Warunki realizacji projektu edukacyjnego w roku szkolnym 2010/2011

I.
PROJEKT EDUKACYJNY
– CO TO TAKIEGO?
Projekt edukacyjny jest to metoda nauczania , która kształtuje wiele
umiejętności oraz integruje wiedzę z różnych przedmiotów. Istotą projektu
jest samodzielna praca uczniów służąca realizacji określonego zadania.
Projekt edukacyjny jest metodą efektywną i skuteczną bowiem rozwija
wśród uczniów samodzielność, umiejętność współdziałania w grupie
rówieśniczej, pobudza rozwój poznawczy i emocjonalny , rozwija
zainteresowania , uzdolnienia i twórcze myślenie, a przede wszystkim
umożliwia prezentację wyników własnej pracy.
Ze względu na przedmiot pracy oraz możliwość publicznej prezentacji jej
efektów można przyjąć, iż istnieją dwa rodzaje projektów edukacyjnych.
 Projekt badawczy – polegający na zebraniu i usystematyzowaniu
informacji o pewnych zagadnieniach. Efekty pracy w projekcie
badawczym uczniowie opracowują w formie rysunków , albumów ,
wywiadów , gier itp., które następnie prezentują.
 Projekt działania lokalnego – polegający na podjęciu jakiejś akcji
w środowisku lokalnym lub w szkole. W projekcie działania
lokalnego prezentacja jest możliwa bezpośrednio w miejscu
działania , czyli np.: w terenie, natomiast w szkole można
zaprezentować zdjęcia , ilustracje pokazujące zmiany jakie zaszły w
wyniku podjętych działań.
Projekt edukacyjny jest szansą na uczynienie z procesu uczenia się wspólnej
zabawy i pracy na gruncie znacznie bliższym niż treści zawarte w
podręcznikach szkolnych.
II.
STRUKTURA PROJEKTU
W metodzie projektów możemy wyróżnić określone etapy:
a. Wybór tematu , zagadnienia.
b. Określenie celów projektu.
c. Zawarcie kontraktu.
d. Opracowanie planu projektu i harmonogramu działań.
e. Realizacja projektu.
f. Prezentacja projektu.
g. Ocena projektu
1. Wybór tematu , zagadnienia.
Wyboru tematu projektu dokonać powinni sami uczniowie , gdyż to
oni będą projekt realizować. Rola nauczyciela sprowadza się do
zainicjowania problematyki projektu uwzględniającej zainteresowania
uczniów, ich potrzeby i możliwości.
Wybierając temat warto też zwrócić uwagę na potrzeby środowiska
lokalnego oraz na zasoby osobiste nauczycieli.
W przypadku pracy metodą projektu z uczniami klas młodszych nie
będzie błędem jeśli temat zasugeruje sam nauczyciel.
Po wyborze tematu uczniowie samodzielnie lub też z pomocą nauczyciela
określają szczegółowe treści , które będą realizować w projekcie.
Następnie warto dokonać pewnej inwentaryzacji tych treści i pogrupować je
w obszary tematyczne.
2.Cele projektu.
Na początku należy określić cel ogólny ( strategiczny ), który nakreśli
istotę realizowanego przedsięwzięcia. Następnie cel ogólny należy
uszczegółowić celami operacyjnymi.
Cele projektu powinny być sformułowane i uporządkowane tak, aby określały
i wskazywały kolejność czynności związanych z planowaniem i realizacją
zadań.
3. Zawarcie kontraktu.
Kontrakt, czyli umowa określająca zobowiązania stron. Mówiąc
o metodzie projektu , będzie to umowa pomiędzy nauczycielem , a uczniami,
która stanowić będzie zobowiązanie dla obu stron .
Spisaniem kontraktu winien zająć się nauczyciel. Kontrakt powinien
zawierać:










temat
cele
osoby realizujące projekt
czas realizacji projektu
zadania do wykonania dla poszczególnych osób, zespołów
źródła informacji
terminy spotkań z nauczycielem
sposób podsumowania i prezentacji
czas prezentacji
kryteria oceny
4. Plan projektu i harmonogram działań
Po ostatecznym wyborze tematu projektu i określeniu obszarów,
które będą realizowane przez poszczególne zespoły, uczniowie w swoich
grupach, pod kierunkiem nauczyciela określają szczegółowe zadania do
realizacji.
W tym celu najlepiej jest opracować harmonogram działań zawierający np.:
 nazwę , rodzaj zespołu
 szczegółowe zadania
 osobę odpowiedzialną za realizację określonego działania
 formę realizacji
 czas prezentacji poszczególnych etapów pracy nad projektem
 czas i formę prezentacji końcowej
w fazie planowania należy też zapoznać uczniów z kryteriami i sposobem
oceny projektu.
5.Realizacja projektu.
Realizacja projektu to czas, w którym uczniowie realizują
zaplanowane
działania
zgodne
z
wcześniej
przygotowanym
harmonogramem.
Praca samodzielna uczniów dotyczyć będzie zbierania, analizowania i
selekcjonowania informacji z różnych źródeł, a następnie wykorzystaniu
zdobytej wiedzy i umiejętności w praktycznym działaniu.
Praca uczniów polegać będzie również na dokumentowaniu efektów działań.
Wszystkie te poczynania i materiały posłużą do opracowania sprawozdania
oraz zaprezentowania pracy całego zespołu.
Wprowadzając metodę projektu warto uwzględnić systematyczny
monitoring w kolejne fazy, etapy realizacji projektu. Monitoring realizacji
projektu może odbywać się :
 w czasie konsultacji słownej
 podczas spotkań nauczyciela z uczestnikami poszczególnych grup
zadaniowych ( ewaluacja bieżąca )
6. Prezentacja projektu.
Prezentacja jest ostatnim etapem realizacji projektu . nie musi to
być etap najważniejszy, warto jednak podkreślić, że ważna jest przede
wszystkim systematyczna praca w ciągu całego czasu przeznaczonego na
przygotowanie projektu oraz dobra atmosfera pracy w grupie.
Ważna jest też, aby ściśle określić czas prezentacji. Zmobilizuje to bowiem
uczniów do dokonania syntezy zebranych informacji oraz pomoże w wybraniu
najodpowiedniejszego sposobu pokazania swoich osiągnięć. Rzecz jasna, że ten
etap w klasach młodszych będzie mocno wspierany, a nawet inicjowany przez
nauczyciela.
Formy prezentacji mogą być bardzo różne:
 wystawa prac wykonanych przez uczniów
 inscenizacje
 gry dydaktyczne
 foldery
 twórczość literacka
Dość istotne jest również to, aby w prezentacji wzięli udział wszyscy uczestnicy
zespołu. Aby prezentowali się w sposób prosty, zrozumiały, a jednocześnie
wzbudzający zainteresowanie słuchaczy .
Należy zwrócić uwagę i pokierować ich pracą tak, aby prezentacja miała
widoczny wstęp, rozwinięcie i zakończenie.
Rola nauczyciela sprowadza się także do zadbania o miłą, życzliwą atmosferę
podczas prezentacji.
W prezentacji projektów mogą wziąć udział poszczególne klasy, etapy
edukacyjne lub wszyscy uczniowie danej szkoły, a także nauczyciele, rodzice,
przedstawiciele samorządu lokalnego, sponsorzy, uczniowie innych szkół.
W czasie prezentacji warto też wykorzystać środki dydaktyczne
ponieważ ułatwią one i uatrakcyjnią prezentację, co z pewnością wpłynie na
wzrost zainteresowania prezentacją.
7. Ocena projektu.
Nauczyciel, który stosuje metodę projektów winien zastanowić się nad
sposobem oceny i wypracować własną strategię oceniania, uwzględniającą
sposób, kryteria i formy oceniania.
Kryteria oceny powinny być znane na początku pracy projektu i winny być
uwzględnione w kontrakcie.
Wszyscy uczniowie powinni wiedzieć jakie wymogi ma spełniać ich praca , aby
mogli być za nią wysoko ocenieni.
Kryteria nie powinny ulegać zmianie w trakcie realizacji projektu, chyba że
zmiana ta będzie ustalona z uczniami, bądź wyniknie z ich wniosku.
Kryteria winny być sformułowane możliwie precyzyjnie. Oczywiście nawet
najlepiej sformułowane kryteria nie zamkną możliwości ich interpretacji. Istotne
jest aby decyzja o postawieniu konkretnej oceny nie była arbitralną decyzją
nauczyciela, ale wynikiem dyskusji z uczniem. Uczniowie powinni uczestniczyć
w ocenianiu jako partnerzy.
W klasach młodszych ocena może polegać na ustnej pochwale, czy też na
wdrażaniu uczniów do samooceny.
Bardzo ważne jest aby praca dzieci była w ogóle oceniona, gdyż
wpływa to na nich motywująco. Poza tym uczeń otrzymuje informacje co
dobrze robi, a co powinien poprawić.
Bieżące, systematyczne konsultacje z nauczycielem pod kierunkiem, którego
projekt jest realizowany umożliwią pomoc w pokonywaniu trudności i
rozwiązywaniu problemów.
III.
EWALUACJA
Ewaluacja, to proces polegający na zbieraniu, analizowaniu i
interpretowaniu danych związanych z oceną efektywności realizowanych
przedsięwzięć ,w tym wypadku w ramach projektów edukacyjnych.
Można stosować dwa rodzaje ewaluacji:
 Ewaluację kształtującą – prowadzoną w trakcie trwania projektu.
Wyniki tej ewaluacji stanowią informację zwrotną dotyczącą
prawidłowego przebiegu projektu. Może też posłużyć do
wprowadzenia zmian w projekcie.
 Ewaluację zbiorczą – dokonywaną na zakończenie realizacji
projektu. Dostarcza ona informacji, które należy uwzględnić planując
następne projekty edukacyjne.
Ewaluacja może być prowadzona w formie słownej, dokonywanej na
podstawie obserwacji interakcji między poszczególnymi uczestnikami
grup zadaniowych, ich działań oraz wypowiedzi.
Ewaluację można przeprowadzić także w formie pisemnej. Najlepszym
narzędziem służącym do przeprowadzenia tego typu ewaluacji jest
przygotowana przez nauczyciela karta ewaluacji projektu.