Projekt jako metoda pracy Opracowanie: Joanna Bienia-Fijas Modyfikacja za zgodą autorki: Anna Szum, Katarzyna Bryłowska DEFINICJA „Projekt jest przede wszystkim narzędziem zmiany społecznej, albo przynajmniej jest to metoda pracy z młodzieżą i pracy społecznej”. „Projekt jest rzadko kiedy skończoną całością sam w sobie, to po prostu określony sposób planowania, organizowania pracy, mobilizowania ludzi i osiągania celów”. TWÓRCA METODY PROJEKTU Za twórcę metody projektu - sposobu uczenia się poprzez rozwiązywanie problemów uznaje się Johna Deweya (1859–1952) amerykańskiego filozofa, pedagoga, psychologa. PROJEKT – METODA NAUCZANIA Oparta na: samodzielnej pracy uczniów starannym ustaleniu celów określeniu ram czasowych zaplanowaniu i zrealizowaniu konkretnych zadań. DLACZEGO WARTO? uatrakcyjnienie zajęć lekcyjnych korelacja przedmiotowa wykazanie się uczniów w niestandardowych zadaniach i nieschematycznych działaniach osiągnięcie sukcesu przez uczniów mających problemy z nauką zerwanie nauczycieli z rutyną PROJEKT – ZASTOSOWANIE TEORII W PRAKTYCE rozumienie zamiast zakuwania wykorzystanie wiedzy szkolnej w praktyce naturalne podłoże uczenia się – rozwiązywanie prawdziwych problemów poznanie najpierw zagadnienia i problemów, a potem teorii potrzebnych do ich rozwiązania ETAPY PROJEKTU zainicjowanie planowanie realizowanie kontrolowanie zamykanie ZAINICJOWANIE Kiedy przy wyborze tematu projektu biorą udział wszyscy, którzy będą go realizować, czują się jego współautorami, będą wówczas bardziej zmotywowani do dalszej pracy. Dobrze jest, kiedy projekt może pomóc w rozwiązaniu jakiegoś problemu nurtującego szkołę. ZAINICJOWANIE Odpowiedz na pytania: Czego ma dotyczyć projekt? Jakie są potrzeby uczniów, szkoły, środowiska? Jaką wiedzę, umiejętności i postawy ma rozwijać? Które osoby ze szkoły (i w jakim stopniu) będą zaangażowane? PLANOWANIE ustalenie celu i określenie terminu jego realizacji zaplanowanie działań/zadań służących realizacji celu i określenie terminu ich realizacji CELE - KLUCZ DO REALIZACJI PROJEKTU Cele ogólne są raczej dalekosiężne, opisują stan końcowy (nie środki do jego zrealizowania). Cel ma być jasno, zrozumiale i zwięźle sformułowany. Z celów powinny wynikać możliwe do zrealizowania zadania i rezultaty. Zadania, które mają być konkretne, dokładne i możliwe do zrealizowania są przełożeniem celów na praktykę. Cele powinny motywować wszystkich uczestników projektu do działania. Cele długo- i krótkoterminowe (ogólne i szczegółowe) powinny być ze sobą zbieżne. PLANOWANIE DZIAŁAŃ „Lekkomyślnie zaplanowany projekt zabierze trzy razy więcej czasu, niż się zakłada. Starannie zaplanowany dwa razy więcej.” PLANOWANIE DZIAŁAŃ Ważne, by pamiętać, że: Każdy projekt ma swój początek i koniec – pamiętaj o datach! Pewne działania zależą od innych – ustal priorytety, kolejność podejmowanych działań. Uwzględnij „kamienie milowe” – znaczące zdarzenia lub krytyczne punkty (terminy). Czasem zdarzają się nieprzewidziane przypadki – musisz mieć alternatywę. Każdy uczeń i współpracujący przy projekcie nauczyciel muszą wiedzieć co robić. REALIZACJA PROJEKTU Uczniowie muszą być postrzegani jako prawdziwi partnerzy – nie tylko jako wykonawcy nauczycielskich pomysłów. Opinie uczniów muszą być brane pod uwagę na każdym etapie projektu. Projekt jest przygotowywany przez uczniów i dla uczniów. KONTROLOWANIE Odbywa się przez cały okres trwania projektu, kiedy jeszcze można coś zmienić, wprowadzić innowacje, dostosować się do rzeczywistości. Powołaj zespół kontrolny lub poproś osobę bezstronną. Terminy kontroli umieść w planie. Sporządź sprawozdanie po kontroli. KONTROLOWANIE Doceniaj nawet drobne sukcesy. Motywuj do dalszych działań. Potknięcia i przeszkody są czymś normalnym - pomyśl jak wielu rzeczy uczy ich pokonywanie. Projekt to współpraca między ludźmi - dbaj o dobre relacje. EWALUACJA Proces zaplanowany, odpowiadający na pytania: Co i według jakich kryteriów będzie oceniane? Jakie są źródła informacji? Co wynika z interpretacji informacji? Jakie można wyciągnąć wnioski? Co zmienimy w przyszłości? EWALUACJA Ostateczna ewaluacja powinna uwzględniać: • osiągnięte rezultaty • zrealizowane cele • zarządzanie finansowe • wpływ na szkołę (na uczniów, nauczycieli, rodziców, sposób zarządzania, metody nauczania, współpracę ze środowiskiem) • proces (zdobyte doświadczenia, dodatkowe umiejętności, relacje między ludźmi) EWALUACJA - samoocena CELE: Co zostało osiągnięte dzięki projektowi? Czego nie udałoby się uzyskać, gdyby nie projekt? PLAN: Czy trzymaliśmy się planu? Czy był realistyczny? Jakie zmiany zostały dokonane? ZESPÓŁ: Czy wszyscy uczestnicy byli zaangażowani? Kto był naszym sojusznikiem? MOTYWACJA: Jakie były moje oczekiwania? Czy się spełniły? Co zyskałam/em? Czy zrobiłabym/zrobiłbym to jeszcze raz? ZAKOŃCZENIE Po pierwsze: prezentacja uzyskanych efektów. Po drugie: formalne zamknięcie projektu. PREZENTACJA • Co chcecie zaprezentować? • W jaki sposób? PREZENTACJA Formy prezentacji efektów: wystawa prac wykonanych przez uczniów wystawa obiektów zebranych podczas prac badawczych przedstawienie teatralne koncert prezentacja multimedialna z przebiegu prac pokaz filmu z przebiegu prac kronika realizacji projektu inscenizacja przedstawiająca etapy realizacji projektu PREZENTACJA - ŚWIĘTO IM DŁUŻSZY PROJEKT, TYM WIĘKSZE ŚWIĘTO!!! FORMALNE ZAMKNIĘCIE PROJEKTU sprawozdanie z realizacji projektu raport finansowy wysłanie raportu końcowego do sponsorów i ofiarodawców/podziękowania podziękowania dla partnerów i uczestników dokumentacja projektu PRODUKTY KOŃCOWE rezultat pracy uczniów rezultat pracy nauczycieli rezultat wspólnej pracy uczniów i nauczycieli PRODUKTY KOŃCOWE książki kucharskie, mini-słowniki foldery, przewodniki rzeźby, makiety wzory ankiet, wywiady filmy, prezentacje przewodniki turystyczne zbiory wierszy, opowiadań, bajek, legend scenariusze lekcji stroje teatralne, dekoracje obrazy, plakaty, strony internetowe utworzona sala pamięci, naprawione ogrodzenie METODA PROJEKTU W SZKOLE PODSTAWOWEJ W szkole podstawowej nie obowiązują procedury i wymagania prawne dotyczące pracy metodą projektu takie jak w gimnazjum, tym łatwiej jest z niej korzystać. Ważne, by spełnionych było kilka podstawowych warunków projektu: zaplanowany cel i efekt rozplanowany czas działań rozłożenie zadań w logiczny ciąg czynności realizowanych krok po kroku pozwolenie dzieciom na jak największą samodzielność w działaniu zaplanowanie prezentacji efektów METODA PROJEKTU TO STRATEGIA POSTĘPOWANIA DYDAKTYCZNEGO REALIZUJĄCEGO NOWOCZESNĄ EDUKACJĘ