PROGRAM PROFILAKTYKI I RADZENIA SOBIE ZE STRESEM W POWIECIE MYŚLENICKIM mgr HARALAMBOS ARWANITIDIS PSYCHOLOG Polskie Stowarzyszenie Psychologów Praktyków • Od 1992, realizacja wielu programów profilaktycznych, terapeutycznych, psychoedukacyjnych na rzecz dzieci, młodzieży i dorosłych • Realizacja programu w szkołach ponad gimnazjalnych Myślenic, Dobczyc, Lubnia, Sułkowic. Składał się on z trzech modułów 1. Dwugodzinnych zajęć, gdzie uczniowie diagnozowali swój preferencyjny styl radzenia sobie ze stresem 2. Trzygodzinnych treningów psychologicznych 3. Indywidualne konsultacje psychologiczne dla uczniów, rodziców i nauczycieli Metody użyte w module I Ankieta pt. Intermentoring, Dynamizm i doświadczenie - wspólne sterowanie zmianą, służąca do diagnozy stylów radzenia sobie ze stresem Metody użyte w module II Trening psychologiczny budujący "mosty zrozumienia i porozumienia" Prowadzone przez Trenera Profilaktyki Uzależnień i Trenera Warsztatów i Treningów Psychologicznych posługując się metodami aktywnymi w zgodzie z procesem grupowym i dynamiką grupy Styl radzenia sobie ze stresem nie jest wrodzony, lecz nabyty, doszedłem do wniosku, że jest możliwa modyfikacja zachowań poprzez wymianę doświadczeń. Jest dużo sposobów radzenia sobie ze stresem … … człowiek w procesie uczenia się wybiera (najczęściej pomiędzy) dwoma stylami radzenia i w sytuacjach, gdy nie ma czasu na analizę, oddzielenie emocji od myślenia działa automatycznie Każdy styl przynosi pozytywne rezultaty w odpowiednich sytuacjach, ale stosując ten sam, wydawałoby się najlepszy w różnych sytuacjach często odnosimy klęskę – nie rozumiejąc dlaczego Program profilaktyki i radzenia sobie ze stresem polega na zintegrowanym podejściu do: psychiki, myślenia, emocjonalności, cielesności, duchowości Typy reakcji na stres: 1. Dystres reakcja organizmu na zagrożenie, utrudnienie lub niemożność realizacji własnych celów. Wywołuje napięcie i silne emocje 2. Eustres stres mobilizujący do działania, 3. Neustres bodziec neutralny w działaniu, chociaż dla innych bywa dystresowy lub eustresowy Fazy stresu: 1. Faza alarmowa - reakcja niepokoju i zaskoczenia w nowej sytuacji a. szok b. przeciwdziałanie - obrona poprzez ucieczkę lub atak 2. Faza przystosowania - zastosowanie własnego, wyuczonego, preferencyjnego stylu radzenia sobie ze stresem. Gdy zadziała wszystko OK, gdy nie to w stresie długotrwałym następuje faza 3. Wyczerpania - choroby psychosomatyczne, śmierć Style radzenia sobie ze stresem 1. Styl aktywny 2. Aktywne poszukiwanie emocjonalnego wsparcia 3. Poczucie humoru 4. Unikanie 5. Waleczność 6. Akceptacja 7. Używki 8. Duchowość Wyniki badania • W badaniu brało udział 9 szkół • Ponad gimnazjalne z terenu Powiatu Myślenickiego • Czas trwania programu 2009 – 2010 rok • Łącznie przebadano 3557 dzieci i młodzieży Liczba dzieci % z całości AKTYWNY 360 10,1 AKTYWNE POSZUKIWANIE EMOCJONALNRGO SPARCIA 801 22,5 POCZUCIE HUMORU 161 4,5 UNIKANIE 543 15,3 WALECZNOŚĆ 408 11,5 AKCEPTACJA 191 5,4 UŻYWKI 42 1,2 DUCHOWOŚĆ 91 2,5 RÓŻNORODNE 960 27 Suma 3557 100 Styl Konkluzja 1. Najczęściej stosowanym stylem radzenia sobie ze stresem wśród dziewczyn jest aktywne poszukiwanie emocjonalnego wsparcia. Chłopcy posługujący się tym stylem mają duże powodzenie wśród dziewczyn. 2. Wśród chłopców dominuje waleczność, bardzo optymalna w relacjach partnerskich, wykorzystywana pozytywnie w zdrowej rywalizacji np. sportowej. Natomiast w relacjach „skośnych” przynosi złe rezultaty cd. 3. Unikanie - częste dla obu płci wynika z dużego poczucia lęku, bezradności, niskiego poczucia własnej wartości, kompetencji, umiejętności wyrażania uczuć, zachowań asertywnych. Czasami chroni własne Ego przed kompromitacją i porażką 4. Coping aktywny - często stosowany przez osoby żyjące w eustresie, gdzie stres motywuje je do działania. Gdy bodźce są dla nich zbyt słabe nudzą się, nie mają osiągnięć 5. Poczucie humoru - młodzi nie umieją się śmiać sami z siebie, są nadwrażliwi, wszelkie żarty, uwagi odbierają dosłownie 6. Akceptacja rozumiana jako pogodzenie się z problemem i silna motywacja do pracy, aby osiągnąć lepsze rezultaty rzadko się zdarza. Jeśli już są to jednostki charyzmatyczne. Często się jednak wypalają 7. Używki rzadko wybierane jako podstawowy styl preferencyjny często stosowany w następnych wyborach. Potrzeba przekazania wiedzy na temat działania narkotyków, alkoholu, dopalaczy, lecz na budowaniu systemów wartości, planowaniu celów, kształtowaniu odpowiedzialności, więzi miłości w zdrowym stylu życia 8. Duchowość rzadko stosowana w trudnych sytuacjach przez młodych ludzi. Jest utożsamiana z religijnością i pobożnością, wrażliwością estetyczną, A przecież duchowość to zdolność zrozumienia samego siebie, Poszukiwanie prawdy, miłości, optymalnego systemu wartości, sensu życia Dziękuję za pomoc i owocną współpracę pracownikom Wydziału Zdrowia, dyrektorom szkół, nauczycielom, pedagogom i innym pracownikom Dziękuję Państwu za uwagę