Nurty współczesnej psychologii - Pedagogika - kolasldz

Nurty współczesnej psychologii.doc
(179 KB) Pobierz
Nurty współczesnej psychologii
Dr Lidia Janiszewska

Zaliczenie: przedostatni wykład, pytania opisowe dostawane na kartkach

Dyżur: czwartek 12:00 – 13:30, Smugowa
21.02.2013
Nurty współczesnej psychologii
Nurt obejmuje założenia i poglądy, które wpływają na to co będzie badane oraz to
w jaki sposób będziemy badać. Określa wiec każdorazowo inny obszar ważny dla
psychologii.
Nurty psychologiczne różnią się pod względem stopnia w jakim opierają się na
wynikach badań empirycznych oraz na dokładności jaką starają się osiągnąć. Mimo tych
różnic w niektórych obszarach wizje człowieka są zbieżne ze sobą, uzupełniają się i
większość psychologów zapożycza pojęcia z nich wszystkich (mówi często o
eklektyzmie).
Podstawowe nurty psychologiczne:
a) nurt behawiorystyczny i wywodzący się z niego neobehawioryzm;
b)
nurt psychodynamiczny i wywodząca się z niego neopsychoanaliza, teorie
psychospołeczne oraz psychologia humanistyczna jako ewolucja teorii osobowości;
c) nurt humanistyczny i wywodząca się z niego psychologia pozytywna;
d) nurt poznawczy (psychologia kognitywna / psychologia poznawczo – społeczna).
Koncepcja behawioralna powstała w opozycji do wcześniejszych metod
badawczych w psychologii przede wszystkim do metody introspekcjonalizmu, która była
przede wszystkim subiektywną.
Na czym polega metoda introspekcjonalizmu?
Człowiek dokonywał wglądu w siebie, relacjonował swoje przeżycia (przyczyny
swoich zachowań) i na tej podstawie próbował dokonać uogólnień.
Jedynym obszarem funkcjonowania człowieka, który można badać w obiektywny
sposób za pomocą metod empirycznych jest zachowanie człowieka. Zachowaniem
człowieka kierują bodźce pochodzące ze środowiska, a konsekwencją działań na człowieka
tych bodźców są reakcje. Reakcje te są wzmacnianie pozytywnie bądź negatywnie w
zależności od tego, które z tych reakcji środowisko chce utrwalić.
Behawioryści zwrócili uwagę na fakt przewagi wzmocnień negatywnych nad
wzmocnieniami pozytywnymi. Behawioryści wskazują na negatywne konsekwencje
stosowania negatywnego wzmocnienia:
1. Powodują one unikanie źródła negatywnego wzmocnienia, a nie modyfikują
zachowania
2. Zachowanie za które byliśmy wzmocnieni negatywnie jest jedynie zahamowane, a
nie zniwelowane. Jeżeli przestaną nam grozić negatywne konsekwencje to
zachowanie powraca.
21.03.2013
Błędy przy stosowaniu wzmocnień:
1. Odraczanie wzmocnień powinny być stosowane, synchronizowane w czasie z
wykonaniem reakcji.
2. Stosowanie wzmocnień takich sposób, że stanowią one dla innych osób rodzaj
wzmocnień towarzyszących.
3. Brak świadomości, że nasze zachowanie jest wzmocnieniem.
Psychoanaliza Freuda
Kierunek psychodynamiczny:

Twórca Zygmunt Freud;

Zachowanie człowiek motywowane jest przez potężne siły wewnętrzne;

Założenie to jest wspólne dla wszystkich teorii psychodynamiczny (Freud miał
bowiem kontynuatorów swojej idei).

Według teorii Freuda rdzeniem osobowości są zdarzenia zachodzące w psychice
człowieka (często nieświadome), które motywują go do działania.

Każde zachowanie jest umotywowane, nie wyznacza go przypadek ani doraźne
zdarzenie.
Cztery podstawowe pojęcia:
1. determinizm psychiczny:

to założenie, że wszystkie reakcje umysłowe i zachowania zdeterminowane są
wcześniejszymi doświadczeniami człowieka;

żadne objawy nie są przypadkowe, lecz powiązane z ważnymi wydarzeniami
życiowymi.
2. wczesne doświadczenia:

pochodzące szczególnie z okresu wczesnego dzieciństwa, czyli początkowych
faz rozwoju psychoseksualnego, mają najgłębszy wpływ na ukształtowanie
osobowości i zachowań dorosłych.
3. popędy i instynkty:
Rozwój psychoseksualny:
1. Stadium oralne – 1 rok życia, potrzeby dziecka skupione na ustach, wargach, na
języku.
Fiksacja wyraża się alkoholizmem, czy żarłocznością. Fiksacja zatrzymanie energii w
określonej części ciała. Jeżeli nie zostało to właściwie rozwiązane mówi się, że część
energii jest uwiązana i dostarcza sobie przyjemności w późniejszym wieku.
2. Stadium analne – 2 - 3 rok życia, energia libido jest w okolicach odbytu.
Duże znaczenie ma rozpoczęcie treningu czystości. Fiksacja może powodować np.
rozwinięcie się osobowości nadmiernie zwracająca uwagę na czystość (wydalanie) lub
upartej, kontrolującej i obsesyjnej (przy wstrzymaniu).
Stadium falliczne – 4 – 5 rok życia, zainteresowane skoncentrowane na
3.
problematyce seksualnej, penis budzi zainteresowania u dzieci obojga płci.
W stadium tym pojawia się kompleks Edypa i Elektry. Kompleks Edypa to zafascynowanie
chłopca mamą, traktowanie ojca jak rywala i strach przed jego reakcją. Kompleks Elektry
to ten sam problem w relacji ojciec – córka.
4. Stadium Latencja – 11 – 13 r.ż. – okres utajony
Libido ulega osłabieniu i nie koncentruje się w szczególności na żadnym obszarze ciała.
Obserwowany jest rozwój ego (sprawność intelektualna i społeczna)
Stadium genitalny – od okresu dorastania (od ok. 13 r. ż) – pojawia się
5.
zainteresowanie seksualną przyjemnością.
Wcześniejsze popędy łączą się w zintegrowany zestaw dorosłych seksualnych postaw i
uczuć.
Libido:

źródło energii impulsów seksualnych nazwał libido (energia psychiczna
popychająca ludzi do wszelkiego typu przyjemności zmysłowych);

Według Freuda popęd seksualny działa od urodzenia.
4. procesy nieświadome:

uznawane za główny determinant ludzkich myśli działań;

zachowanie może być motywowane popędami, z których nie zdajemy sobie
sprawy;

znaczenie objawów nerwicowych, snów, pomyłek w mowie i czynach,
odnaleźć można nieświadomość.
,,Pomyłka freudowska”

zdarza się wówczas, gdy nieakceptowane przez nas impulsy wewnętrzne domagają
się wyrazu i wtedy nasza mowa czy zachowanie zdradza nieuświadomione
pragnienie;

dla przykładu, spóźnianie się na spotkanie z jakaś osobą może nie być
przypadkowe, lecz być wyrazem naszych prawdziwych uczuć. Gospodarz zaś do
niepożądanego gościa może ,,omyłkowo powiedzieć ,,Tak się martwię, że Cię
widzę”.
Struktura osobowości:

id (współcześnie wewnętrzne dziecko):
 to prymitywna, nieświadoma część osobowości, która rządzi się zasadą
przyjemności – pogonią za gratyfikacją, przyjemnością fizyczną, emocjonalną
i seksualną, której należy doświadczyć, nie dbając o konsekwencje;
 id działa irracjonalnie, na zasadzie impulsu.

ego (współcześnie wewnętrzny dorosły:
 jest częścią osobowości, która jest najbardziej zakorzeniona w rzeczywistości i
rządzi się zasada realizmu;
 jest ono arbitrem między toczącymi ciągłą walkę id i superego (,,rozsądza”
konflikt impulsów id i wymagań superego);
 reprezentuje osobiste poglądy człowieka na rzeczywistość. Wybiera działania,
które zaspokoją impulsy id bez niepożądanych konsekwencji, ponieważ
przedkłada racjonalne wybory ponad wymagania przyjemności.

superego (współcześnie wewnętrzny rodzic):
 kieruje się z kolei zasadą moralności, nalega na czynienie tego, co właściwe;
 jest ,,magazynem” wartości jednostki, zawiera wyuczone społecznie postawy
moralne;
 odpowiada ono pojęciu sumienia, to wewnętrzny system zakazów i nakazów, który
rozwija się w miarę, jak dziecko przyswaja wartości i normy od rodziców i innych
dorosłych, które mówią o społecznie pożądanych i niepożądanych działaniach.
Konflikt jest nieświadomy i pojawia się pomiędzy id a superego (i to wszystko jest
bazowe).
Mechanizmy obronne
Czasem jednak – w miarę, jak ciśnienie ze strony id i superego rośnie – strukturze ego
trudno jest wypracowywać optymalny kompromis. Nieraz kompromis ten wymaga
nałożenia ograniczeń id…
Mechanizmy obronne osobowości
(mechanizmy obrony ego)…

to nieświadome, nawykowe sposoby zachowania, obniżające przykre napięcia
emocjonalne, najczęściej lękowe, i ułatwiające utrzymanie dobrej samooceny
04.04.2013
Przykłady mechanizmów obronnych:
1. Racjonalizacja:

polega na dobieraniu racjonalnego, ale pozornie tylko słusznego wytłumaczenia dla
własnego postępowania, którego prawdziwą przyczynę chcemy ukryć przed sobą.
Np. pije bo to dobre dla nerek
2. Wyparcie:

polega na usuwaniu ze świadomości (w sposób bezwiedny) myśli, które jasno
uświadomione musiałyby wzbudzić lęk lub poczucie winy.

np. osoba, która dokonała traumatycznych przeżyć może nie pamiętać zdarzenia

stosujemy również, gdy postępujemy niewłaściwie z superego
3. Tłumienie:

mechanizm podobny do wyparcia, jest jednak procesem częściowo uświadamianej
kontroli własnego działania.

np. myśli takie, jak życzenie bliskiej osobie czegoś złego, choć mogą przemknąć
przez głowę, lecz natychmiast tłumione i ulegają odrzuceniu jako niezgodne z
normami naszej kultury

dziecko nie posiada mechanizmu tłumienia
4. Projekcja:

to przypisywanie innym własnych niekorzystnych cech – są one rzutowane na
zewnątrz.

Na przykład osoba, która jest wybuchowa i opryskliwa, czym zraża sobie otoczenie,
może uważać, że to nie ona, ale inni ludzie mają trudny charakter.
5. Kompensacja:

dążenie do uzyskania sprawności w danej dziedzinie i wyrównania w ten sposób
niepowodzeń na innym polu.

Na przykład, dziecko niemogące dorównać rówieśnikom sprawnością fizyczną
próbuje dobrymi wynikami w nauce zdobyć pozycje w klasie.
Psychologia humanistyczna
Nurt psychologii humanistycznej zrodził się w latach 40 XX wieku jako sprzeciw wobec
psychoanalizy oraz behawioryzmu, jednak swój rozkwit przeżywał w latach 60 i został
wówczas nazywany trzecią siłą w psychologii albo przełomem w psychologicznym
myśleniu o człowieku.
Według psychologii humanistycznej człowiek jest wartością samą w sobie, posiada wolną
wole i potencjał twórczy, co pozwala mu wybierać drogi rozwoju osobowego. W tym
nurcie człowiek jest autonomicznym podmiotem, który samodzielnie i z pełną
świadomością kreuje swoją rzeczywistość. Człowiek jest istotą posiadającą ogromny
potencjał, tkwiące w nim zdolności (każdy człowiek ma możliwość tworzenia).
W tej koncepcji człowiek jest wartością samą w sobie. Poczucie własnej wartości i samoocena to
dwie różne sprawy.
Książki prof. Kozieleckiego
Poczucie własnej wartości to przekonanie, że jestem wartością jako istota ludzka. Nie ma drugiej osoby na
planecie takiej jak ja. Samoocena jest to świadomość moich możliwości, ale też moich ograniczeń.
Podobnie jak dwie wyżej opisane siły psych...
Plik z chomika:
kolasldz
Inne pliki z tego folderu:
Adamski Socjologia małżeństwa i rodziny.rar (12186 KB)
Uta Frith - Autyzm wyjaśnienie tajemnicy.pdf (137443 KB)
 Tadeusz Pilch Zasady badań pedagogicznych.pdf (129275 KB)
 Być rodzicem we współczesnej Polsce. Sikorska.rar (74595 KB)
Albert Wojciech Maszke - Metody i techniki badań pedagogicznych.pdf (53446 KB)



Inne foldery tego chomika:


Zgłoś jeśli naruszono regulamin





Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie

Regulamin serwisu
Galeria
Prywatne

Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl