Diety wegetariańskie yg - Wszechnica Żywieniowa w SGGW

Dietyy wegetariańskie
g
Małgorzata Desmond
Klinika Pediatrii IP CZD, Carolina Medical Center
Bi łk
Białko
Spożycie
y białka
g biaałka/kg massy ciała
Białko zwierzęce
Białko roślinne
p y
Zalecane spożycie
białka dla
wegetarian
Zalecane spożycie
bi łk
białka
Kobiety
Mężczyźni
(Davis and Melina 2003; Jarosz and Bułhak-Jahymczyk 2008; Appleby 1999; Larsson et al. 2002)
3
Jakość białka
Mit białka
Mit:
bi łk roślinne
śli
nie
i zawierają
i j pewnych
h aminokwasów
i k
ó egzogennych
h
Fakt: wszystkie nieprzetworzone produkty roślinne zawierają
wszystkie aminokwasy egzogenne
Różnica: proporcje
(Messina and Burke 1997; Craig et al. 2009 ; IOM/FNB 2005; Rand et al. 2003 )
4
Jakość białka
(Messina and Burke 1997; Craig et al. 2009 ; IOM/FNB 2005; Rand et al. 2003 )
5
Jakość białka
Rada Żywności i Żywienia USA: diety wegańskie, które zawierają dopełniające się
białka rośilnne, mogą zapewnić taką samą jakość białka, jak w przypadku białka
ę g
zwierzęcego.
Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyków: komplementarne białka nie
muszą być spożywane w trakcie jednego posiłku, a różne rodzaje aminokwasów,
dostarczone z pożywieniem w ciągu całego dnia,
dnia zapewniają odpowiedni bilans
azotowy u ludzi zdrowych. Celowe łączenie różnych produktów zawierających
komplementarne białka nie jest konieczne. U dzieci -< 6h odstępu
Rada Żywności i Żywienia USA: te same dzienne zalecenia spożycia
białka
bi
łk odnoszą
d
się
i do
d d
dzieci
i i nie-wegetariańskich,
i
t i ń ki h wegetariańskich
t i ń ki h oraz
wegańskich.
(Messina and Burke 1997; Craig et al. 2009 ; IOM/FNB 2005; Rand et al. 2003; Young and Pellet 1994 )
6
Witamina B12
Subkliniczne niedobory występują u ok.
ok 60% wegan jak również wegetarian nie
suplementujących B12
stężenie
ż
witaminy B12 w surowicy u wegan poniżej
ż normy, tym niższe
ż
im dłużej
ż na
diecie wegańskiej
7
(Ford et al. 2002; Seshadri et al. 2002; Bissoli et al. 2002; Crane et al. 1994)
Żelazo
Wegetarianie spożywają więcej żelaza niż niewegetarianie
Weganie spożywają więcej żelaza niż wegetarianie (nabiał-niska
(nabiał niska zawartość żelaza)
Weganie: 20.4mg; Wegetarianie: 17.4mg; Nie wegetarianie : 13.6mg
wegańskie dzieci w USA-2 x większe spożycie żelaza niż dzieci na diecie tradycyjnej
szwedzkie wegańskie nastolatki-podobne spożycie żelaza do nastolatków na diecie
tradycyjnej
RŻŻ USA: RDA dla wegetarian i wegan x 1.8 (oprócz dzieci do 1 roku życia –zalecenia
bez różnicy)
(Barr and Bartlett 1999, Harman and Paarnell 1998, Huang et al. 1999, Toohey et al. 1998; Haddad et al. 1999, Van Dokkum et al. 1986;
Sanders and Purves 1981; Larsson and Johansson 2002 )
8
Żelazo
Czy wegetarianie/weganie w większym stopniu cierpią na niedokrwistość niedoborową niż
niewegetarianie?
więkoszść
i k ść b
badań
d ń na wegetarianacht i
h nie
i zaobserwowano
b
większego
i k
odsetka
d tk
zachorowalności na niedokrwistość u wegetarian (podobne stężenie hemoglobiny, żelaza,
hematokrytu)
choć zasoby żelaza wegetarian (stężenie ferrytyny) niższe niż u niewegetarian
badania na weganach: podobne stężenie ferrytyny w stosunku do niewegetarian
Dzieci: badania głównie na wegetarianach, niższe stężenie ferrytyny, ale podobne
stężenie hemoglobiny
badania na weganach nastolatkach: brak różnic w stosunku do niewegetarian
(Messina et al. 2004a; Haddad et al. 1999; Larsson and Johansson 2002)
9
Wapń
p
Zrealizowanie zapotrzebowania na wapń w diecie wegańskiej jest możliwe!
Wapń ze źródeł roślinnych
roślinnych-940mg:
940mg: Wapń ze źródeł zwierzęcych
zwierzęcych-990
990 mg:
fasolka Jaś-100g gotowanej
mleko 1%-2 szklanki
brokuły 1 szklanka gotowanych
brokuły-1
ser żółty-2 plasterki
5 fig suszonych
2 szklanki mleja sojowego + Ca
1 łyżka masłą sezamowego
tłuszcz nasycony: 2.4g
g
cholesterol: 0g
fitozwiązki- mnóstwo!
tłuszcz nasycony: 12g
ccholesterol:
o este o 77mg
g
fitozwiązki- śladowe
11
Kwasy Tłuszczowe Omega 3
Kwasyy Tłuszczowe Omega
g 3
Prostaglandins Leukot Essential Fatty Acids 2009, 03.06:
Brak dowodów na negatywny wpływ niższego spożycia kwasów
EPA/DHA u wegetarian
g
i wegan
g
Wobec braku doniesień na temat negatywnego wpływu niskiego spożycia
EPA/DHA z diety na zdrowie osób odżywiających się dietami roślinnymi,
roślinnymi
wnioskuje się, że potrzeby wegetarian i wegan mogą być zrealizowane przez
spożycie
p y ALA
właściwości diet roślinnych mogą pełnić podobną rolę w prewencji chorób
krążeniowych jak włączenie kwasów EPA/DHA do diet osób spożywających
mięso
13
Diety Wegetariańskie-prewencja pierwotna i
wtórna chorób cywilizacyjnych
14
Chorobyy p
przewlekłe- p
prewencja
j
Choroby cywilizacyjne:
Zgodność wszystkich badań (przegląd literatury, Am J Clin Nutr 2009, wegetarianie)
niższa zachorowalność na:
chorobę niedokrwienną serca (32%)
cukrzycę
nadciśnienie tętnicze
nowotwór okrężnicy ?; nowotwory żołądka,
żołądka pęcherza żółciowego,
żółciowego
uk. limfatycznego; nowotwory szpiku kostnego
niższe stężenie cholesterolu
niższe BMI
Badania sprzeczne: inne rodzaje nowotworów
(Fraser 2009)
15
A co z dziećmi?
d i ć i?
16
Wege
g Dzieci
Istniejące badania na temat wege dzieci :
na dobrze zbilansowanej diecie wegetariańskiej i wegańskiej dzieci rozwijają się
prawidłowo
dzieci wegetariańskie i wegańskie są szczuplejsze niż ich rówieśnicy spożywający dietę
tradycyjną
wysokość
y
ciała wegetariańskich
g
dzieci nie różni sięę lub jjest większa
ę
niż wysokość
y
ciała
dzieci niewegetarian
tempo wzrastania dzieci wegańskich jest nieco wolniejsze niż dzieci na diecie tradycyjnej,
tradycyjnej
ale osiągnięte wysokości ciała u starszych dzieci są podobne
(O’Connell et al. 1989; Sanders et al. 1988; Sanders and Purves 1981; Sanders and Manning 1992; Sabate et al. 1990)
17
Wege
g Dzieci
Wpływ diet wegańskich na zdrowie dzieci:
American Journal of Clincial Nutrition 2010; przegląd literatury przez Sabate:
diety roślinne mogą zapobiegać otyłości u dzieci
(Sabate 2010)
18
Wartość odżywcza
2 parówki, kromka
chleba z margaryną,
herbata z cukrem
Płatki z bakaliami,
koktail banan,
pomarańcza,, malinyy
p
Energia
407kcal
440kcal
%kcal z tłuszczu
64
12
tłuszcz nasycony
10 g (90kcal/5%)
(0.9g/9kcal/05%)
cholesterol
64mg
0
błonnika
białko
Witamina C
11.47g
47g
14g
0
16g
9g
76mg
Witamin A
18 RE
42RE
Kw foliowyy
0
100mcg
g
Sód
1142mg
7mg
W ń
Wapń
16
16mg
100
100mg
19