Polski rynek pracy dziś i trendy na nadchodzące lata Z danych statystycznych za II kwartał 2011roku wynika, że najwięcej ofert pracy pochodziło z woj. mazowieckiego (15 % ), dolnośląskiego (12 % ) i śląskiego ( 10 % ). Najwięcej ofert pracy sezonowej ( związane z wakacjami ) pochodziło z Małopolski ( 13 % ), Pomorza ( 5 % ) i z rejonów województwa małopolskiego (5 %). W sezonie urlopowym wzrasta zapotrzebowanie na pracowników z branży usług hotelowo – gastronomicznych. Spore zapotrzebowanie pojawiło się również (głównie w maju i czerwcu) na tzw. Tajemniczego klienta. Na stronach infoPraca.pl pojawiło się ponad 400 ofert w tym zawodzie. Stałą pracę oferowały najczęściej branże: budownictwo ( 13 % ), produkcja (11 % ), sprzedaż ( 6 % ), handel ( 5 % ), usługi ( 5 % ), finanse i ubezpieczenia ( blisko 5 % ), transport i spedycja ( 4 % ). Najbardziej poszukiwani byli fachowcy ( 32 % ofert ), specjaliści z wykształceniem średnim i technicznym ( 18% ). Najmniej ofert adresowanych było dla pracowników administracyjnych i finansistów( po ok. 5 % ), nauczycieli ( 2 % ) Najczęściej poszukiwane zawody związane były z branżą: 1. budowlaną ( budownictwo drogowe i mieszkaniowe ) Inżynierowi budowlani Architekci i konstruktorzy Kierownicy i majstrowie budowy Zbrojarze, betoniarze Operatorzy maszyn budowlanych Robotnicy budowlani 2. handlową Specjaliści do spraw sprzedaży w tym sprzedaż internetowa Specjaliści ds. reklamy Kasjerzy, osoby zajmujące się ekspozycją i układaniem towarów 3. nowych technologii telekomunikacji elektroniki elektroenergetyki IT specjaliści ds ochrony środowiska 4. bańkowość i usługi finansowe finansiści księgowi 5. usługi transportowe i spedycja kierowcy wyższych kategorii, posiadający dodatkowe uprawnienia logistycy operatorzy maszyn i urządzeń Portal kariera.pl zapowiada, że najbliższe dziesięciolecie należeć będzie do inżynierów. Inżynierowie mogą planować swoją przyszłości z branżami: budowlana ( inżynierowie budownictwa, architekci, elektrycy, geodeci, kartografowie ) elektronika ( inżynierowie elektronicy ) motoryzacja ( inżynier elektronik, elektryk, mechanik, chemik ) chemia ( inżynier chemik ) ochrona środowiska ( inżynier chemik, inżynier rolnik) informatyka Specjaliści zajmujący się problematyką rynku pracy i prywatne agencje zatrudnienia przewidują, że coraz więcej miejsc pracy będzie dla: ludzi odpowiedzialnych za działanie serwisów społecznościowych, zajmujących się wyszukiwaniem informacji, programistów, administratorów serwisów informacyjnych, specjalistów ds. bezpieczeństwa danych, zajmujących się sprzedażą i reklamą w sieci. Zapotrzebowanie będzie wprost proporcjonalne do rozwoju biznesu internetowego ( w minionym roku dochody ze sprzedaży przez Internet w kraju szacuje się już na 15,5 mld złotych). Firmy, które poważnie myślą nie tylko o swoim rozwoju ale wręcz chcą się utrzymać na rynku, oprócz tradycyjnej sprzedaży muszą tworzyć komórki zajmujące się e- sprzedażą . Rośnie zatem zapotrzebowanie na ludzi, którzy potrafią zbierać i realizować zamówienie przez Internet, reklamować w Internecie, wykorzystać dyskusje na portalach społecznościowych dla promowania towarów czy usług ( tzw. Specjalistów ds. social media). Pracodawcy coraz częściej wymagają znajomości języków obcych ( zwłaszcza od absolwentów uczelni - wg danych Eurostatu wynika, że tylko ok. 25% z nich deklaruje zaawansowany stopień znajomości języków ). Znajomość przynajmniej jednego języka ( głównie j. angielski) , prawo jazdy kat. B, obsługa komputera i programów użytkowych to dziś umiejętności uniwersalne tak jak pisanie czy czytanie. Dane GUS z marca 2011 roku wskazują, że ponad 220 tys. bezrobotnych w Polsce legitymuje się wyższym wykształceniem. Odsetek osób w wieku szkolnym, które ukończyły studia wyniósł w 2008 roku ok. 50 % ( raport OCED „Education at glance” 2010, miesięczna informacja o bezrobociu w Polsce z marca 2011 roku). Szacuje się, ze w nadchodzących latach: 2012-2014 na rynek trafi ok., 2 mln absolwentów z dyplomami wyższych uczelni. Pracodawcy poszukują przede wszystkim osób z doświadczeniem zawodowym. Młodzi ludzie coraz częściej łączą naukę z pracą ( GUS podaje, że 41 % studentów pracuje ). Najwięcej pracujących studentów ( bez mała 70 %) studiuje w trybie zaocznym. Jak wynika z danych resortu nauki kierunkami najczęściej wybieranymi w roku akademickim 2010/2011 było: zarządzanie, budownictwo, prawo i informatyka. Zdaniem prof. Mieczysława Kabaja z Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych o ile kierunki budownictwo i informatyka są przyszłościowe to już absolwenci zarządzania czy pedagogiki mogą mieć problemy ze znalezieniem pracy. W bieżącym roku akademickim uczelnie przygotowały nową niezwykle interesującą ofertę odpowiadającą potrzebom rynku pracy. Po konsultacjach z 250 przedsiębiorcami i na podstawie szczegółowych badań rynku AGH, Uniwersytet Śląski i Warszawski uruchomiły kierunek: energetyka jądrowa. W odpowiedzi na potrzeby branży budowlanej i innych branż rozpoczęto kształcenie przyszłych specjalistów od chemii budowlanej, zarządzania i inżynierii produkcji, marketingu interaktywnego, zarządzanie ryzykiem i bezpieczeństwem, analiza bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Wnioski z pierwszego w Polsce badania potencjału kadr metodą foresight przeprowadzonego na zlecenie PARP przez konsorcjum firm : Instytut Podstawowych Problemów Techniki, Polską Izbę Gospodarczą Zaawansowanych technologii, SMG/KRC Poland Media S. A , opublikowane w 2009 roku wskazują, że zawody przyszłości związane będą z branżami: Informatyczna i usługi internetowe ( specjaliści sieciowi, teleinformatyce, mechatronice, copywriter, webmaster, trafic menager, researcher, broker informacji ) Biotechnologia , nanotechnologia, biorolnictwo, ochrona środowiska, Medycyna i ochrona zdrowia ( menadżerowie, opiekunowie, rehabilitanci, pielęgniarze, chirurdzy plastyczni, kosmetolodzy, instruktorzy fitness, dietetycy, fizjoterapeuci, psycholodzy, psychiatrzy i terapeuci ) Finanse ( interaktywna i elektroniczna obsługa klienta, projektanci pakietów finansowych, projektanci elektronicznych kanałów usług finansowych i kanałów dystrybucji, telebanking, taksatorzy nieruchomości, hipotek, ryzyka działalności firm i klientów) Edukacja ( szkoleniowcy i trenerzy, coaching, doradcy pracy i doradcy zawodowi) Bezpieczeństwo ( negocjatorzy, ochroniarze, opiekunowie mienia itp. ) Rozrywka, kosmetyka i hotelarstwo Z kolei TOP 15 branż ( wg. CBOS) podaje poziom deficytu jaki będzie towarzyszył im w ciągu najbliższych 10 lat: Miejsce 1 TOP 15 branż Informatyka i oprogramowanie 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Wychowanie, opieka i nauczanie Motoryzacja i nowoczesne technologie Energetyka Medycyna Usługi medyczne Fryzjerstwo, pielęgnacja Logistyka Matematyka Opieka nad chorymi Nauki inżynieryjne Prawo Odżywianie Finanse, bankowość, ubezpieczenia Ekonomia Średni deficyt -30 % - 29 % - 27 % - 26 % - 25 % - 25 % - 24 % - 24 % - 23 % - 19 % - 19 % - 15 % - 14 % - 13 % - 13 % Biuro European Working Observatory Przy Komisji Europejskiej w swoim ostatnim opracowaniu wskazuje, ze branża w której w Polce najlepiej będzie się działo to branża usługowa – w najbliższych pięciu latach ma tu powstać pół miliona miejsc pracy. Dobrze będzie się wiodło specjalistom transportu i gospodarki magazynowej ( ok. 100 tys miejsc pracy). Nieco gorsze prognozy dotyczą przemysłu ( 30 tys. miejsc pracy w ciągu 5 lat ). Stagnacja dotknie budownictwa a recesja rolnictwo ( ubędzie 250 tys. miejsc pracy ) Przeprowadzona ostatnio przez Nesweeka ankieta wśród kilkudziesięciu pracodawców różnych branż wskazuje, że w branży usług największe znaczenie będzie miała branża usług teleinformatycznych, turystyka, gastronomia i hotelarstwo. Najbardziej poszukiwanymi zawodami w 2020 roku będą: inżynier logistyk grafik komputerowy informatyk – specjalista od bezpieczeństwa komórkowej transmisji danych tłumacz języków azjatyckich ( chiński, japoński, hinduski kucharz archiwista internetowy scenarzysta gier komputerowych i programista telewizji 3 D trener fitness dla osób starszych Z piątej edycji badań Agencji Zatrudnienia Manpower Polska wynika, że firmy w wielu krajach i w Polsce nadal mają problemy w znalezieniu odpowiednich kandydatów na najważniejsze stanowiska w ich działalności. Problem dotyka 31 % pracodawców na świecie i 51 % pracodawców w Polsce. Badanie przeprowadzone zostało wśród 35 tys. Pracodawców w 36 krajach.. W Polsce badanie objęło 750 instytucji i firm i było prowadzone po raz trzeci. Wynika z niego, że najczęściej poszukiwani byli pracownicy fizyczni – m.in. elektrycy, cieśle, stolarze, murarze, hydraulicy, spawacze ( trzeci rok z rzędu pierwsza pozycja w kraju i na świecie ). Druga pozycja: Menadżerowie projektów niezmienna od dwóch lat Szefowie kuchni/kucharze są w pierwszej dziesiątce najczęściej poszukiwanych zawodów od dwu lat. 10 najpopularniejszych do obsadzenia zawodów w 2010 roku Poz. Polska Europa świat 1 Wykwalifikowani Wykwalifikowani Wykwalifikowani pracownicy fizyczni pracownicy fizyczni pracownicy fizyczni 2 Menadżerowie projektów Przedstawiciele handlowi Przedstawiciele handlowi 3 Szefowie Technicy (produkcji, Technicy (produkcji, procesu kuchni/kucharze procesu produkcji, produkcji, utrzymania ruchu utrzymania ruchu ) ) 4 Kierowcy Kierowcy Inżynierowie 5 Pracownicy sekretariatu, Pracownicy księgowości i Pracownicy księgowości i asystenci dyrekcji, finasów finasów asystenci ds. administracji 6 Pracownicy hoteli i Inżynierowie Operatorzy produkcji restauracji 7 Pracownicy księgowości Szefowie kuchni/kucharze Pracownicy sekretariatu, i finansów asystenci dyrekcji, asystenci ds. administracji 8 Inżynierowie Pracownicy sekretariatu, Członkowie zarządu/kadra asystenci dyrekcji, najwyższego szczebla asystenci ds. administracji 9 10 Pracownicy działów IT Pracownicy recepcji Pracownicy działów IT Kierowcy Lekarze i Niewykwalifikowani wykwalifikowany personel pracownicy fizyczni ( z wyłączeniem pielęgniarzy i pielęgniarek ) Według Manpower globalny niedobór wykwalifikowanych pracowników fizycznych może zagrozić wzrostowi gospodarczemu. Dlatego ważnym zadaniem staje się ukształtowanie pozytywnego postrzegania pracy fizycznej, dostosowanie szkolnictwa zawodowego do potrzeb rynku oraz strategiczna migracja. Pojawia się tu coraz częściej termin offshoring. W przypadku gdy w kraju trudno o wykwalifikowanych pracowników fizycznych z konkretnych branż, koncepcja strategicznej migracji zakłada czerpanie z zasobów siły roboczej spoza granic kraju. Podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos Manpower ogłosił początek nowej epoki w dziejach świata Ery Człowieka w której potencjał ludzki jest podstawowym czynnikiem determinującym wzrost gospodarczy Era Człowieka – kluczowe zmiany Wczoraj Era industrialna/era informacji Kapitalizm Dostęp do kapitału – główny wyróżnik Pracownicy poszukują pracodawcy Pracodawcy dyktują warunki Nadwyżka talentów Pracownicy mieszkają w pobliżu miejsca pracy Technologia ogranicza Zamknięte granice Sporadyczna migracja pracowników Jedna praca na całe życie Mała przejrzystość korporacji Dowodzenie i kontrola Dominacja krajów rozwiniętych (OECD) Dziś Era człowieka Talentalizm Dostęp do talentu – główny wyróżnik Pracodawcy poszukują pracowników Pracownicy dyktują warunki Niedobór talentów Miejsce zamieszkania pracownika nie ma znaczenia Technologia daje możliwości Otwarte granice Masowa migracja pracowników Kilkanaście stanowisk w ciągu życia Duża przejrzystość korporacji Elastyczne podejście Kraje rozwijające się spoza OECD, zaczynają dominować BRIC ( Brazylia, Rosja, Indie, Chiny) i MIST ( Meksyk, Indonezja, RPA, Turcja ), szczególnie Chiny, Indie i Afryka W Erze Człowieka najważniejsze dla firm będzie: określenie potrzeb talentów w perspektywie 5-10 lat dopasowanie strategii zatrudnienia do strategii biznesowej przyciągnięcie, utrzymanie i rozwój pracowników opracowanie wewnętrznych modeli pracy i polityki personalnej celem optymalnego rozpoznania i rozwoju potencjału pracowników wykorzystanie rozwoju technologii i mediów społecznościowych dla bezpośredniej interakcji na każdym poziomie ( pracodawca z pracownikiem, sprzedawca z konsumentem ) Opracowała : K.Dondalska