ewolucja-koncepcji-zarzadzania
advertisement
6 Temat: Ewolucja koncepcji zarządzania. I. Systematyzacja dorobku teoretycznego nauk o organizacji i zarządzaniu. Początków nauki organizacji i zarządzania można się doszukiwać w XVIII wieku, epoce odkryć i wynalazków. Zaczęły wówczas powstawać pierwsze duże organizmy gospodarcze oraz zaczęto w praktyce stosować doskonalsze od tradycyjnych metody zarządzania dużymi grupami pracowniczymi zatrudnianymi w kapitalistycznych fabrykach. Pojawia się zapotrzebowanie na bardziej efektywne, od stosowanych dotąd w manufakturach i gospodarstwach rolnych, metody organizacji pracy i produkcji przemysłowej oraz kierowania fabryką. Powstają rozmaite koncepcje, szkoły i nurty zarządzania. W latach 60. XIX w. Kuntz określa sytuację, w jakiej znajdowała się wtedy nauka o organizacji i zarządzaniu, mianem „dżungli teorii organizacji” (taki tytuł nosił artykuł opublikowany przez niego w 1861 r.). Wynikało to z różnych źródeł inspiracji i óg, jakimi dochodzono do teorii nauki o organizacji i zarządzaniu. Jedni podejmowali praktyczne próby zarządzania organizacjami i następnie uogólniali swoje doświadczenia, inni zaś, jak np. Max Weber, zajmowali się wiedzą o organizacji i zarządzaniu z inspiracji czysto naukowych. Interdyscyplinarność tej doprowadziła do powstania wielu nurtów, kierunków i szkół. Od dłuższego już czasu próbuje się klasyfikować te wszystkie koncepcje. Łatwo da się określić początek każdego kierunku, ale o żadnym z nich nie można powiedzieć, że się skończył czy został wyparty, wszystkie bowiem one nadal występują równolegle. Obecnie przyjmuje się podział na trzy zasadnicze nurty nauki o organizacji i zarządzaniu, wśród których rozróżnia się jeszcze kierunki i szkoły. Nurty te to: nurt klasyczny i neoklasyczny; nurt psychosocjologiczny (behawioralny); nurt systemowy. Za kryterium rozróżniania tych nurtów przyjmuje się różne modele (wyobrażenia) człowieka w organizacji: homo oeconomicus (człowiek ekonomiczny) - człowiek jest istotą racjonalną, podatną na oddziaływanie bodźców materialnych (np. wynagrodzenie), w pracy jest raczej pasywny i nieskłonny do podejmowania działań i ponoszenia odpowiedzialności. Pożądane zachowanie takiego człowieka w pracy można sobie zapewnić poprzez system nagród i kar oraz rygorystycznych przepisów. Zwolennicy tej koncepcji postrzegają organizację jako maszynę do realizacji wytyczonych celów, a człowieka jako jej instrument, wykonawcę poleconych mu zadań. Jest to deterministyczna wizja organizacji, zakładająca 100% przewidywalność zachowania człowieka na określony bodziec. Ten model człowieka w organizacji jest podstawą nurtu klasycznego. (…) … w organizacji. Dostrzega się korzyści płynące z samodyscypliny, inicjatywy i pewnej swobody pracownika. Nie należy zbyt uważnie i ściśle kontrolować podwładnych. Model ten jest właściwy dla nurtu psychosocjologicznego i opiera się na dorobku psychologii indywidualnej i społecznej oraz socjologii. homo creator, politicus (człowiek twórczy, polityczny) - w tym ujęciu traktuje się człowieka jako wielostronnie… … przyuczenia i doskonalenia; wpajaniu wiedzy przez kierowników naukowo dobranym robotnikom, aby zarzucili stare metody pracy; funkcjonalnym systemie zarządzania. Współtwórcami kierunku taylorowskiego są Henry L. Gantt, Henri Le Chatelier, małżeństwo Franka i Lilian Gilbreth'ów oraz Karol Adamiecki. Henry L. Gantt zasłynął głównie jako twórca wykresów Gantta, służących do planowania zadań i kontroli… … do osiągnięcia tego celu; przygotowanie i zorganizowanie środków i warunków, uznanych za potrzebne; wykonanie; kontrola otrzymanych wyników. Karol Adamiecki sformułował prawo harmonii: jeżeli praca wykonywana jest przez kilka jednostek lub zespołów, to otrzymuje się lepszy skutek ekonomiczny, im dokładniej dobrane są jednostki i czasy ich pracy. Jest autorem także prawa harmonii doboru (robotników i maszyn… …), prawa harmonii działania organów pracy zbiorowej (optymalne dobranie czasów pracy). Dążył do likwidacji tzw. wąskich gardeł, czyli najsłabszych ogniw hamujących pracę. W tym celu stworzył i wprowadził do praktycznego użytku harmonogram pracy, będący metodą graficznego organizowania pracy współwykonawców. Kierunek administracyjny - Henri Fayol (1841 - 1925), francuski uczony, podobnie jak Taylor… Nurty organizacji i zarządzania - omówienie Makroszkoły badań nad organizacjami Kierunki w nauce zarządzania Nurty i kierunki zarządzania - omówienie Twórcy nauki o zarządzaniu - wykład Ewolucja systemu zarządzania - Pionierzy nauki organizacji i zarządzania Reklama Administracja publiczna Działalność gospodarcza Kodeks postępowania administracyjnego .
