KIERUNEK TECHNOLOGICZNO

WYKŁAD 6
KIERUNEK TECHNOLOGICZNO-FILOZOFICZNY
Na przełomie XIX i XX w. zetknięto się z problemami technologii i filozofii. Ojcem naukowego
zarządzania jest amerykański inżynier Taylor. Od niego zaczęły się badania mające na celu
podniesienie sprawności zarządzania (funkcjonowania) przedsiębiorstwa. Uczył jak należy zarządzać,
aby sprawność przedsiębiorstwa była wyższa. Zasady, które zaczęto wprowadzać były wynikiem
zapotrzebowania. Pionierami tej nauki byli inżynierowie praktycy.
Taylorowi, w początkach jego kariery, zaproponowano prace w biurze, ten jednak na własne życzenie
dostał prace w magazynie gdzie, jeszcze jako student, powoli obserwował działanie przedsiębiorstwa
od podstaw. Stopniowo awansując, poszerzał wiedze o działaniu organizacji. Ostatecznie założył
własne biuro doradztwa zarządzania, w którym przeprowadzał doświadczenia i pracował nad
narzędziami usprawniającymi pracę. Opracował cztery zasady innowacji zarządzania:
1. Zasada naukowego opracowania każdego elementu pracy człowieka (eksperyment i
doświadczenie jako podstawa).
Podstawą opracowania każdego elementu pracy stanowi eksperyment, doświadczenie tzw.
Metoda chronometronu (pomiar czasu wykonywania poszczególnych ruchów roboczych,
czynności). Najlepiej jest opracować konkretną metodę, instrukcję obsługi (co?, gdzie?, jak?,
kiedy?) naukowego postępowanie według niej. Zasady te miały ostatecznie doprowadzić do
ukształtowania jednej metody dla najlepszego wykonania, a zarazem najłatwiejszej. Ma to być
pewna instrukcja służąca pewnym ułatwieniom.
CHRONOMETRARZ – każdej czynności produkcyjnej mierzy się czas.
2. Zasada naukowego doboru oraz szkolenia i doskonalenia pracowników (dobór naukowy,
nie przypadkowy).
Taylor uważał, że dobry robotnik to taki, który potrafi wykonywać normę. Norma zawierała w
instrukcji sposób wykonywania pracy. Zaproponowanie rozwiązań ulepszających pracę,
wyeliminowanie czynników (czynności) zbędnych. Dziś nazywamy określone normy tzw.
Technicznie uzasadnione. Ważny jest dobór pracowników do konkretnych zadań, którzy będą
w stanie wywiązać się z normy. Jeżeli pracownik już jest to należy go doskonalić (szkolenia).
Tayloryzm dziś kojarzony jest z daleko rozwiniętym podziałem pracy. Praca pojedynczego
pracownika sprowadza się (ogranicza) do wykonywania, bardzo ograniczonych,
sprecyzowanych czynności, którą z powodzeniem może wykonywać jedna osoba. Ułatwia to
kierownictwu dokonywania selekcji pracowników oraz szkolenie ich tak, aby szybko doszli do
wprawy i byli wydajni. W okresie, kiedy wprowadzono „taśmę”, rytm pracy zaczęła dyktować
maszyna. Można w ten sposób zwiększyć wydajność pracy.
Te zmiany doprowadziły do powstania nauki zwanej ergonomią. Ergonomia to dostosowanie
maszyny oraz stanowiska pracy do możliwości pracownika oraz wprowadzenie dla nich
udogodnień (zwrócenie uwagi na fizjologie pracowników).
Ważne są też bodźce materialnego zainteresowania i dyscyplinujące pracowników.
 Wysoka stawka akordowa za prace wykonywaną zgodnie z normą i wymogami
jakościowymi
 Premię za przekroczenie ustalonej nazwy
3. Zasada bezpośredniej współpracy kierownictwa i robotników (dla lepszych wyników
pracy).
Szczególnie ważną rolę pełni instruktor (bezpośrednio nadzoruje robotników, pomaga,
przesuwa na stanowiskach). Taylor był zwolennikiem także daleko posuniętego podziałów
pracy wśród mistrzów – robotnik podlegał kilku mistrzom.
4. Zasada podziałów pracy i odpowiedzialności pomiędzy kierownictwem i robotnikami
(rozdzielenie).
Zarobki uzależnione są od wynagrodzenia. Zarobki mistrzów są uzależnione od robotników,
którymi kierują i od ich wydajności.
WYKŁAD 6
System Taylor był szeroko propagowany i wielu ludzi opierało swoją prace na naukach Taylora.
H.Gantt był taylorystą, znany do dziś amerykański inżynier, który wzorował się na Taylorze, Wykresy
Gantt’a służą do kontroli pracy, wynagrodzenia plus bonus dla pracowników, którzy zarobili wszystko,
co do nich należy, ale nie mogą nadrobić normy, gdyż nie pracują w strukturze produkcyjnej (dowóz).
Początek zadania i jego realizacja w czasie i w trakcie jego kontrola <- harmonogram przez niego
stworzony dziś często stosowany (cel: maksymalne skrócenie danego zadania w czasie, opracować
plan działania i kontrolować go).
Uważał, że należy wprowadzić akord, a tam gdzie się nie da wynagrodzenie za czas pracy plus bonus
(premia uznaniowa). Ważne, aby systemy wynagradzania były powiązane z efektami pracy.
Emmerson, amerykański inżynier, taylorystą, sformułował „12 zasad wydajności”.
1. Jasno określony cel (każdy pracownik musi wiedzieć, jaki jest cel jego pracy).
2. Rada kompetentna (pracownicy mają korzystać z rad specjalistów, jeżeli się na czymś nie
znają).
3. Dyscyplina (zwalniać tych, którzy łamią dyscyplinę).
4. Sprawiedliwe i uczciwe postępowanie (postępuj z ludźmi tak jakbyś chciał, aby z tobą
postępowano).
5. Sprawozdawczość (rzetelna, natychmiastowa, stała sprawozdawczość bez przekłamań;
kierownicy powinni dysponować sprawozdaniami).
6. Naukowe planowanie działań, (co, jak kiedy zostanie osiągnięte, należy zapewnić
współdziałanie ludzi).
7. Wzorce, normy, harmonogramy działań (precyzyjne określanie działać i postaw).
8. Pisemne regulaminy i instrukcje (formalizacja działań, biurokracja – mamy pewien
określony algorytm działania).
9. Wynagradzanie działalności (wynagradzać starających się, bo pracownicy pomyślą, że nie
warto się starać).
Brakuje 3 zasad, jak ktoś może to niech uzupełni i prześle mi poprawioną wersje
H. Le Chatelier, Europejczyk, taylorysta, francuski inżynier. Znany głównie z opracowania cyklu
działania zorganizowanego.
CYKL DZIAŁANIA ZORGANIZOWANEGO
FAZA REPARACJI
1 Ustalenie celu działania
2 Analiza środków i warunków działania
3 Planowanie działania
4 Pozyskiwanie i przygotowanie zasobów
5 Realizacja planu
6 Kontrola realizacji oraz analiza wyników końcowych
Cykl działania zorganizowanego – wytyczne sprawnego działania, gdzie nie ma żadnych warunków
bezwzględnych, ……………..brak fragmentu, jak ktoś ma to niech uzupełni i prześle poprawioną wersje………….., który
gwarantował sukces. Podstawą tego systemu było przygotowanie i planowanie.
WYKŁAD 6
Karol Adamiecki, współczesny taylorysta, najwybitniejszy przedstawiciel naukowego zarządzania
Polsce, inżynier. Interesowała go sprawność funkcjonowania grup pracowników (praca zespołowa).
Efektem jego badań są 3 prawa harmonii:
1. Prawo harmonii doboru (dobranie poszczególnych elementów działania w taki sposób, aby
koszt straconego czasu był jak najmniejszy) – mówił się o kosztach niedziałania.
2. Prawo harmonii współdziałania (poszczególne jednostki współdziałające muszą
funkcjonować w odpowiednim czasie tu też jest kryterium minimalizowania straconego czasu,
tzw. Wąskiego przekroju, gardła).
3. Prawo harmonii duchowej (budowanie więzi emocjonalnych łączących współpracowników
ze sobą).
Adamiecki mówił, że jeżeli marnuje się czas, to ponosi się wyższe koszty. Czasem stanowi to 20-50%
czasu w firmie.
K. Adamiecki pisał o marnotrawstwie czasu 100 lat temu, a temat jest aktualny także dzisiaj.