klasyczna szkoła zarządzania

WYKŁAD 2
KLASYCZNA SZKOŁA
ZARZĄDZANIA
1
1. Ogólna charakterystyka klasycznej szkoły
zarządzania::
zarządzania
W ramach klasycznej szkoły zarządzania, przypaprzypadającej na koniec XIX w. i początek XX w.
wyróżnia się trzy kierunki:
♦ naukowy,
administracyjny,,
♦ administracyjny
biurokratyczny..
♦ biurokratyczny
Człowiek jest traktowany instrumentalnie, na
podstawie stereotypu człowieka ekonomicznego,
ekonomicznego,
biernego wykonawcy zadań, na którego można
oddziaływać za pomocą bodźców materialnych
oraz kształtować (wpływać na) jego umiejętności.
2
2. Zarządzanie naukowe :
Frederick W. Taylor (1856
1856--1915
1915)) – twórca
kierunku i autor ksi
ksią
ążki pt
pt.. „Zasady naukowego
zarządzania””.
zarządzania
Zarządzanie naukowe (przemysłowe
(przemysłowe)) – zajmuje się
poprawą osiąganych wyników i dotyczy głównie
zarządzania pracownikami poprzez analizę
warunków pracy, szkolenie pracowników i ich
dobór, pomiar wyników, wydajność pracy itp.
Podstawą organizowania pracy w organizacji jest
dokładne poznanie, analiza i planowanie, odpoodpowiadające podejściu od szczegółu do ogółu.
ogółu.
3
Przedstawiciele tego kierunku uważają, że
● organizacja działa jak maszyna, dlatego też
koncentrują się na technologii produkcji,
● technika + technologia + człowiek nie są w pełni
wydajne, a winę za to ponosi człowiek jako
najsłabsze ogniwo procesu produkcyjnego,
● niska wydajność jest głównym hamulcem
rozwoju gospodarczego, gdyż nie pozwala na
podwyższenie płac, a jednocześnie hamuje
produkcję poprzez zbyt długi czas zwrotu
zainwestowanego kapitału jako następstwo
wysokich kosztów produkcji.
4
Czynniki niskiej wydajności pracowników:
► wadliwy system wynagradzania – sprzyjający
ukrywaniu możliwości produkcyjnych (stawka
za godzinę pracy, nie np. za wyrób),
► nieracjonalne metody pracy,
► nieodpowiedni dobór pracowników – brak
zgodności ich cech osobowych z wymagawymaganiami pracy
pracy,,
► przekonanie pracowników, że wzrost produkprodukcji prowadzi do redukcji etatów i wzrostu
bezrobocia.
5
Sprawne zarządzanie – wg Taylora – wymaga m.in
in.:
.:
● planowania pracy i jego rozdziału od wykonania,
● daleko idącego podziału pracy, aby wyspecja
wyspecja-lizować jej wykonanie i uprościć czynności
wykonawcze,
● naukowego opracowania każdego elementu
pracy na danym stanowisku, łącznie z wypo
wypo-sażeniem w odpowiednie narzędzia pracy,
● naukowego doboru pracowników (szkolenie) i
przygotowania ich do wykonywania pracy,
● kontroli wykonania przez zarządzającego,
● bodźców finansowych zależnych od
wydajności i pomiarów czasu pracy,
● funkcjonalnej struktury organizacyjnej.
Sprawne zarządzanie poprzez
poprzez:: standaryzację.
standaryzację.
specjalizację, racjonalizację i optymalizację
optymalizację..
6
Inni przedstawiciele zarządzania naukowego
naukowego::
Henri Le Chatelier (1850
(1850--1936) – opracował
formułę cyklu zorganizowanego,
zorganizowanego, składającego
się z pięciu etapów:
■ wybór celu, który mamy osiągnąć, przy czym
cel powinien być jedyny, ścisły, ograniczony,
użyteczny – czyli poprawiający efektywność,
■ zbadanie środków i warunków potrzebnych dla
osiągnięcia tego celu,
■ przygotowanie środków i warunków uznanych
za potrzebne,
■ wykonanie stosowne do przyjętego planu,
■ kontrola otrzymanych wyników.
7
Karol Adamiecki (1866
(1866--1936) – opracował m. in.:
1. Prawo harmonii – wiążące się z ograniczaniem
strat czasu pracy w toku produkcji poprzez
uzgadnianie – składające się z:
►harmonii doboru,
doboru, czyli im dokładniej są
dobrane współpracujące ze sobą organy, tym
lepszy jest skutek ekonomiczny
ekonomiczny;;,
►harmonii działania
działania,, przy współpracy
poszczególnych organów otrzymuje się
większą sprawność, gdyż czasy działania
są ze sobą uzgodnione,
►harmonii duchowej,
duchowej, łączenie emocjonalne
jednostek ludzkich współpracujących w
jednym zdrowym organizmie, jakim jest
zakład wytwórczy.
8
K. Adamiecki (cd.
cd.)
2. Prawo przeciwdziałania (regułę przekory)
przekory)::
wprowadzanie zmian powinno odbywać się
stopniowo, zgodnie z racjonalnymi proceduprocedurami prowadzącymi do zmniejszenia przeciwprzeciwdziałań i kosztów, pamiętając o tym, że
„każda zmiana rodzi opór”.
3. Prawo optymalnej produkcji
produkcji::
dla każdego zakładu, maszyny, czy pracownika
istnieje zawsze ściśle określona granica wydaj
wydaj-ności
ności,, przy której koszt na jednostkę jest
najmniejszy.
Granica ta jest nazywana produkcją wzorcową
wzorcową,,
przy produkcji niższej niż wzorcowej ponosimy
koszty straconego czasu, a przy wyższej –
koszty przeciążenia
przeciążenia.
9
Pozostali przedstawiciele zarządzania naukowego :
F. i L. Gilberthowie – opracowali metody badabadania przebiegu i czasu trwania ruchów roboroboczych,, ich klasyfikację i graficzną prezentację.
czych
H. Gant – opracował wykresy przebiegu pracy,
umożliwiające monitorowanie rozkładu czyn
czyn-ności w czasie i kontrolowania stopnia
zaawansowania realizacji planów.
H. Emerson,
Emerson, który opracował:
– pojęcie efektywności,
efektywności, jako stosunku tego co
jest, do tego co być powinno;
– 12 zasad wydajności pracy,
pracy, jak np. wyraźnie
określony cel, naukowe planowanie działań,
wzorcowe sposoby działania, dyscyplina,
rada kompetentna i zdrowy rozsądek.
10
Pozostali przedstawiciele zarządzania naukowego
(cd
cd.):
.):
♦ H. Ford – opracował koncepcję organizacji i
zarządzania firmą przemysłową, wprowadzając:
wprowadzając:
● taśmę montażową i produkcję wielkoseryjną,
wielkoseryjną,
● podział pracy i wąską jej specjalizację,
● dywersyfikację działalności i standaryzację
produktu,
● bardzo niewiele szczebli kierowania,
● surowy regulamin pracy.
11
3. Zarządzanie administracyjne :
Twórcą tego kierunku był Henri Fayol (1841
(1841--1925),
który w pracy:
pracy: Administracja przemysłowa i
handlowa (1916 r.) określił, że:
► zarządzanie jest wspólne dla różnych rodzajów
działalności w biznesie, instytucjach, administraadministracji państwowej i w gospodarstwie domowym;
►zarządzanie dotyczy całej organizacji, jej dzia
dzia-łań i czynności, a punktem jego wyjścia jest
podejście od ogółu do szczegółu;
szczegółu;
►działania składające się na zakres zarządzania,
składają się z sześciu czynności
czynności:: techniczne,
handlowe, finansowe, ochronne, rachunkowe i
administracyjne oraz umiejętności – związanych
z ich wykonaniem;
12
H. Fayol (cd
cd..)
►zarządzanie jest administracją, rozumianą jako
uniwersalny zbiór funkcji (planowania,
organizowania, rozkazywania, koordynowania i
kontrolowania);
► wyróżnił 14 zasad zarządzania, m. in. takie jak:
● hierarchia uwzględniająca drogę służbową i
komunikację,
● jednolitość kierownictwa – każdą grupę
czynności nadzoruje jeden kierownik,
kierownik,
● jedność rozkazodawstwa – pracownik
otrzymuje polecenia od 1 przełożonego
przełożonego,,
● stabilizacja personelu – sprzyjająca
planowaniu.
13
4. Zarządzanie biurokratyczne :
Max Weber w pracy „Teoria organizacji społecznej
i ekonomicznej”
ekonomicznej” określił:
organizacyjnej:
► idealne typy władzy organizacyjnej:
charyzmatyczną, tradycjonalną i racjonalną;
► idealny typ biurokracji,
biurokracji, jako model sposobu
wykonywania władzy, charakteryzującej się:
– systemem zasad postępowania i procedur,
– bezosobowością stosunków organizacji,
– podziałem pracy,
– hierarchiczną strukturą organizacyjną,
– legalnym charakterem władzy kierowników;
► biurokrację zapewniającą korzyści dzięki władzy
racjonalnej, która jako jedyna może być stosostosowana efektywnie w organizacji, gdyż można ją
przekazywać,, zwiększać, uszczuplać, odbierać
przekazywać
14
itp.
Biurokratyczne zarządzanie dotyczy zorganizo
zorganizo-wania i podziału pracy w organizacji, jej sposobu
działania oraz kierowania, wraz z wykonywaniem
władzy.
W organizacji takiej biurokratyczne zarządzanie
może być podstawą jej sprawnego funkcjonowania
funkcjonowania,,
gdzie wszystko jest racjonalnie ustalone, w
oparciu o podejście systemowe i jasne procedury.
Brak dobrego zorganizowania może być przyczy
przyczy-ną pojawianie się biurokratyzmu
biurokratyzmu,, który cechuje
się tym, że organizacja jest niezdolna do zmiany
działalności na podstawie popełnionych błędów.
Poprawa tych błędów często prowadzi do
biurokratyzmu,
powstania tzw. błędnego koła biurokratyzmu,
powodującego narastanie błędów mimo chęci ich
poprawy.
.
15
Dziękuję za uwagę...
16