Pedagogika społeczna Przetwarzanie środowiska życia może być rozpatrywane w odniesieniu do koncepcji: 1)wsparcia społecznego, 2)edukacji środowiskowej, 3)empowerment. Przetwarzanie środowiska Aktywizacja społeczna jako działanie socjalno-wychowawcze. 1)rola sił społecznych, 2)ukierunkowanie na zwiększenie udziału w życiu społecznym osób zmarginalizowanych, 3)przezwyciężanie wyłącznie konsumpcyjnego nastawienia klientów pomocy społecznej. Edukacja środowiskowa bywa ujmowana jako: 1)praca środowiskowa, 2)wzmacnianie społeczne, 3)działanie środowiskowe. Edukacja środowiskowa Edukacja środowiskowa powinna uwzględniać takie przesłanki jak: 1)rozwój człowieka w środowisku lokalnym, 2)samorząd jako główny wykonawca zmian, 3)edukacja jako proces kreujący rozwój środowiska i regionu. Cele działań wspierających środowiska lokalne (wg A. Olubińskiego): 1)wspierać zagubione w nowej rzeczywistości jednostki i grupy społeczne, 2)przezwyciężać negatywne wpływy społeczne, 3)pomagać ludziom do samopomocy, 4)aktywizować siły społeczne, potencjał tkwiący w ludziach, instytucjach, dla budowy społeczeństwa obywatelskiego. Działanie społeczne w pedagogice społecznej. Podejście transwersalne jako podstawa orientowania działania społecznego w polu edukacji i pracy społecznej/socjalnej. Działanie społeczne może dotyczyć pracy społecznej/socjalnej jak też edukacji. Jest zorientowane na tworzenie instytucji symbolicznej w polu działania, czyli np. tworzenie w instytucji społecznej przestrzeni wymiany i komunikacji. Czynniki działania społecznego: 1)podmioty działające, 2)siły społeczne, 3)sposoby współdziałania. Działanie społeczne Podstawowe elementy działania społecznego: 1)definiowanie sytuacji, 2)orientowanie działania, 3)podejmowanie aktywności. Tworzenie ram działania społecznego. Ramy działania społecznego to elementy, które określają pole działania, ale zarazem mają znaczenie dla jego kształtowania. Stanowią je trzy kategorie odniesień: teoretyczno-metodologiczne, emocjonalne oraz aksjologiczne. Etapy tworzenia ram działania zawierają się w metodzie: badanie – działanie (uczestnictwo) - kształcenie. Podstawę teoretyczną projektu pedagogicznego jako narzędzia dla stworzenia ram działania stanowi koncepcja towarzyszenia człowiekowi w rozwoju oraz przekształcania środowiska jego siłami. Empowerment w pracy socjalnej określa sposób, w jaki ludzie i społeczności uzyskują panowanie nad swoim życiem osobistym oraz życiem społeczno-politycznym. Dotyczy to zarówno wzmacniania psychicznej kontroli nad swoimi sprawami, poczucia własnej wartości i kompetencji, jak też poczucia kontroli i władzy, dążenia do zmiany swojego usytuowania w strukturze społecznej. Cele empowerment: 1)promowanie zdolności ludzi do kompetentnego i optymalnego funkcjonowania, 2)zwiększanie zdolności instytucji społecznych w zaspokajaniu potrzeb ich pracowników i klientów. Empowerment Projekt socjalny to ograniczone w czasie i przestrzeni społecznej przedsięwzięcie o charakterze pomocowym. Projekt socjalny zwykle jest kojarzony z określonym programem pomocy, zmian lub akcją socjalną w ramach danej instytucji lub środowiska. Społeczne wymiary projektu - aspekty socjologiczny, psychologiczny, pedagogiczny. Fazy powstawania projektu socjalnego: 1) 2) 3) konceptualizacja, operacjonalizacja, ewaluacja. Etapy projektu socjalnego: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Projekt socjalny Zdefiniowanie problemu socjalnego. Wstępna analiza (diagnoza) problemu, rokowania. Usytuowanie problemu w kontekście teorii społecznych. Określenie celu oraz zadań (celów operacyjnych). Opracowanie założeń metodologicznych. Analiza założeń metodologicznych. Ustalenie planu pracy. Wdrażanie projektu. Analiza recepcji projektu przez jego uczestników. Opracowanie wniosków. Typowy model projektu: 1. Geneza projektu i jego definiowanie (określenie problemu społecznego, środowiska występowania, analiza, ocena sytuacji, grupy docelowe, wybieranie, definiowanie celów i dążeń; formułowanie praktycznych i możliwych do weryfikacji celów, określanie działań, ocenianie środków, planowanie). 2. Implementacja (planowanie, przydzielanie zadań, podejmowanie działań, realizowanie celów, zarządzanie, kontrolowanie, regulowanie, zarządzanie zasobami). 3. Ewaluacja (ewaluacja, ocena rezultatów, raport). Źródła pozyskiwania środków finansowych: fundusze strukturalne UE, inicjatywy wspólnotowe, krajowe źródła finansowania.