BANKI

BANKI
W ujęciu wąskim- to instytucja usługowa, której działalność polega wyłącznie na udzielaniu kredytów i
zdobywaniu środków do udzielania tych kredytów- ich sfinansowania. Nie uwzględnia się tutaj banku jako
instytucji zatrudniającej ludzi, których kwalifikacje, przygotowanie oraz wiedza i fachowość mają wpływ na
jakość świadczonych usług.
W ujęciu szerszym- to wewn i zewn warunki działania banków.
WEWN: - współpracownicy; - system zarządzania; - informacje wewnętrzne (zasoby pieniądza pozostające w
dyspozycji przedsiębiorstwa); - informacje zewnętrzne (składniki otoczenia- część organizacji gospodarki, z
którą bank pozostaje powiązany)
ZEWN: - usługobiorcy; - właściciele; - pozostałe przedsiębiorstwa bankowe; - polityka pieniężna; - interes
społeczny.
Bank za pomocą sieci tworzy systemy tzw. socjotechniczne zorientowane na osiągnięcie celu.
Z punktu widzenia ogólnogospodarczego bank postrzegany jest:
- jako podmiot, który dokonuje akumulacji i dystrybucji kapitału pieniężnego oraz pośredniczy w transformacji
wielkości, terminu i ryzyka doprowadzając do wzajemnego uzgodnienia struktur podaży i popytu.
Do głównych zadań banku należy:
Udzielanie pożyczek, doręczanie pieniędzy, gwarancje i zobowiązania, emisja i zarządzanie środkami
płatniczymi, udzielanie gwarancji i zobowiązań pozabilansowych, postępowanie z rachunkami własnymi i
klientów w zakresie instrumentów rynku pieniężnego, waluty obcej, udział w emisji papierów wartościowych,
doradztwo i zarządzanie portfelowe, przechowywanie i administrowanie papierami wartościowymi, usługi
sejfowe.
Rola banków w gospodarce rynkowej:
- przejawia się w 3 dziedzinach działalności:
1. Udział w kreacji pieniądza (banki komercyjne w ograniczonym stopniu mogą tworzyć pieniądz komercyjny).
Kreacja pieniądza bankowego przez banki komercyjne dokonuje się poprzez wzrost kredytów udzielanych przez
te banki oraz wzrost zakupów walut obcych.
2. udział w społecznym podziale pracy- bank jest przedsiębiorstwem, które prowadzi działalność mającą na celu
przejęcie od jednostek gospodarczych i osób fizycznych czynności finansowych. Jest instytucją dokonującą
transformacji terminów, wielkości i ryzyka w stosunkach pieniężnych między pożyczkobiorcą a pożyczkodawcą.
3. dokonywanie alokacji i transformacji środków- banki pośredniczą w doprowadzaniu do wzajemnego
uzgodnienia różniących się struktur podaży i popytu- transformacja informacji, wielkości zapotrzebowanej sumy
pieniądza, transformacja terminów i ryzyka.
SYSTEM BANKOWY:
- bank centralny- pełni 3 funkcje: 1. Emisyjną (emisja pieniądza); 2. Banku banków (nadzór nad
działalnością banków); 3. Banku gospodarki narodowej (jest bankiem państwa- udziela kredytów dla rządu,
kasowa obsługa budżetu, obsługa długu państwowego).
Dodatkowo pełni f. Regulacyjną poprzez możliwość podnoszenia rezerw pieniężnych w bankach;
prowadzenia polityki otwartego rynku (skup sprzedaż obligacji); za pomocą stopy redyskontowej.
- banki operacyjne – z jednej strony świadczą określone usługi niezbędne z punktu widzenia gospodarki z
drugiej są to przedsiębiorstwa nastawione w przyszłości na osiągnięcie zysku.
Ograniczenia: - bank musi zachować płynność; -musi przestrzegać przepisów finansowych i innych
ustalanych przez władze; -musi działać tak, aby nie zostało podważone zaufanie do banku przez jego
klientów.
- banki specjalne – 1. B inwestycyjne (główna rola to koncentracja środków na finansowanie inwestycji,
mobilizacja tych środków poprzez wkłady klientów, sprzedaż obligacji); 2. B hipoteczne (udzielanie
pożyczek zabezpieczonych na hipotece nieruchomości); 3. Instytucje kredytu długoterminowego; 4. B rolne;
4. B melioracyjne; 5. B komunalne.
- spółdzielczość kredytowa – powiązanie kredytobiorców – członków spółdzielni poprzez ich wkłady
członkowskie z solidarną odpowiedzialnością materialną za działalność danej spółdzielni.
- kasy oszczędnościowe- powiązanie oszczędnościowej działalności instytucji z drobnymi potrzebami
gospodarstw domowych i samorządów.
RYZYKO BANKOWE:
- utraty płynności- zdolności do wywiązywania się z bieżących zobowiązań
- kredytowe- w momencie, gdy sytuacja kredytobiorców stwarza niebezpieczeństwo nie zwracania w
ustalonym terminie przypadających spłat rat kredytu wraz z odsetkami. Stąd konieczna jest dokładna analiza
udzielanego kredytu i badanie wypłacalności klientów.
- Stopy procentowej- sytuacja, gdy ma miejsce niedopasowanie długości okresów oraz terminów zmian
oprocentowania składników aktywów i pasywów w banku
- Kursowe- wówczas, gdy na skutek wahań kursu walutowego dochodzi do zmian wartości poszczególnych
elementów aktywów i pasywów w banku wyrażonych w walucie krajowej.
W zależności od przyczyn ryzyko dzielimy na:
- strategiczne- związane z szybko zmieniającymi się relacjami między warunkami ekonomicznymi w
poszczególnych krajach, które oddziałuja na bieżące kursy walutowe
- transakcyjne- występuje, gdy mamy do czynienia z możliwościami przeprowadzenia transakcji, w ramach
których nastąpi zmiana jednej waluty na inną, w której rozliczana będą płatności
- translacyjne- występuje, gdy poszczególne składniki aktywów i pasywów są denominowane w różnych
walutach, a te z kolei mogą zmieniać swą wartość w określonych przedziałach czasu.
Bank Centralny pełni nadzór nad bankami komercyjnymi. Jest on niezależny od władzy wykonawczej i
ustawodawczej.
FUNKCJE BC:
-
licencyjna- dbałość o dopuszczenie do działalności bankowej ludzi i kapitału pozwalających na to, aby od
momentu założenia nowy bank spełniał warunki instytucji zaufania bankowego;
regulacyjna- określanie minimum standardów bezpieczeństwa
kontrolna- systematyczne, precyzyjne dokonywanie oceny finansowej działalności banków, określanie
zagrożeń w ich funkcjonowaniu
sanacyjna- podejmowanie działań naprawczych, sanacyjnych i zapobiegawczych.
Aktualnie funkcjonujący system bankowy jest efektem: - zmian w ustawodawstwie bankowym; -transformacji
gospodarki w latach 90’; -wynikiem działań mających na celu dostosowywanie do warunków europejskich.
RODZAJE OPERACJI BANKOWYCH: