Kontrolowanie Mateusz Turczyn Definicja Kontrola – proces monitorowania czynności, służących do zapewnienia ich wykonywania zgodnie z planem i korygowania wszelkich istotnych odchyleń. S.P. Robbins, D.A. DeCenzo, Podstawy zarządzania „Kontrola w zarządzaniu jest systematycznym wysiłkiem podjętym w celu ustanowienia norm działania, porównania ich z czynionymi postępami oraz podejmowania działań korekcyjnych, gdy jest to potrzebne, by zbliżyć wyniki do planów i oczekiwań”. R.J. Mockler Podstawowe etapy procesu kontroli Znaczenie kontroli Organizacja bez skutecznej kontroli nie ma szans osiągnąć zamierzonych celów. Kontrola ma zasadnicze znaczenie dla powodzenia organizacji, pomaga jej: • przystosować się do zmiennych warunków w złożonym otoczeniu, gdzie organizacje borykają się ze zmianami, • uporać się ze skomplikowanymi sytuacjami oraz zapobiec potęgowaniu się błędów, • uporać się ze złożonością organizacji; wraz ze wzrostem organizacji koniecznie jest tworzenie odpowiednio złożonych systemów kontrolnych, • pozwala na minimalizację kosztów, ograniczenie marnotrawstwa i podniesienie produktywności. Dlaczego kontrolujemy? Kontrolujemy, bo inaczej organizacja nie byłaby w stanie ocenić osiąganych wyników z punkty widzenia wytyczonych celów. Cele kontrolowania Kontrolować możemy dowolne obszary działania organizacji. Istnieją dwie drogi identyfikacji obszarów kontroli - koncentracja na: • zasobach • określonym szczeblu Kontrola zasobów rzeczowych • Zarządzanie zapasami • Kontrola Jakości • Kontrola sprzętu, wyposażenia budynków Kontrola zasobów ludzkich • • • • Dobór i obsada kadry Szkolenie i rozwój kadr kierowniczych Ocena wyników Ocena poziomu wynagradzania Kontrola zasobów informacyjnych • • • • • Prognozowanie sprzedaży i marketingu Analiza otoczenia Public relations Układanie harmonogramów produkcji Prognozowanie ekonomiczne Kontrolowanie zasobów finansowych Kontrola zasobów finansowych Kontrola czysto finansowa – zapewnienie zasobów gotówki niezbędnej do pokrycia zobowiązań oraz zapobieganie nadmiernego gromadzenia środków i ich niewłaściwego wykorzystania. Powiązanie kontroli finansowej z trzema pozostałymi zasobami: • nadmierne zapasy – wyższe koszty magazynowania, • zły dobór pracowników – koszty zwolnień, rotacji, • nietrafione prognozy – zakłócenie przepływów pieniężnych i innych złych skutków finansowych. Kryterium szczebla • Kontrola dziłalnosci operacyjnej – skoncentrowana jest na jednym lub kilku systemach operacyjnych organizacji, np. kontrola jakości. • Kontrola organizacyjna – odnosi się do ogólnego funkcjonowania organizacji. • Kontrola strategiczna – badanie jak skutecznie organizacja rozumie swoje otoczenie i jak dostosowuje się do niego. Powiązania Kontrolowanie jest procesem ściśle powiązanym z procesem planowania. Funkcjonowanie organizacji polega na ciągłym przechodzeniu od planowania do kontrolowania i odwrotnie. Powiązania kontrolowania i planowania Czynniki powodujące konieczność rozpoczęcia działań: • zmiana działań w taki sposób, by wyniki zbliżyły się do wyników założonych w planie, • analiza i ewentualna rewizja planu, • ponowna ocena instrumentów kontroli, aby upewnić się o ich stosowności do planu i jego celów. Kontrola jest najbardziej skuteczna i ekonomiczna, gdy stosowana jest selektywnie w punktach decydujących o osiągnięciu sukcesu albo porażki w danym przedsięwzięciu lub działaniu. Ze względu na czas dokonywania, może być stosowana z dobrymi rezultatami na każdym etapie. Powinno się jednak kontrolować selektywnie. Zbyt rozwinięta kontrola ma następujące wady: • wysokie koszty, • spowolnienie procesu, • negatywny wpływ na pracowników. Bibliografia R.W Griffin , „Podstawy zarządzania organizacjami” S.P. Robbins, D.A. DeCenzo, „Podstawy zarządzania”