HUBERT SZRAMKA KRZYSZTOF ADAMOWICZ Gospodarka leśna a wolny rynek Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Ekonomia Ekologia "Dlaczego woda, która jest niezbędna do życia, jest tania, podczas gdy diamenty są bardzo drogie, choć można się bez nich obejść?- Arystoteles Gospodarka leśna Zakres produkcji na pniu Zakres produkcji przy pniu Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wolny rynek - cechy Wymiana dóbr Dobrowolnie zawierane transakcje Dobrowolne ustalanie ceny Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Warunki • Prawa własności i kompetencje • Wolność samodzielnego dokonywania wyboru • Kapitał (wartość) Warunki funkcjonowania wolnego rynku WŁASNOŚĆ Koniecznym warunkiem zaistnienia wolnego rynku są precyzyjnie określone prawa własności przede wszystkim w odniesieniu do środków produkcji oraz wytworzonych dóbr PRAWA WŁASNOŚCI Lasy własności prywatnej Lasy własności państwowej Zwolennicy liberalnych koncepcji ekonomicznych twierdzą, że odpowiednie dookreślenie praw własności może zapewnić jedynie powszechna własność prywatna. Art. 4. 1. Lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, zwane dalej „Lasami Państwowymi”. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Warunki funkcjonowania wolnego rynku SAMODZIELNOŚĆ uczestnicy transakcji muszą mieć wolność samodzielnego dokonywania wyboru, aby sami mogli podejmować decyzje gospodarcze Warunki funkcjonowania wolnego rynku WARTOŚĆ Fig. 1. Total economic value of the forestry. Kenan O. Idea marketing in forestry: some implications from the Turkish forestry experience Forest Policy and Economics, Volume 7, Issue 4, 2005, 493–500 http://dx.doi.org/10.1016/j.forpol.2003.07.003 8 Podaż Popyt Cena 6 5 3 2 0 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Suma indywidualnych i dobrowolnych decyzji transakcyjnych podmiotów wolnego rynku przejawia się na rynku w postaci popytu i podaży Różnica! wolny rynek ≠ doskonała konkurencja Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Założenia doskonałej konkurencji a gospodarka leśna wielu kupujących i sprzedających identyczność (homogeniczność) produktu swoboda wejścia na rynek i wyjścia z niego doskonała informacja Monopol_ monopol ustawowy Rynek o strukturze monopolowej może nadal pozostawać rynkiem wolnym (kupujący i sprzedający zawierają transakcje dobrowolnie), jednak nie będzie on rynkiem ekonomicznie najefektywniejszym. Punkt równowagi rynkowej monopolisty a gospodarka leśna Koszt zł Produkcja drewna na pniu Produkcja drewna przy pniu Koszt przeciętny C1 Koszt krańcowy P C ZYSK C2 przychód przeciętny (Pc/Q) Przychód krańcowy Q1 Wielkość produkcji Q2 Przychód (produkcja Q) Monopol MAKSYMALIZACJA ZYSKU NON-PROFIT Monopol nastawiony na zysk a non profit Długookresowe koszty przeciętne C_zysk Długookresowe koszty krańcowe C_non-profit Przychody krańcowe monopol_zysk Monopol_non-profit Popyt (przychód przeciętny) • WIELKOŚĆ PRODUKCJI MAKSYMALIZUJĄCA ZYSK • ETAT Podsumowanie • Zmiana koncepcji marketingu powodują konieczność kreowania zmian zmierzających do wieloskładnikowego produktu gospodarki leśnej • Rozszerzenie zakresu obrotu z wartości rynkowych do wartości nierynkowych [pomysł marketingowy] ochrona przyrody - odpowiedzialny pomysł na życie • Idea marketingu nie może być przyjęta jako pierwszy krok do prywatyzacji dóbr publicznych w leśnictwie • Działalność monopolisty ustawowego można połączyć z funkcjonowaniem wolnego rynku • Funkcjonowanie gospodarki leśnej w układzie non profit jest właściwe ale modyfikacji wymaga szersze zabezpieczenie zrównoważonej gospodarki leśnej •Dziękuję za uwagę