WyŜsza Szkoła Administracji i Zarządzania w Przemyślu Zamiejscowy Wydział Administracyjno-Prawny w Rzeszowie SYLABUS 1. Kierunek: „PRAWO” 2. Nazwa przedmiotu: EKONOMIA 3. Rok studiów: I 4. Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne Semestr: I Bez wymagań wstępnych Stacjonarne Niestacjonarne 5. Liczba godzin: 30 godzin 24 godziny 6. Wykład: 30 godzin 24 godziny 7. Ćwiczenia: 0 godzin 0 godzin 8. Punkty ECTS: 4 punkty 4 punkty 9. ZałoŜenia i cele przedmiotu Podstawowym celem nauczania przedmiotu Ekonomia na studiach stacjonarnych na kierunku Prawo jest przedstawienie najwaŜniejszych pojęć, kategorii i procesów dotyczących teorii ekonomii w celu lepszego rozumienia i oceny otaczającej nas rzeczywistości gospodarczej. W programie wykładu zaproponowano najwaŜniejsze zagadnienia z zakresu mikro i makroekonomii. Przyjęty dla procesu dydaktycznego zakres materiału obejmuje najwaŜniejsze elementy wiedzy z zakresu teorii ekonomii, która w trakcie wykładów rozszerzana jest o analizę empiryczną dotycząca funkcjonowania podmiotów gospodarczych (przedsiębiorstw, polskiej czy światowej gospodarki). Układ wykładu został zbudowany tak, aby student najpierw poznawał najłatwiejsze partie materiału, stopniowo przechodząc do analizy procesów gospodarczych. Student po wysłuchaniu wykładów powinien dobrze rozumieć otaczającą go rzeczywistość gospodarczą, umieć się posługiwać pojęciami i kategoriami ekonomicznymi. Zaprezentowana w toku wykładu wiedza ekonomiczna powinna pozwalać studentowi kierunku Prawo na łatwiejsze przyswajanie wiedzy z zakresu znacznej części przedmiotów prawniczych jak i na poszerzenie wiedzy ogólnospołecznej. 10. Metody dydaktyczne Wykład 11. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu Zaliczenie na ocenę 12. Lp. I Treści programowe Liczba godzin stacjonarne wykład ćwiczenia Tematyka zajęć Wprowadzenie do gospodarki i ekonomii. Pod- 5 Liczba godzin niestacjonarne wykład ćwiczenia 4 1 II III IV V VI VII VIII stawy analizy ekonomicznej Przedmiot i podstawowe pojęcia ekonomii. Myślenie ekonomiczne. Proces pierwotnej akumulacji kapitału. Kooperacja prosta, system nakładczy, manufaktura. Pierwsze koncepcje ekonomiczne – merkantylizm, fizjokratyzm. Narodziny ekonomii klasycznej. Stadia rozwoju gospodarki kapitalistycznej. Podstawy analizy ekonomicznej. Rzadkość a moŜliwości produkcyjne. Geneza rynku. Problem ekonomiczny. Ekonomia pozytywna i normatywna. Mikroekonomia i makroekonomia. Implikacje rzadkości. Krzywa moŜliwości produkcyjnych. Wykorzystanie przewag komparatywnych – teoria kosztów komparatywnych. Popyt, podaŜ i rynek Pojęcie rynku i konkurencji. Konkurencja między kupującymi i sprzedającymi. Teoria popytu i podaŜy. Krzywe popytu i podaŜy i ich przesunięcia. Cena i wielkość równowagi rynkowej. Elastyczność cenowa popytu, elastyczność cenowa podaŜy, elastyczność krzyŜowa popytu, elastyczność dochodowa popytu i ich determinanty. Teoria zachowania konsumenta Pojęcie uŜyteczności całkowitej i krańcowej. Zasady wyboru konsumenta. Teoria krzywych obojętności. Ograniczenia budŜetowe. Linia budŜetowa. Gusty i upodobania konsumentów. Teoria produkcji. Produkcja i przedsiębiorstwo Produkcja, przedsiębiorstwo i przedsiębiorca. Funkcja produkcji. Skala produkcji. Produkt krańcowy, prawo malejącej produktywności krańcowej. Produkt przeciętny. Elastyczność produkcji względem czynnika zmiennego. Izokwanty, izokoszty, najtańsze kombinacje czynników wytwórczych. Innowacje, postęp techniczny. Teoria kosztów. Koszty i przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej Podstawowe rodzaje kosztów. Kształt ich krzywych. ZaleŜności między nimi. Koszty jawne i ukryte. Koszty a wybór technologii. Koszty całkowite, przeciętne i krańcowe w krótkim i długim okresie. Koszt alternatywny a koszt księgowy. Koszty, przychody i zyski. Wpływ zmian kosztów na wielkość produkcji. Formy rynków Konkurencja doskonała. Czysty monopol. Konkurencja niedoskonała. Decyzje produkcyjne uczestnika konkurencji doskonałej. Równowaga przedsiębiorstwa w doskonałej konkurencji. Geneza monopolu. Ograniczenia siły monopolowej. Równowaga przedsiębiorstwa monopolistycznego. RóŜnicowanie cen. Nieefektywność ekonomiczna monopolu. Ogólna charakterystyka konkurencji niedoskonałej. Oligopol. Formy i stopnie monopolizacji. Rynki czynników produkcji Popyt na czynniki wytwórcze. Rynek pracy. Krótkookresowy i długookresowy popyt na pracę. Równowaga na rynku pracy. Polityka płacowa. Koncepcja płacy opartej na wydajności. Kapitał ludzki. Monopole i monopsony. Związek między wiekiem i zarobkami a wykształceniem. Koszt pracy. Siła rynkowa pracobiorców. Związki zawodowe. Dyskryminacja. Kartel pracodawców. Renta, 2 2 2 2 2 2 3 2 2 2 3 2 3 2 2 IX X XI XII 13. procent, zysk. Kapitał rzeczowy. Ceny usług kapitału, stopy procentowe i ceny aktywów. Popyt na usługi kapitału. Ziemia i renta gruntowa. Ubóstwo i pomoc społeczna. Przyczyny ubóstwa. Wprowadzenie do makroekonomii i rachunku dochodu narodowego Proces tworzenia wartości i produkcji finalnej. Rachunek dochodu narodowego. produkt narodowy brutto. Ceny jako narzędzie agregacji dochodu narodowego. Determinanty dochodu narodowego. Metody mierzenia. Realny i nominalny produkt narodowy brutto. Czynniki wzrostu dochodu narodowego. Determinanty dochodu narodowego. Ruch okręŜny. Składniki globalnego popytu. Oszczędności i inwestycje. Wpływ handlu zagranicznego na dochód narodowy. Podstawowe problemy makroekonomii i polityki ekonomicznej Fluktuacje makroekonomiczne. Cykl koniunkturalny - przyczyny, fazy, współczesny cykl. Inflacja - rodzaje. Pieniądz i inflacja. Stopa procentowa. Deficyt. Korzyści i koszty inflacji. Sposoby przeciwdziałania inflacji. Bezrobocie. Rodzaje bezrobocia. Spadające tempo wzrostu produktywności i realnego dochodu. Prywatny i społeczny kaszt bezrobocia. Globalny popyt, polityka fiskalna i handel zagraniczny Udział państwa w ruchu okręŜnym. BudŜet państwa a globalny popyt. BudŜet państwa - inwestycje, oszczędności i deficyt. Problem pełnego zatrudnienia. Deficyt a charakter polityki fiskalnej państwa. Rosnąca rola budŜetu w gospodarce rynkowej. Podstawowe składniki dochodów i wydatków budŜetu. Dług publiczny. Bilans płatniczy kraju i granica zadłuŜenia. Kurs walut i jego związki z bilansem płatniczym kraju. Pieniądz i polityka monetarna. System pienięŜny i bankowy Pojęcie pieniądza - i jego funkcje. Wartość pieniądza. Czynniki wyznaczające popyt i podaŜ pieniądza. Współczesny system bankowy. tworzenie pieniądza. Bank centralny i system pienięŜny. Zasady polityki pienięŜnej banku centralnego. 3 2 3 2 1 1 1 1 Literatura podstawowa 1. 2. 3. 4. K. Gardjan. M. Kurek, B. Sowa, S. Zabrowarny, Ekonomia, WSAiZ w Przemyślu, Przemyśl 2004. P. A. Samuelson, W. D. Nordhaus, Ekonomia I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. P. A. Samuelson, W. D. Nordhaus, Ekonomia 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. D. R. Kamerschen, R. B. McKenzie, C. Nardinelli, Ekonomia, Fundacja Gospodarcza NSZZ "Solidarność" 1993 5. D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Mikroekonomia., PWE, Warszawa 2007 r. (IV wyd). 6. D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Makroekonomia., PWE, Warszawa 2007 r. (IV wyd). 14. Literatura uzupełniająca 1. Podstawy ekonomii, Red. naukowa R. Milewski Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2001 r. 2. B. Czarny, E. Czarny, R. Bartkowiak, R. Rapacki, Podstawy ekonomii, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne Warszawa 2000. 3. M. Rekowski, Wprowadzenie do mikroekonomii, Polsoft Poznań 2006 r. 4. M. Nasiłowski, System rynkowy. Podstawy mikro- i makroekonomii, Keytex, Warszawa 2005 r. 5. Z. Wiszniewski, Mikroekonomia współczesna. Syntetyczne ujęcie, Olympus Centrum Edukacji i Rozwoju Biznesu, Warszawa 1994 r. 3 6. 7. 8. 9. N. Acocella, Zasady polityki gospodarczej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 r. S. Zabrowarny, Makroekonomia, WSAiZ w Przemyślu, Przemyśl 2002 r. S. Zabrowarny. Mikroekonomia, WSAiZ w Przemyślu, Przemyśl 2003 r. S. Duda, H. Mamcarz, A. Pakuła, Ekonomia, Morpol, Lublin 1998 r. 15. Nazwisko osoby prowadzącej zajęcia na studiach stacjonarnych - wykład: dr hab. W. Kurek - ćwiczenia: 16. Nazwisko osoby prowadzącej zajęcia na studiach niestacjonarnych - wykład: dr hab. W. Kurek - ćwiczenia: 4