PROGRAM TERAPEUTYCZNY, WDROŻONY W PLACÓWCE UZALEŻNIEŃ Rozpoznawanie, nazywanie, wyrażanie, kontrolowanie uczuć PRACA ZALICZENIOWA Student: Przemysław RiS ROZPOZNAWANIE, NAZYWANIE, WYRAŻANIE, KONTROLOWANIE UCZUĆ Każdy z nas żyje wśród innych ludzi. Kontakty z nami mają duże znaczenie dla naszego życia, w tym także dla Twojej trzeźwości. Wśród otaczających nas ludzi, których spotykamy rzadko oraz tych, z którymi mamy bezpośrednie i częste kontakty , stanowią integralną część mojego, twojego, naszego otoczenia, Ci ludzie są dla nas ważni. Może być z nimi dobrze, przyjemnie, bezpiecznie. Jest ,,ważność pozytywna” a kontakty z nimi dostarczają Tobie, mi , nam wsparcia, umacniają Twoją, moją i nasza trzeźwość. Wśród ważnych osób mogą znaleźć się także takie osoby, które wzbudzają w Tobie, we mnie, w nas złość, lęk, obawy. Są ważni, ponieważ mobilizują Twoją energii , poruszają uczucia, wzbudzają emocje, przyciągają uwagę, konfrontują z ważnymi dla Ciebie wartościami, popychają do ważnych działań, ponieważ może być tak, że chcesz się od nich odciąć, czy też uwolnić. O tych ludziach powiesz, że są dla Ciebie ważni, ale w sposób ,,negatywny”. Kontakty z tymi osobami są źródłem częstego stresu, niezadowolenia, frustracji, przez co mogą zagrażać Twojej trzeźwości. PROGRAM TERAPII GRUPOWEJ 1. Nie będziesz zmuszany do wyznawania swoich win, Grupy rozwijają się w swoim tempie i ty decydujesz, o czym chcesz mówić. 2. Im bardziej będziesz zaangażowany, tym więcej na tych spotkaniach skorzystasz. 3. Grupa może być żywym laboratorium, w którym masz okazję wypróbować nowe zachowania, radzenie sobie z napięciem, podejmowanie ryzyka. 4. Doświadczenia zdobyte w grupie mogą być ważnym elementem uczenia się. 5. Można u warto rozmawiać o tym, co dzieje się między uczestnikami grupy, a także między nimi a prowadzącym grupę. 6. Rolą prowadzącego nie jest dostarczenie gotowych rozwiązań, konkretnych problemów, ale pomaganie uczestnikom w przeanalizowaniu trudności, wspólne poszukiwania ich przyczyn. 7. Zasady obowiązujące na grupie: Zachowanie tajemnicy, żadne informacje o uczestnikach grupy nie mogą wyjść poza omawianą grupę. Regularne uczestniczenie na sesje i punktualność są bardzo ważne. Grupa nie jest ta samą grupą, jeśli brakuje choć jednej osoby. Wstępne zobowiązanie się do udziału w sesja jest pomocne. Adaptacja do grupy wymaga pewnego czasu i rezygnowanie z udziału w grupie ze względu na pierwsze wrażenie nie jest korzystne. Nie przychodź na sesję pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Nie będziesz w stanie korzystać z terapii, może to także zniechęcić inne osoby z grupy. W czasie trwania grupy unikaj spotykania się z jej uczestnikami poza sesjami. Zapobiega to tworzeniu się koalicji, które utrudniają pracę grupy w terapii. KATEGORIE W GRUPIE DLA OSÓB UCZESTNICZĄCYCH W PROGRAMIE TERAPEUTYCZNYM Kategoria pierwsza Przestrzeganie podstawowych reguł porządkowo – organizacyjnych ośrodka. Przestrzeganie podstawowych norm współżycia społecznego w środku. współodpowiedzialność. Podstawowe prawa Do rozszerzonego weekendu, Do korzystania z prywatnego sprzętu kulturalno – rekreacyjnego, Do indywidualnego korzystania z wartościowego sprzętu -II-. Do organizowania wewnętrznych spotkań towarzyskich. Do ubiegania się o pozwolenie na zakwaterowania na terenie ośrodka gościa na czas odwiedzin. Kategoria indywidualna Warunki programowe, zasady regulaminowe i prawa: ustalone przez zespół terapeutyczny Żółta kartka: Niespełnianie warunków posiadanej kategorii społeczności, Lekceważenie wymagań programowych posiadanej kategorii społeczności Wymagania: korekta postawy Żółta kartka traci ważność po 2 tygodniach, w razie braku korekty postawy po otrzymaniu żółtej kartki obowiązuje czerwona kartka. Czerwona kartka: Prezentowana postawa: brak korekty postawy, ignorowanie reguł społeczności ośrodka. Warunki regulaminowe: przyznanie niższej kaegorii programowej do kategorii czwartej wyłącznie. ,,PRÓBY KONTROLOWANIA ĆPANIA/PICIA” Ćwiczenie 1 W pewnym momencie kontrolowanie ćpania, picia towarzyskiego staje się niemożliwe. Narkoman/alkoholik nie chce jednak uświadomić sobie faktu, że nie jest w stanie sprawować kontroli nad ilością, częstością używanego narkotyku, alkoholu. Stara się jednak udowodnić sobie, że panuje nad tym. Jak ty próbowałeś/aś podejmować abstynencję, zmniejszać ilość używanego narkotyku/ alkoholu, zmieniać gatunki, pory, miejsca ćpania/pica ? Może nawet zmieniłeś/aś pracę, miejsce zamieszkania. Prawdopodobnie nieraz zamykałeś się w domu, aby uniknąć ćpających/pijących kolegów, może miałeś/aś swoje sposoby, aby wypić więcej bez upicia się. ZADANIE W GRUPIE Podaj 10 przykładów takich sytuacji: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………. ,,PRÓBY KONTROLOWANIA ĆPANIA/PICIA” Ćwiczenie 2 To, co rujnuje poczucie własnej wartości w dzieciństwie i życiu dorosłym, Podaj swoje przykłady lub zaznacz wydarzenia deprecjonujące WYDARZENIE DEPRECJONUJĄCE Zmuszanie dziecka do zajęć, które mu nie odpowiadały Niekorzystne dla dziecka porównywanie z innymi Nieliczenie się z poglądami i opisami dziecka, zwłaszcza w jego sprawach Odmawianie dziecku racjonalnego uzasadnienia własnych decyzji Przypinanie dziecku i dorosłemu etykiety niszczącej jego indywidualność Nadopiekuńczość, zwłaszcza, kiedy daje się dziecku do zrozumienia, że postępujemy tak, ponieważ jest ono słabe i nieudolne Zbyt częste i surowe karanie, zwłaszcza, kiedy daje się do zrozumienia, że jest ono złe Przekazywanie zbyt małej ilości wskazówek, zwłaszcza, jeżeli dziecko z tego powodu popełnia błędy, których mogłoby unikać a następnie karcenie go za ten błąd Niekonsekwentne postępowanie wobec dziecka Wykorzystywanie seksualne dziecka, zwłaszcza przez opiekuna, rodzica… WŁASNE PRZYKŁADY ROZPOZNAWANIE, NAZYWANIE, WYRAŻANIE, KONTROLOWANIE UCZUĆ To, co rujnuje poczucie własnej wartości w dzieciństwie i życiu dorosłym, Podaj swoje przykłady lub zaznacz wydarzenia deprecjonujące Zwolnienie z pracy i pozostawanie przez dłuższy czas w domu w sytuacji bezrobocia Dyskryminacja z powodów politycznych, rasowych, religijnych, płci Gwałt lub molestowanie seksualne Wyzwiska i obelgi rzucane przez osobę kochaną lub poważną zwłaszcza przy dzieciach Oskarżenie o doprowadzenie kochanej osoby do zguby Dostarczenie dziecku zbyt wielu niedościgłych wzorów np. przez reklamy…. Kiedy zostaliśmy oszukani lub okadzeni… Kiedy oblejemy egzamin, zwłaszcza takiego, który wydał się dziecinnie prosty Kiedy odmówiono nam przyjęcia do pracy lub na kurs, który odpowiadał naszym kwalifikacją Kiedy tkwimy wciąż na tym samym szczeblu kariery zawodowej np. syndrom kapitana lub sierżanta Straszenie przemocą fizyczną lub jej stosowanie wobec dorosłych i dzieci ,,PRÓBY KONTROLOWANIA ĆPANIA/PICIA” Ćwiczenie 3 Zadanie do pracy własnej. W tabelce zamieszczonej poniżej opisz osoby, które są w jakiś sposób dla Ciebie ważne Napisz, kto to jest Wymień 5 zalet i 5 wad tej osoby Jaka jest ta osoba dla Ciebie… Czy jest osobą i źródłem wsparcia Oceń w procentach stopień zadowolenie z kontaktów z tą osobą Jaki jesteś Ty dla tej osoby Napisz o wsparciu tej osoby dla Ciebie Czy ta osoba jest ważna dla Ciebie w sensie pozytywnym, czy negatywnym? W jaki sposób kontakty z tą osobą sprzyjają lub zagrażają Twojej trzeźwości Co mógłbyś zrobić, aby poprawić relacje z tą osobą? Czy ta osoba daje tobie okazje do zwierzania się? Czy dostajesz od tej osoby sygnały, że jesteś potrzebny, ceniony? ROZPOZNAWANIE, NAZYWANIE, WYRAŻANIE, KONTROLOWANIE UCZUĆ ,,PRÓBY KONTROLOWANIA ĆPANIA/PICIA” Ćwiczenie 4 Nawrót choroby nie pojawia się nagle i niespodziewanie, nie jest też dziełem przypadku, Jest to proces, który trwa wiele tygodniami, miesiącami a nawet lat może skończyć się przerwaniem abstynencji, ale nie musi. Poprzedza go wiele sygnałów ostrzegawczych. Nawrót choroby wiąże się się z uaktywnieniem się mechanizmów zaprzeczania. Zaprzeczanie powoduje zmiany w sposobie maślenia, zmiany w samopoczuciu, zachowaniach, prowadzi do utraty kontroli, aż do załamania się struktury społecznej życia, ograniczenia liczby wyborów i w konsekwencji do sięgnięcia po narkotyk. Wpisz się, w miejsce tabeli, które odzwierciedla twoje pozytywne lub negatywne cechy. 1. Zmiany w sposobie myślenia Myślenie sprzyjające trzeźwości 1. Jestem narkomanem, straciłem kontrolę nad narkotykami/alkoholem, utrzymuję abstynencję i realizuję plan leczenie, który jest dla mnie bardzo ważny Myślenie sprzyjające nałogowi Może jestem narkomanem i dlatego mój plan leczenia nie jest taki ważny, Nie muszę wkładać w niego tyle wysiłku. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …..………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. Mam problemy, z którymi trudno sobie samemu poradzić, dlatego powiem o tym innym i poproszę Was o pomoc. Nie mam żadnych problemów. Wszystko jest w porządku. ................................................................................................................... ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.Myślę konstruktywnie o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Co prawda mam problemy, ale nie warto o nich mówić, ponieważ radzę sobie sam ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. Zmiany w samopoczuciu Samopoczucie sprzyjające trzeźwości 1. Czuję się normalnie, jestem zadowolony z życia w trzeźwości, mam satysfakcję z sukcesów, cieszę się, jestem szczęśliwy, smutny, boję się, złoszczę się, doznaję cierpienia, przyznaję się do tych uczuć ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Samopoczucie sprzyjające nałogowi Czuję się fatalnie, jestem rozdrażniony, poirytowany napięty, często odczuwam lęk, jestem przygnębiony, wybucham złością z byle powodu, doznaje huśtawki nastrojów. …………………………………………………………………………………………………………………………………… …..………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. Mam świadomość swoich uczuć, wiem, jakie jest ich źródło, potrafię nimi kierować, potrafię je okazywać i kontrolować Nie potrafię rozpoznać źródła swoich stanów, nie potrafię na nie wpływać i kierowac nimi ................................................................................................................... ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Mam świadomość, że idę w dobrym kierunku. Dołuję się, że nie daję sobie rady w codziennym życiu ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. Zmiany w zachowaniach Zacjhowania sprzyjające trzeźwości Zachowania sprzyjające nałogowi 1. Jestem otwarty, mówię i uczuciach. Realizuję swój plan terapeutyczny i leczenia. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Nie mówię o sobie, Jestem nastawiony obronnie, nie przyjmuję informacji …………………………………………………………………………………………………………………………………… …..………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. Aktywnie uczestniczę w terapii, jestem zaangażowany w życiie ośrodka, udzielam informacji innym. Nie uczestniczę w terapii, nie odzywam się na społecznościach ................................................................................................................... ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Unikam miejsc, sytuacji, ludzi, którzy zagrażają mojej trzeźwości Chodzę w miejsca, gdzie brałem, spotykałem się z dawnymi znajomymi ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………….. PRÓBY KONTROLOWANIA ĆPANIA/PICIA” Ćwiczenie 5 W fazie ostrzegawczej i zasadniczej choroby często określane emocje wyzwalają uczucie głodu alkoholowego. Przeczyta poniższą listę emocji wskaż te, które są przyczyną powstawania głodu alkoholowego Brak miłości Poczucie obcości Brak zrozumienia u innych Presja innych Brak poczucia bezpieczeństwa Podekscytowanie Depresja Pewność siebie Emocjonalny ból Poczucie winy Frustracja Poczucie szczęścia PROGRAM TERAPEUTYCZNY 11