie ćwiczenia fizyczne, zakłada się że stanowi± panaceum na wszystkie problemy współczesnego mężczyzny. Czasopisma kulturystyczne pełne s± reklam produktów, które sprzyjaj± przyrostowi masy. Modele reklamuj±ce produkty kulturystyczne s± prezentowane w postawach pełnych autorytetu, pewno¶ci siebie, agresji, siły, kontroli oraz przewagi. Hipermęscy kultury¶ci to triumfatorzy i zdobywcy. Niepozornych mężczyzn prezentuje się w tych reklamach w sytuacjach typowych dla kobiet lub niewolników. Aby osi±gn±ć prawdziw± męsko¶ć trzeba ćwiczyć wytrwale i z samozaparciem a wtedy kobiety same padn± do stóp. Narracja tych czasopism prowadzi czytelnika do jedynej, według nich, zapewniaj±cej sukces w życiu wersji męsko¶ci. Warto dodać, że bardzo często kulturystów utożsamia się z idealnymi kochankami, gdyż w ¶wiadomo¶ci wielu ludzi atletyczne, opalone ciało kojarzy się ze sprawno¶ci± seksualn± i jest wyznacznikiem atrakcyjno¶ci erotycznej. Kulturystyka daje jasn± odpowiedĽ, co oznacza być prawdziwym mężczyzn± – prawdziwy mężczyzna to osoba muskularna. Jednakże oczekiwania mężczyzn co do przemiany kapitału fizycznego w intelektualny nie sprawdzaj± się w życiu. Bywa i tak, że ta wersja męsko¶ci jest niedoceniana i uznawana za karykaturę. W sytuacji kiedy niemal wył±cznie ciało jest Ľródłem pozytywnego stosunku do samego siebie, prędzej czy póĽniej przychodzi rozczarowanie. Wyłania się niepokój dotycz±cy pojęcia męsko¶ci.Jednym z najbardziej popularnych wzorów męsko¶ci ostatnich kilkunastu lat jest filmowy bohater wojny wietnamskiej, Rambo. Stanowi on niew±tpliwie wyraz tęsknoty za ideałem „prawdziwego mężczyzny”. Męski superbohater, pełen cnót, dla wypełnienia swojej misji rezygnuje z kobiet i pokus seksualnych. Rambo reprezentuje tę wersję męsko¶ci, która kojarzy się z przemoc± i militaryzmem. Ważn± rolę w kształtowaniu tej męsko¶ci pełni natura, to dzięki niej Rambo może prowadzić skuteczn± walkę. Rambo jest esencj± celebrowania białej, mitycznej, niezniszczalnej i odwiecznej męskiej władzy, jest synonimem twardego mężczyzny typu macho. Jest to mężczyzna heroiczny i gotowy do triumfu. Jednak przez ¶rodowiska feministyczne odebrany został negatywnie, jako osoba „nadmiernie męska”, pozostaj±ca poza kontrol±, niebezpieczna i zorientowana na przemoc. Filmy i literatura, w której mieszcz± się filmy z Rambo, stanowi± próbę rekonstrukcji męsko¶ci, któr± Ameryka utraciła poprzez klęskę w Wietnamie. Uosabiaj±ca wielko¶ć Ameryki postać Rambo została wykorzystana do potwierdzenia militarnej władzy Stanów Zjednoczonych w różnych czę¶ciach ¶wiata. W tym kontek¶cie filmy Rambo wpisywały się w wizję Ameryki jako przywódcy ¶wiata. System międzynarodowy wymaga od Ameryki utrzymania porz±dku i decyduj±cej roli. Konserwaty¶ci na tej podstawie skonstruowali wizję Ameryki jako racjonalnego mężczyzny. Według nich Ameryka opowiada jedn± historię: nieprzerwany, nieuchronny postęp wolno¶ci i równo¶ci. Ameryka jest mężczyzn± tego ¶wiata.Od kilkudziesięciu lat prawdziwy mężczyzna z reklam papierosów Marlboro, wyobrażony przez postać kowboja, stał się nieodł±czn± czę¶ci± amerykańskiego pejzażu kulturowego – dosłownie i w przeno¶ni. Mężczyzna Marlboro uosabia męsko¶ć, niezależno¶ć, szorstko¶ć. To indywidualista, który pędzi przez prerię, zajmuje się męskimi sprawami i prowadzi męski sposób życia. Kowboj z Marlboro stał się symbolem męsko¶ci. Kto chce być prawdziwym mężczyzn± powinien palić Marlboro. St±d powszechne przekonanie, że palenie papierosów jest społecznie akceptowane, wręcz poż±dane. Klasyczn± reklamę Marlboro przedstawiały takie elementy jak: natura, kowboj, konie i papierosy. Ideologię tego przekazu można sformułować następuj±co: papieros – natura – władza - męsko¶ć. Większo¶ci osób, które ogl±daj± reklamę Marlboro nasuwaj± się pozytywne skojarzenia typu: wolno¶ć, przygoda, męsko¶ć, witalno¶ć, odwaga, zapach przyrody, spełnienie marzeń, zjednoczenie z piękn± i dzik± natur±, „nie ma rzeczy niemożliwych”. Te pojęcia odwołuj± się do tradycyjnego ideału mężczyzny. Inne marki papierosów również dostarczaj± podstaw identyfikacji dla męskiego odbiorcy, wszystkie zgodnie propaguj± model prawdziwego mężczyzny z papierosem w ręku. Image prawdziwego, pal±cego papierosy mężczyzny odzwierciedlał w przeszło¶ci tradycyjne ideały męsko¶ci, obecnie stał się orężem walki ze zjawiskiem feminizacji kultury. Dostarcza jasnego wzoru tożsamo¶ci męskiej – odgraniczonego od kobiecej, potwierdza tradycyjne role oraz wielowiekow± hierarchię płci.Kolejny wizerunek prawdziwego mężczyzny to mężczyzna z Playboya. Czasopismo Playboy zawiera image mężczyzny dominuj±cego, mężczyzny zdobywcy, stanowi±cego wytwór kultury. Mężczyzna z Playboya posiada wielowymiarow± osobowo¶ć, jest inteligentny, racjonalny i wykształcony. O ile kobieta jest tam nisko stoj±c± w hierarchii społecznej zabawk±, prezentowan± jako „seksualne ciało”, mężczyzna posiada wysoki status. Playboy oferuje mężczyĽnie styl życia zdobywcy, kobieta pozostaje łatwym do podboju obiektem. Prezentowani w tym czasopi¶mie mężczyĽni s± bogaci, biali i zawsze u szczytu swoich możliwo¶ci, mieszkaj± we wspaniałych domach, prowadz± luksusowe samochody, a wakacje spędzaj± na prywatnych jachtach. MężczyĽni z Playboya s± pokazywani w towarzystwie kobiet w prowokacyjnych pozach, które sprawiaj± wrażenie ich kochanek, nigdy żon. S± to młode wspaniałe kobiety, otwarte na każd± propozycję seksualn±, które najłatwiej uwie¶ć drogimi prezentami. Tradycyjne, patriarchalne stosunki między płciami s± tu potwierdzone i wzmocnione. Różnica płciowa jest logiczna i oparta na jasnych kryteriach.Większo¶ć kulturowych reprezentacji ciała męskiego przedstawia ciała białe (a jednocze¶nie młode, estetyczne i heteroseksualne). Ciało czarne pojawia się najczę¶ciej w kontek¶cie eksploatacyjno-rasistowskim. W reklamie wykorzystuje się często przymioty dane Murzynom (lub Indianom) przez naturę, jednak podległe kontroli przez – w domy¶le – białego człowieka. Kontrola lub nawet przemoc stosowana w reklamach przez białych wobec kolorowych prezentowana jest jako „defensywna”. W pewnej kampanii reklamowej zastosowano wyraĽne potwierdzenie rasistowskiego założenia, że rasa czarna jest bliższa naturze. Jednocze¶nie pokazano symboliczny zwi±zek trzech pojęć: Murzyn, sport, seks. Na poziomie codzienno¶ci funkcjonuje model czarnej męsko¶ci przedstawiany jako „nieograniczona, drapieżna, zorientowana niemal na gwałt heteroseksualno¶ć”. W omawianej reklamie dwaj murzyńscy sportowcy prezentuj± ideę kontrolowanej siły i seksualno¶ci, jednak ubran± w poczucie godno¶ci i humoru oraz brytyjski patriotyzm. Pozwala to zmniejszyć obawę białych mężczyzn dotycz±c± seksualnej dominacji Murzynów.Inna forma konstruowania tożsamo¶ci płciowej poprzez rasę widoczna jest w muzyce rapowej, której Ľródła s± „czarne”. W muzyce tej to co czarne podniesione zostaje do rangi tego, co uniwersalne, co wyznacza jedyny akceptowany ¶wiat oraz jedyn± akceptowan± tożsamo¶ć. To co najważniejsze w sferze tożsamo¶ci opiera się na „czarnym nacjonalizmie” i zmitologizowanym poczuciu wyższo¶ci nad kultur± białych. Utwory rapowe przedstawiaj± białych jako kulturowo upo¶ledzonych, którzy maj± „chor± ¶wiadomo¶ć z powodu braku słońca”. Duży nacisk w tych utworach kładzie się również na różnice typu: mężczyzna/kobieta lub heteroseksualno¶ć/mniejszo¶ci seksualne. Istot± przekazu rap jest preferowanie modelu mężczyzny typu „czarny macho” czyli silnego, niewzruszonego, przejawiaj±cego chłodne emocje oraz gardz±cego swoimi „negatywnymi odbiciami”: zniewie¶ciałym facetem i homoseksualist±. Muzyka rapowa stała się czę¶ci± głównego nurtu kultury, jednak w procesie tym czarna męska tożsamo¶ć została pozbawiona kontekstu i często bywa parodiowana. Kampanie reklamowe wykorzystuj± muzykę rapow± do reklamowania produktów całkowicie potwierdzaj±cych wzory dominuj±cej białej kultury. Wskutek tego, rap będ±cy u Ľródeł sposobem wyrażania ekspresji przez czarn± społeczno¶ć oraz sposobem konstruowania męskiej czarnej tożsamo¶ci zupełnie zatracił zwi±zek z historycznymi do¶wiadczeniami czarnych.Wszystkie przedstawione przykłady s± doskonałym potwierdzeniem tezy, że współczesna tożsamo¶ć nie jest monolityczna. Bywa tak, że osoby które w jednej roli czy pozycji społecznej s± podporz±dkowane w innej wchodz± w role czy pozycje dominuj±ce.x60